Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
308050		Acil tıp servislerinde sıkça karşılaşılan ilaç ve toksik maddelerin yüksek performanslı ince tabaka kromatografisi (YPİTK) ve gaz kromatografisi kütle spektrometresi (GC-MS) yöntemleri ile analizi / Analysis of drug and toxic substances frequently encountered in emergency medical services with high performance thin layer chromatography (HPTLC) and gas chromatography mass spectrometer (GC-MS) methods Yazar:ZEYNEP TÜRKMEN Danışman: PROF. DR. SALİH CENGİZ Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Adli Tıp Enstitüsü / Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı Konu:Adli Tıp = Forensic Medicine ; Kimya = Chemistry Dizin:Acil servis-hastane = Emergency service-hospital ; Acil tıp = Emergency medicine ; Adli tıp = Forensic medicine ; Analitik kimya = Analytical chemistry ; Kromatografi-yüksek basınçlı-sıvı = Chromatography-high pressure-liquid ; Toksisite = Toxicity ; Zehirlenmeler = Poisonings ; İlaçlar = Drugs	Onaylandı Doktora Türkçe 2011 253 s.
Akut ilaç/madde zehirlenmeleri ülkemizde de dünyada olduğu gibi sıkça karşılaşılan ve ciddi sağlık sorunlarına hatta ölüme yol açan bir durumdur. Kaza, intihar, suikast bu zehirlenmelerin başlıca nedenlerindendir. Bazı nedeni bilinmeyen zehirlenmeler de olabilmektedir. Akut zehirlenmelerde klinisyene yol gösteren biyokimyasal bazı parametrelerin yanında toksikolojik analizler de vardır. Bunlar; zehirlenmeye sebep olduğu düşünülen maddelerin tayini yanında tedavi sırasındaki kontrolleri de kapsar.Bu çalışmada acil polikliniklerinde sıkça karşılaşılan maddelerden bazılarının (Alprazolam, Amitriptilin, Asetaminofen, Asetil salisilik asit-ASA, Diazepam, Karbamazepin, Kodein, Kokain, Metilendioksi metamfetamin-MDMA, Morfin ve Teofilin) gastrik lavajda ve idrarda Yüksek Performanslı İnce Tabaka Kromatografisi (YPİTK) ile geçerlilik çalışmaları yapıldı, Gaz Kromatografisi-Kütle Spektrometresi (GC-MS) ile doğrulandı. Geçerliliği kanıtlanan bu yöntem ile acil polikliniklere başvuran zehirlenme olgularında miktar tayini yapıldı. Geçerlilik kapsamı dışında kalan maddeler ise kalitatif olarak tayin edildi. 11 etken maddenin doğrusal aralığı 5-1000 ng, LOD değerleri ise 1.23-11.88 ng arasında bulundu. İki farklı analist tarafından yapılan tekrar edilebilirlik çalışmalarının ortalamaları t-test ile, varyansları ise F test ile değerlendirilerek aralarında anlamlı bir fark olmadığı tespit edildi. %63.6?sı kadın (28), %36.9?ü erkek olan toplam 44 olgunun %81.8?inin (36) intihar etmek amacıyla ilaç içtiği tespit edildi. Hastalardan 14?ü (%31.8) biyolojik örnek vermeyi reddetti, biyolojik örneği ile toksikolojik analiz yapılan 30 hastadan 7?sinin (%23.3) zehirlenmeye neden olan ilaç ile ilgili yanlış beyan verdikleri ortaya çıktı.Bu çalışma ülkemizde ve dünyada ilk kez YPİTK ile 11 etken maddenin idrarda ve gastrik lavajda aynı anda geçerliliğini sağlandı; YPİTK sisteminin acil toksikolojik analizler için uygun, duyarlı, pratik bir yöntem olduğu kanıtlandı. Geçerli kılınan bu yöntem olay yerinden veya acil müdahale noktasından itibaren örnek alma, hazırlama ve analizi için bir talimat haline getirildi.
Acute drug abuse and addiction poisoning is frequently encountered and causing serious health problems or even death in our country as in the world. Accident, suicide, assassinations are the main causes of these poisonings. Sometimes origin of the poisoning may have unknown. There are toxicological analysis apart from some biochemical parameters which guide the clinician in acute poisonings. These include the controls during the treatment as well as determination of substances which were thought to have caused poisoning.In this study, validation studies of some of the frequently encountered substances in emergency clinics (alprazolam, amitriptyline, acetaminophen, acetyl salicylic acid-ASA, diazepam, carbamazepine, codeine, cocaine, MDMA, methylenedioxy-methamphetamine, morphine and theophylline) was performed with High Performance Thin Layer Chromatography (HPTLC) and confirmed with Gas Chromatography-Mass Spectrometry (GC-MS) in gastric lavage and urine samples. The quantitative analysis of the samples of poisoning reports in the emergency room was performed with this proven valid method. Substances, which were outside the scope, were determined qualitatively. Linear range of each of the 11 active ingredients was found at 5-1000 ng, and the LOD values were found between 1.23-11.88 ng. Evaluations of variations were performed by the mean of repeatability studies conducted by two different analysts with the t-test and also variations with the F test and no significant differences between two analyst were found. It was found that 63.6% were women (28), 36.9% were male in the total of 44 cases, and 81.8% of the total with 36 cases which ingested drug(s) in order to committed suicide. 14 (31.8%) of 44 patients refused to give their biological samples.Also it is found from the toxicological analysis of biological samples of 7 of 30 patients (23.3%) that they gave a false declaration about the drug which caused poisoning. This study provided YPİTK system validity of the 11 active ingredients for the first time in our country and all over the world in urine and gastric lavage at the same time and proved its suitability, sensitivity as a practical method for emergency toxicological analysis. This method which was found to be valid has been transformed into a directive for sampling, preparing and analyzing samples from the crime scene or from the emergency intervention points.