|
Eski Osmanlı İmparatorluğu'nun Avrupa kısmını, Bosna-Hersek´te birkaç yüzyıl süren Islam Sanatları ve mimarısin, 1878´de Avusturya Macaristan İmparatorluğu'nun işgalından, bugüne kadar kaybolmaya başladı. Ayrıca, Osmanlı döneminden itibaren deprem ve yangın felaketleri bazı anıtların ve çok sayıda konutun olmasına neden olmuştur.1992-1995´te Bosna-Hersek´te Sırp-Hırvat saldırganlığı sırasında pek çok anıtlar kayboldu. Sırp-Hırvat saldırganlar etnik temizliğe ek olarak, İslam kültürünün tüm eserlerini sistematik olarak yok etmeye çalıştılar. Eğer bir insan tarihi eserleri tahrip edebilirse, bu onun sadece ne kadar cahil olduğunu gösterir . Ne yazık ki savaş bitikten sonra bile yıkım devam ediyor, özellikle konut mimarisi yok ediliyor. Savaş bitikten sonra Bosna-Hersek Tarihi Eserlerin Koruma Komisyonu, anıtların çoğunluğunu korudu, restorasiyon ve rekonstruksyon yaptirdi. Ama en az konutların rekonstruksyonu ve restorasyonu yapıldı. Bundan dolayı en çok ihmal edilen olan konut mimarisidir. Genellikle hafif malzemeden yapılmış konutlar, zamanla ihmal ve yanlış dönüştürülme nedeniyle yok edilmektedir. Kültürümüzün çok önemli parçasının kaybolma korkusu dolayısıyla bu tezim konu olarak seçtim.Bosna-Hersek´te 15.-19. yüzyıllar sırasında oluşturan konutlar, Osmanlı evleri olarak nitelendirebiliriz. Ancak, bu evler Osmanlı etkilerinin ek olarak Akdeniz, Avrupa ve yerel etkilerinin altındaydı. Bu konut mimarisi türündeki yapılar tümüyle hangi Osmanlı, hangi yerel, hangi Akdeniz ve hangi de Avrupalı etkisi olarak nitelendirilmesini açıklama yapılacaktır.Bosna-Hersek´teki Osmanlı evlerinin yapısal özellikleri üzerine genelde bazı araştırmalar yapılmıştır. Fakat konutların dekoratif elemanları ilgili az araştırma yapıldığı için tezimde dekorasyon da vurgulanacaktır.Evlerin bazı elemanlarının tarihleri belli değildir ve sürekli değişen evlerin içi bu konuda oldukça hassas dayranmayı gerektiriyor.Çalışmanın Bosna-Hersek'te Konut Mimarlığı başlıklı 2. bölümünde Bosna-Hersek´in ilklim koşulları, kültürel bağlamda konut mimarlığı tipleri, plan özelliklerı, mimarlık ve bezeme elemanları anlatılacaktır.Bosna-Hersek'teki Konut Mimarlığından Seçilmiş Yapılar Kataloğu başlıklı 3. bölümünde ise örnek olarak alınan de on tane konut incelenecektir.Bosna-Hersek Konut Mimarisi Sözlüğü başlıklı 5. bölümünde de Bosna-Hersek yöresinde bulunan konutlarla ilgili terimlerin anlamlarına yer verilmiştir.
|
|
In European part of the former Ottoman Empire, in Bosnia and Herzegovina, for a few centuries created Islamic art and architecture, ever since the 1878. occupation of the Austrian-Hungarian Empire began to disappear. During the Ottoman Empire earthquake and fire disasters has damage meny architectures and monuments.At the time of Serbo-Croatian aggression (1992-1995.) in Bosnia and Herzegovina the most monuments disappeared. This attackers in addition of ethnic cleansing, also systematicli attempt to destroy all the monuments of Islamic culture in Bosnia & Herzegovina. And the most of that, they made it. If man can destroy the historic monument, this means that this same man is ignorant .However, after war devastation continues, particularly residential architecture. The most of national monuments National Monuments Protection Commission in Bosnia and Herzegovina restored and reconstructed. However traditional residential architecture the most get destroyed.Generally, houses made of light material, which at times neglect and wrong adaptation done his. The fear of disappearing a valuable part of Bosnian culture we had chosen this type of architecture for this papers topic.Although the Ottomans had a great influence on the development of the residential architecture resulting from 15th to 19th century in Bosnia and Herzegovina, noticeable in those houses are other influences sush as Mediterranean, European and traditionally local stiles. It will be explained what are Ottomans, what are Mediterranean, European and traditionally local influences in this paper.In this topic several research papers have been doned but they are usually encompassing the structural and architectural elements, but decorative elements which make this house as it is, beautiful and functional are not properly explored.This topic is a quite delicate because varnecular architecture is consistently changed, so that some elements in house dont have known history, and there is a possibility that occurred after the departure of the Ottomans, but their stylish elements belonging to recognizable interior of Ottomanms Houses. It will be explained the culture of living in Bosnia-Herzegovina at the time of 15th - 19th century.It will be also explained the local people relationships with others, with God, with neighbors, and with nature, hierarchical position of family members at home and how it influenced at the residental architecture. For them what does house mean? How and why they decorated the houses?Oriental House is very functional in today's modern architectural trend. How can it be that this house from 15. century have the some needs like contemporary 21.century house?Particulary It will explained the multi-functional room.In a part named Varnecular Architecture in Bosnia and Herzegovina It will be explained the climate, culture, traditions and influences in Bosnia and Herzegovina, types of houses, the architectural and decorative elements.In the part named The Catalog of Chosen Houses in Bosnia and Herzegovina It will be explained ten example of varnecular architecture.In the part named Dictionary of Architectural Termins Used in Varnecular Architecture in Bosnia and Herzegovina It will be explained local and general termins used in varnecular architecture. |
