Tez No İndirme Tez Künye Durumu
184837
Anadolu göknar türleri (Abies spp.) odunlarının kimyasal karakterizasyonu / Chemical characterization of fir species (Abies Subsp.) in Anatolia
Yazar:HASAN ÖZDEMİR
Danışman: DOÇ. DR. MUALLA BALABAN
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Konu:Ormancılık ve Orman Mühendisliği = Forestry and Forest Engineering
Dizin:
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
95 s.
ÖZET?ANADOLU GÖKNAR TÜRLERİ (Abies spp.) ODUNLARININ KİMYASALKARAKTERİZASYONU?Türkiye'de 2'si endemik olmak üzere toplam 4 tür ile temsil edilen Göknarlarınkimyasal karakterizasyonunu amaçlayan bu araştırmada, Abies bornmülleriana, Abiesnordmanniana, Abies equi-trojani, Abies cilicica subsp.cilicica ve Abies cilicica subsp.isaurica odunları incelenmiştir. Araştırma materyali olan örnekler, her türün doğalolarak yetiştiği en az 2 farklı bölgeden alınmıştır.Çalışmanın amacı, göknar odunlarını kimyasal açıdan inceleyerek, türler arasındafarklılık veya benzerlik bulunup bulunmadığını belirlemektir. Bu amaç kapsamında,önce temel odun analizleri yapılmış, daha sonra odun ve holoselüloz örneklerindekalıntı ve çözünür lignin miktarı belirlenerek bilanço analizleri çıkarılmıştır. En sonolarak da odunların polisakkarit bileşimleri detaylı bir şekilde incelenmiştir.Temel odun bileşenleri açısından bakıldığında türler arasında çok belirgin bir farklılıkbulunamamıştır. Belirlenen farklılıklar ağaçtan ağaca değişebilecek sınırlardadır.Kül miktarı ve çözünürlük değerlerine göre yine türler içi ve türler arası farklılıklarınbelirleyici olabilecek nitelikte olmadığı görülmüştür. Öte yandan türler arasındaekstraktif madde bileşenleri açısından bir farklılığın olup olmadığının anlaşılabilmesiiçin ayrıntılı ekstraktif analizlerinin zorunlu olduğu ortaya çıkmıştır.Holoselüloz verimlerinde, Abies cilicica subsp. isaurica örneği ile aynı türün diğer alttürü Abies cilicica subsp. cilicica arasında yaklaşık % 2'lik bir fark bulunmuştur. Diğertür odunların holoselüloz değerlerinin birbirine çok yakın olduğu görülmüştür.Toplam lignin miktarlarına bakıldığında türler arasında önemsiz denecek farklar olduğusaptanmıştır. Buna karşın göknar odunlarının delignifiye edilebilirlik oranlarındadikkate değer bazı farklar olabileceği anlaşılmıştır. Abies equi-trojani'ye ait 1 noluörnekte lignin miktarı kısmen düşük bulunmakta, % 63 gibi delignifiye edilebilirlikoranı ile bu odunda en iyi sonuç elde edilmektedir.Her türe ait odundaki polisakkarit bileşimlerinin belirlenmesi amacıyla % 77'liksülfürik asitle hidroliz yöntemi uygulanmıştır. Elde edilen toplam polisakkaritmiktarlarına bakıldığında, en yüksek değer % 67 ile Abies cilicica subsp. isaurica'dabelirlenirken, en düşük değer % 65,80 ile Abies cilicica subsp.cilicica'da olmuştur.ix
SUMMARYCHEMICAL CHARACTERIZATION OF FIR SPECIES (Abies spp.) INANATOLIAWoods of Abies bornmülleriana,Abies nordmanniana, Abies equi-trojani, Abies cilicicasubsp. cilicica and Abies cilicica subsp. isaurica are examined in this study that aimsthe chemical characterization of fir tree represented in Turkey by a total of four speciestwo of which are endemic. At least two wood samples were taken for each speciesgrowing in its natural habitat.The main purpose of this study is,by means of chemical examination, to determinewhether there are similarities or differences among the fir species. To this end, first thebasic wood analyses were conducted, which was followed by the summative analysesthat also incorporated the amounts of lignin soluble and insoluble in acid. Finally,polysaccharides of the woods were analyzed in detail.The species did not differ significantly with respect to basic wood components. Theobserved differences appear to be attributable to the individual trees.Similary, the values as to ash amount and solubility did not stand to be decisive amongthe species as well as among the samples from each species. Meanwhile, the need fordetailed extractives analyses arose in order to determine whether or not there are anydifferences among the species in respect of extractive components.In holocellulose yields, a difference at 2 % was found between Abies cilicica subsp.isaurica and Abies cilicica subsp. cilicica. Yet holocellulose yields appeared ratherclose among the woods of other species.Also, insignificant differences are observed among species with respect to total ligninamounts. However, it is determined that the delignifiability rate of fir woods can vary.Lignin amount of sample 1 from Abies equi-trojani was found to be relatively lower asthe same sample showed the highest delignifiability rate among all samples.The hydrolysis method using sulfuric acid with 77 % concentration was applied fordetermination of polysaccharide components of woods belonging to each species. Inthis, Abies cilicica subsp. isaurica had the highest polysaccharide amount by 67 %while the lowest value of 65,80 % was found in Abies cilicica subsp. cilicica wood.x