Tez No İndirme Tez Künye Durumu
269573
An inventory of medium and large mammal fauna in pine forests of Beypazari through camera trapping / Beypazarı ormanlarındaki orta ve büyük boy memeli faunasının fotokapanlama yöntemiyle envanteri
Yazar:DENİZ MENGÜLLÜOĞLU
Danışman: DOÇ. DR. C. CAN BİLGİN
Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı
Konu:Biyoloji = Biology
Dizin:Ankara = Ankara
Onaylandı
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
101 s.
Türkiye'de büyük memeliler hakkındaki bilgi çoğu zaman basit tür listeleri ya da yaban keçisi gibi belirli türler için yapılan yıllık envanter verilerinden öteye gitmemektedir. Fotokapan yöntemi türler hakkında varlık-yokluk, sayı, habitat kullanımı ve davranış özellikleri gibi bilgiler sağlayarak bu bilgi yetersizliğini giderebilmektedir. Bu amaçla, Ankara yakınındaki 148 km2 büyüklüğündeki bir orman alanında, orta ve büyük boy memelilerin tür çeşitliliği, aktivite ve yayılış özellikleri ve türler arasındaki ilişkileri ortaya koymak amacıyla bir yıl süresince fotokapan çalışması gerçekleştirilmiştir. Çalışma süresince fotoğraflanan 13 tür, bozayı (Ursus arctos), kurt (Canis lupus), vaşak (Lynx lynx), çakal (Canis aureus), saz kedisi (Felis chaus), kızıl tilki (Vulpes vulpes), porsuk (Meles meles), sansar (Martes foina), kızıl geyik (Cervus elaphus), yaban domuzu (Sus scrofa), tavşan (Lepus europaeus), sincap (Sciurus anomalus) ve kirpi (Erinaceus concolor) olmuştur.Ekolojik grup içi rekabet ve rekabete dayalı dışlama belirtisi olarak üç köpekgil arasında mekan temelinde ayrışma ile alandaki başlıca avcı ve avları olan kurt, geyik ve yaban domuzu arasında zamansal ve mekansal ilgileşimler gözlenmiştir. Dişi ve erkek geyikler arasındaki dönemsel aktivite farkının etkenlerinden birinin kurt baskısı olduğu görülmüştür.Yerel halk tarafından varlığı bilinmeyen iki kedigil türünün saptanması, fotokapan yönteminin gizli ve nadir türlerin varlığını ortaya koymadaki başarısını desteklemiştir. Ancak, bozayı, vaşak ve saz kedisi gibi düşük foto kayıt oranına sahip türler çalışma periyodu uzunluğunun önemini ortaya koymuştur.Fotokapan çalışması sonuçları ve çeşitli diğer kanıtlara dayanarak kurt (2-4), vaşak (2-4), saz kedisi (2-3) ve bozayı (0-2) için yerleşik yetişkin birey sayıları hesaplanmıştır. Bu çalışma, bir alanda av populasyonlarının yüksek sayılarda bulunması halinde vaşakların da yüksek sayılarda bulunabilecekleri tezini desteklemiştir.Çalışma alanı, evcil hayvan otlatma, ormancılık ve avcılık gibi faaliyetlere rağmen zengin bir memeli faunasına sahiptir. Göreceli olarak zarar görmemiş ekosistemi, habitat ve yükselti çeşitliliği ve insanların olumlu tutumunun gözlenen bu yüksek çeşitliliğe neden olduğu düşünülmüştür.
Information about large mammals in Turkey usually does not go further than species lists or annual counts of particular species such as the wild goat. Camera trapping is a very useful technique to overcome this deficiency by gathering information about species presence, numbers, habitat use and behavior. Hence, a one year long camera trap study was conducted to demonstrate the diversity, activity, distribution patterns, habitat preferences and interspecific interactions of medium and large mammals in a 148 km2 large pine woodland near Ankara. Brown bear (Ursus arctos), wolf (Canis lupus), Eurasian lynx (Lynx lynx), golden jackal (Canis aureus), jungle cat (Felis chaus), red fox (Vulpes vulpes), Eurasian badger (Meles meles), stone marten (Martes foina), red deer (Cervus elaphus), wild boar (Sus scrofa), brown hare (Lepus europaeus), Caucasian squirrel (Sciurus anomalus) and southern white-breasted hedgehog (Erinaceus concolor) were the 13 mammal species captured during the study.Spatial segregation was observed among canid species indicating intraguild competition and competitive exclusion. Prey-predator interactions were documented at both spatial and temporal scales between wolves, deer and wild boars. Red deer showed seasonal and sex differences in activity patterns that appeared to be influenced by wolf predation risk.The presence of two felids unknown to the local people were revealed by camera trapping, showing the utility of this technique for such secretive and rare species. However, the low encounter rates for particular species such as lynx, brown bear and jungle cat indicated the importance of the length of study.Based on various evidence, resident adult population sizes were estimated for wolf (2-5), Eurasian lynx (2-4), brown bear (0-2) and jungle cat (2-3). The study showed that lynx can exist in high densities in a relatively small area when prey species are abundant.This study area hosted a rich mammal fauna in spite of human activities such as livestock grazing, logging and hunting. A relatively intact ecosystem, high altitudinal and habitat diversity, and a positive attitude of local people are believed to be the reasons of this observed high diversity.