Dispne acil servislerde sık rastlanılan bir başvuru nedenidir. Akut dispne ayırıcı
tanısında kardiyak fonksiyonları öngörmek, pulmoner ve kardiyak dispnenin ayırımında
önemli rol oynamaktadır. Ayırıcı tanıda ekokardiyografi (EKO) altın standart olmakla
birlikte, zaman alıcı, yapan bağımlı ve her zaman ulaşılamayan bir tetkiktir. Bu yüzden
yeni bazı belirteçlerin tanıdaki değerliliği araştırılmaktadır. Bunun için üzerinde en çok
çalışılmış belirteç BNP?dir. Sistatin C ve ürik asitin ise kronik kalp yetmezliğinde
prognozu ve mortalite riskini öngörmedeki değerliliklerine bakılmıştır. Ancak akut
yetmezlik tanısındaki değerleri ile ilgili çalışma yapılmamıştır.
Bu çalışmanın amacı EKO ve BNP?ye göre daha ucuz ve ulaşılabilir tetkikler olan
ürik asit ve sistatin-C düzeylerinin, acil serviste kalp yetmezliğini öngörmedeki değerini
saptamak ve bu belirteçlerin dispne ayırıcı tanısında BNP ve EKO ile karşılaştırmaktır.
Bu ileriye dönük çalışma Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Acil Servisinde 4 Ekim
2010 ile 30 Mart 2011 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Çalışmaya acil servise nefes
darlığı şikâyetleri ile gelip hekim tarafından kalp yetmezliği düşünülen hastalar dâhil
edildi. Başka sebeplere bağlı nefes darlıkları çalışmadan dışlandı. Nefes darlığının kalp
yetmezliğini düşündürmesi için herhangi bir kriter belirlenmedi ve acil serviste çalışan
uzman doktorun kararına bırakıldı. Hastalardan yazılı onamları alındıktan sonra BNP,
sistatin-C ve ürik asit düzeyleri için kan alındı ve acil serviste kaldıkları sürede ya da en
geç bir gün içinde EKO?ları yapıldı. Tüm EKO?ları yapan aynı kardiyoloji uzmanı
tarafından EKO sonuçları ve klinik bulguları değerlendirmesi ile nefes darlığının
nedeninin kalp yetmezliğine bağlı olup olmadığına karar verildi. Bu hastalarda araştırılan
tanısal belirteçlerin değerleri hesaplandı.
Sonuçlara bakıldığında, kalp yetmezliğine bağlı dispnesi olan hastalar ile kalp
yetmezliği olmayan hastalar arasında, sırasıyla ürik asit düzeylerinin 7.36±2.17 mg/dl ve
6.348±2.72 mg/dl, ve BNP düzeylerinin 7975±8160 pg/ml ve 5244±9895 pg/ml olduğu
ve bu değerler arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı (p=0.000 ve
p= 0.45). Belirteçler ve yetmezlik bulgularından oluşturulan çok değişkenli analizde ürik asit yetmezliği belirleyen bağımsız bir faktör olarak tespit edildi. Ürik asitin sensitivitesi,
4.4 mg/L altındaki değerler için %92, spesifitesi 10.4 ve üstündeki değerler için %92
olarak tespit edildi.
Çalışmamızın sonuçları, daha ucuz ve kolay bakılabilen ürik asit ölçümünün
dispnenin nedeninin kesin belirlenemediği hastalarda bir laboratuar tetkiki olarak
istenebileceğini düşündürmektedir.
|