Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
262430		15. yüzyıla ait "Enfesü'l-Cevâhir" adlı yazma üzerinde dil incelemesi (giriş-inceleme-metin-sözlük) / A language examine on a handwritten work called "Anfas al-Djawâhir" which belong to fifteenth century (introduction-examine-text-dictionary) Yazar:İSMAİL TAŞ Danışman: PROF. DR. MUSTAFA ÖZKAN Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı / Yeni Türk Dili Bilim Dalı Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin:Dil çalışmaları = Language studies ; Dil özellikleri = Language features ; Enfesü'l-Cevahir = Anfas al-Djawahir ; Eski Anadolu Türkçesi = Old Anatolian Turkish ; Yazma eserler = Manuscripts ; Çeviri = Translation ; Çeviriyazı = Transcription	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2008 327 s.
Kur'an tercümeleri, Türklerin İslam dinini kabul etmesinden sonra ortaya çıkmış eserlerdir. Türk dilinin tarihî gelişimi içerisinde bu tercümelerin çok önemli bir yeri vardır. Kuran'ın Türkçeye tercümesi değişik şekillerde olmuştur. Bazen tefsir niteliğinde bazen de kelime kelime tercüme teknikleri kullanılmıştır. Kelime kelime yapılan bu tercümeler satır altı veya satır arası olarak adlandırılmaktadır.İncelemesini yaptığımız eser XV. yüzyıla ait bir tefsirli tercümedir. Çalıştığımız eserin ismi Tercüme- i Tefsir-i Ebu'l-Leys es-Semerkandi adıyla da bilinmektedir. Ebu'l-Leys es-Semerkandî tefsirinin 15. Yüzyılda Anadolu'da Ahmed-i Dâî, İbn Arabşah ve Ebu'l-Fazl Musa bin Hacı Hüseyin el-İznikî tarafından ayrı ayrı Türkçeye tercüme edildiği kabul edilmektedir. Musa el-İznikî'nin aynı zamanda Hâzin-i Bağdadî'nin Lübâbü't-te'vîl fî Ma'âni't-tenzîl'ini Türkçe'ye Enfesül-Cevâhir adıyla tercüme ettiği de iddia edilir. Bu araştırmada varılan sonuç şudur: Mûsâ el-İznikî, Ebu'l-Leys es-Semerkandî ve Hâzin-i Bağdadî tefsirlerini ayrı ayrı Türkçeye çevirmiştir. Enfesü'l-Cevâhir, İznikî'nin Ebu'l-Leys es-Semerkandî tefsiri tercümesine verdiği isimdir. İbn Arapşah ise İznikî'nin tercümesini kısaltmıştır. Ahmed-i Dâî'ye atfedilen ? Tercüme-i Tefsir-i Ebu'l-Leys es-Semerkandî? ise İznikî'nin Enfesü'l-Cevâhir'inin nüshalarıdır.
Translations of the Quran are the works coming into the picture after the Turks? embracing Islamic religion. These translations have a great importance for historical development of Turkish language. The Quran has been translated into Turkish in several ways. They were sometimes gloss and the other times were verbal translations. Verbal translations are called ?interlinear translations?.Our study is about translation of Quran into the Turhish. It has been named Anfas al- Djawâhir. Also named Abu?l-Layth al-Samarkandi?s Qur?an commentary translations. It is claimed that Abu?l-Layth al- Samarkandi?s Qur?ân commentary has been translated into Turkish, in the 15th century, by Ahmed-i Dai, Ibn Arabshah and Musa al-Izniki separately. It is claimed too that Musa al-Izniki has tran It is claimed that Abu?l-Layth al-Samarkandi?s Qur?an commentary has been translated Khazin-i Bagdadi?s Lubab al-ta?vil fi Ma?ani al-tanzil under the title Anfas al-Djawahir into Turkish. In this study demonstrates that Musa al-Izniki has translated Khazin-i Bagdadi?s Lubab al-ta?vil fi Ma?ani al-tanzil and Abu?l-Layth al-Samarkandi?s Qur?an commentary (Tafs?r al-Qur??n) into Turkish separately. He has translated Abu?l-Layth al-Samarkandi?s Qur?an commentary under the title Anfas al-Djawahir. Anfas al-Djawahir has been shortened by Ibn Arabshah. Translation of Abu?l-Layth al-Samarkandi?s Qur?an commentary, attributed to Ahmed-i Dai, is a copy of Izniki?s Anfas al-Djawahir.