Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
488357		Exploration space of human-data interaction / İnsan-veri etkileşiminin keşif uzayı Yazar:ERDEM KAYA Danışman: DOÇ. DR. SELİM SAFFET BALCISOY Yer Bilgisi: Sabancı Üniversitesi / Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü / Bilgisayar Bilimleri Ana Bilim Dalı Konu:Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol = Computer Engineering and Computer Science and Control Dizin:	Onaylandı Doktora İngilizce 2017 211 s.
Veri her yerdedir. Yazının icadından itibaren, gösterim araçları veriyi insan ve veri arasında bir etkileşim şeklinin doğal olarak kurulmasına neden olan gözlemlenebilir bir duruma getirdi. İnsan-veri etkileşim (İVE) ortamında, veri gösterimleri ve analitik sistemler insan ve veri arasında aracı olarak rol oynarlar. İnsan ve veri arasında bir ortam üzerinden gerçekleşen bir haberleşme modeli olarak etkileşimin kavramsallaştırıldığı yeni bir İVE tanımı öneriyorum. Böyle bir etkileşim, insan ve veriden kaynaklanan mesajların karşılıklı gönderimi ile gerçekleştirilir. Bu mesajların zamanlaması ve içerikleri ise bahse konu analitik sistemin özelliklerinin nesnel bir şekilde hesaplanmasını mümkün kılar. İVE'nin karmaşık yapısını sistematik bir şekilde incelemek için kullandığım metodoloji, İVE'yi içerisinde analitik sistemlerin kendi özelliklerine göre konumlandırılabileceği çok boyutlu bir uzay olarak ele alır. Analitik sistemlerin özellikleri ise bahse konu uzay boyutlarının kesin tanımlarına bağlı olarak yapılır. İsimleri hızlı cevap verebilirlik, haberleşme ortam seviyesi, birim görev çeşitliliği, yakınlık etkeni ve devamlılık seviyesi olan beş veri analitik sistem özelliği tanımlıyor ve bu özelliklerin nesnel olarak nasıl hesaplandığını gösteriyorum. Eksenleri hızlı cevap verebilirlik ve haberleşme ortam seviyesi özelliklerinden oluşan iki boyutlu bir Kartezyen sistem olan ve üzerine tezimde detayları açıklanan veri analitik sistemlerinin yerleştirildiği İVE uzayını görsel olarak keşfediyorum. Bu yerleşimde görsel olarak tespit edilebilen ve alt alanlar olarak adlandırdığım paternler, bahse konu analitik sistemlerle ilgili kullanıcıların yapmış olduğu etkileşimlerden toplanan nesnel, davranışsal ve öznel verilerin nitel ve nicel analizleriyle karakterize edilir.
Data is everywhere. Starting with the invention of writing, representation artifacts brought the data to observable state which led to natural establishment of an interaction form between human and data. In the human-data interaction (HDI) environment, data representations and analytic systems act as an intermediary role. I suggest a new definition for HDI in which this interaction is conceptualized as a communication model over a set of media. The interaction occurs with the exchange of messages originated from both human and data. Timing and content of the messages are employed to facilitate objective evaluation of properties of analytic system in question. To systematically investigate the complex nature of HDI, my methodology postulates the phenomenon as a high-dimensional space in which data analytic systems could be positioned based on their properties. Evaluation of the properties are performed based on solid definitions of the dimensions. I define five properties for data analytic systems, namely, responsiveness, communication media level, unit task diversity, closeness factor, and progressiveness level, and demonstrate how these properties could be objectively calculated. I visually explore the HDI space in which data analytic systems reported in my thesis are plotted on a two-dimensional Cartesian system whose axes are responsiveness and communication media level. Visually identifiable patterns in this plot, which I call realms, are characterized by quantitative and qualitative analysis of objective, behavioral, and subjective data collected during the user interaction with the corresponding analytic system.