Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
161939	Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.	The interplay between Turkish and Hungarian nationalism: Ottoman Pan-Turkism and Hungarian Turanism (1890-1918) / Türk ve Macar milliyetçiliği arasındaki etkileşim: Osmanlı Pan-Türkçülüğü ve Macar Turancılığı (1890-1918) Yazar:ALAADDİN OĞUZ Danışman: DOÇ. DR. CEYLEN TOKLUOĞLU Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sosyoloji Ana Bilim Dalı Konu:Sosyoloji = Sociology Dizin:	Onaylandı Yüksek Lisans İngilizce 2005 146 s.
oz TÜRK VE MACAR MİLLİYETÇİLİĞİ ARASINDAKİ ETKİLEŞİM: OSMANLI PAN-TÜRKÇÜLÜĞÜ VE MACAR PAN-TURANCILIĞI (1890-1918) Oğuz, Alaattin Yüksek Lisans, Sosyoloji Bölümü Tez Yöneticisi: Assoc. Prof. Dr. Ceylan Tokluoğlu Eylül 2005, 134 sayfa Bu tezde Osmanlı Pan-Türkçülüğü ile Macar Pan-Turancılığının ortaya çıkması ve gelişmesi 1890 ve 1920 yılları arasındaki dönem dikkate alınarak ele alınmıştır. Konu üzerindeki teorik okumalar ve literatür çalışması gösterdi ki, bu iki tür milliyetçilik, devlet bürokratlarının ve entelektüellerin devleti çöküşten kurtarma çabaları ve ulusal kimlik üzerine tartışma başlatmaları, ya da devlet elitleri ve soylu sınıfların devleti dışsal tehditlere karşı korumayı hedeflemesi ve ulusal çıkarları sağlamanın yollarını aramaları durumlarında mümkün olmaktadır. İlk durum Osmanlı Pan-Türkçülerine uyarken, ikinci durum Macar Pan-Turancılarım tanımlamaktadır. vııTez, birbirleriyle ilintili üç temel bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm ulusçuluğun tarihsel ve teorik gelişmesi ve pan hareketlerin ulusçuluk teorileri içerisindeki konumuna odaklanmaktadır, ikinci bölümde Türk milliyetçiliğinin ve Pan- Türkçülüğün ortaya çıkışı tarihsel bağlamda analiz edilmiştir. Üçüncü bölüm Macaristan'da Pan-Turancılığın ortaya çıkması ve bu akımın I. Dünya savaşının sonuna kadarki süreçte Osmanlı Pan-Türkçüleriyle olan ilişkisi üzerinde durulmuştur. Bu nedenden dolayı, ilk olarak Türk ulusçuluğunun ve Pan- Türkçülüğün tarihsel kökenleri araştırıldı. Böylece Osmanlı modernleşmesi, batılı siyasal kavram ve düşüncelerin yayılması ve ulusalcı ve seküler bir aydın kesiminin oluşmasına ne şekilde etkide bulunduğu ortaya çımış oldu. Aynı zamanda, Türk ulusçuluğunun ve Pan-Türkçülüğün siyasallaşmasında Türkolojinin ve Rusya Türklerinin de rolü ve etkisi de yorumlanabilmiş oldu. ikinci olarak, Pan- Turancılığın ortaya çıkması ve gelişmesini açıklayabilmek için Macaristan'ın 19. Yüzyıldaki siyasal durumu ortaya kondu. Sonrasında Macar bilim akademilerindeki Macarlar'ın kökeni ile ilgili dilsel tartışmalara odaklanıldı, iki ülkenin de siyasal ve kültürel durumlarını belirlemek, Osmanlı ve Macar milliyetçileri arasındaki ilişkiyi aydınlatmak açısından zorunlu bir konuma sahiptir. Tez boyunca, Osmanlı Devleti'nin ve Macaristan'ın farklı siyasal koşul ve zorunluluklara sahip oldukları vurgusu yapıldı. Osmanlı devlet bürokratları ve aydınları devleti kurtarma amacını taşırlarken, Macar elitleri ve aydınları Macar ulusal çıkarlarına odaklanmışlardır. Kültürel ve siyasal alanlarda bazı güçlü ilişkiler ve ortaklıklar olsa da, Macar Pan-Turancıları ile Osmanlı Pan-Türkçüleri farklı devlet geleneklerine sahiptirler. Türk ulusçuluğu ve Pan-Türkçülük devleti kurtarmayı ve yeni bir ulusal kimlik yaratmayı hedeflemiştir. Bununla birlikte. viiiMacar ulusçuluğu ve Pan-Turancılık, yayılmacı bir politika güderek Macarlar' in çıkarlarına yönelmiştir. Hedef ve pratikteki farklılık, bu iki hareket arasındaki ilişkinin neden geçici bir konumda kaldığını açıklamaktadır. Anahtar Kelimeler: Ulusçuluk, Pan Hareketler, Pan-Türkçülük, Pan-Turancılık. s* İ IX
ABSTRACT THE INTERPLAY BETWEEN TURKISH AND HUNGARIAN NATIONALISM: OTTOMAN PAN-TURKISM AND HUNGARIAN TURANISM (1890-1918) Oğuz, Alaattin M. S., Department of Sociology Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Ceylan Tokluğlu September 2005, 134 pages This thesis dealt with the issues of the emergence of Pan-Turkism in Ottoman Empire and of Pan-Turanism in Hungary between the years 1890 and 1920. The theoretical discussion and literature review related to the subject exhibited that these two nationalisms were possible only when a state bureaucrats and intellectuals try to save the state from collapse and make discussions on the national issues, or when a state elites and noble classes aim to use national ideology for protecting the state from external threats and providing benefits on behalf of national interest. While former suits to Ottoman Pan-Turkism, latter describes Hungarian Pan-Turanism. The thesis consisted of three main and related parts. The first part focused on the historical and theoretical development of nationalism and pan movements, and condition of pan movement in the context of theories of nationalism. In the second ivpart, the emergence of Turkish nationalism and Pan-Turkism was analysed in the historical context. The third part dwelt upon the genesis of Pan-Turanism in Hungary, and its relations with Ottoman Pan-Turkism until the end of the First World War. For that reason, firstly, historical roots of Turkish nationalism and Pan- Turkism were sought so that it is able to see how the attempts to modernization in the Ottoman state provided a ground for the spreading of Western political concepts and ideas and the emergence of a secular nationalist intelligentsia. Also the role of Turcology and the influence of Russian Turks on the development and politicization of Turkish nationalism and Pan-Turkism could be assessed. Secondly, the political condition of Hungary in the nineteenth century was exposed in order to explain the emergence and development of Pan-Turanism. Then, the focus was made on the linguistic debates of Hungarian academic circles on the origin of Hungarians. Exposing the political and cultural conditions could facilitate to project the partnership between Pan-Turkism and Pan-Turanism. Throughout the thesis, it was tried to be demonstrated that Ottoman Empire and Hungarian state had different political conditions and necessities. While Ottoman state bureaucrats and intellectuals aimed to save the state; Hungarian elites and intellectuals urged on the Hungarian national interests. Although some strong relations and partnerships were manifest in political and cultural areas, Hungarian Pan-Turanists and Ottoman Pan-Turkists belonged to different state traditions. Turkish nationalism and Pan-Turkism had an aim to save the state and create a new national identity. Nevertheless, Hungarian nationalism and Pan-Turanism tended towards the national interests of Hungarians through expansionist policy. That wasthe reason why the relations between Pan-Turkists and Pan-Turanists remained temporary. Keywords: Nationalism, Pan Movements, Pan-Turanism, Pan-Turkism. VI