Tez No İndirme Tez Künye Durumu
116522 Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.
A New method for detecting the alignments from point-like features an application to the volcanic cones of Cappadocian volcanic province / Noktasal şekillerden dizilim saptayan yeni bir yöntem. Kapadokya volkanik provensi volkan konilerine bir uygulama, Türkiye
Yazar:ARDA ARCASOY
Danışman: DOÇ. DR. VEDAT TOPRAK
Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Konu:Jeoloji Mühendisliği = Geological Engineering
Dizin:Nevşehir-Kapadokya = Nevşehir-Cappadocia ; Volkan konileri = Volcanic cones ; Volkanik provens = Volcanic province
Onaylandı
Doktora
İngilizce
2001
192 s.
öz NOKTASAL ŞEKİLLERDEN DİZİLİM SAPTAYAN YENİ BİR YÖNTEM: KAPADOKYA VOLKANİK PROVENSİ VOLKAN KONİLERİNE BİR UYGULAMA, TÜRKİYE Arcasoy, Arda Doktora, Jeoloji Mühendisliği Bölümü Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Vedat Toprak Eylül 2001, 174 sayfa Bu çalışma noktasal verilerden dizilim çıkartmayı amaçlayan "Kapsamlı şerit Tabanlı Dizilim Belirleme-COSBAD" adlı yeni bir yöntem önermektedir. Bilinen dizilim saptama yöntemlerinin algoritmaları tartışılmış ve kısıtlamaları ortaya konmuştur. Bunlar, 1) girdi olarak kullanılan veritabanında noktasal verilerin sadece koordinatların gözönüne alınıp diğer parametrelerin ihmal edilmesi, 2) bulunan sonuçlarda, dizilimlerin genel yönelimlerinin ortaya konulup harita üzerindeki pozisyonlarının belirlenememesidir. Yeni yöntem noktasal veri olarak volkan konilerini kullanmaktadır. Yöntem öncelikle, 180°'ye kadar her defasında 1° döndürülen şeritler içerisindeki konileri saymakta ve değerlendirmektedir. Her şeritte en az üç koniden oluşan dizilimler ilksel veritabanına aktarılmaktadır. Bu veri tabanı, daha sonra, filtreleme teknikleri ile sorgulanmaktadır. Çeşitli eşik değerlerini sağlayan dizilimler kullanılıp, diğerleri elenmektedirler. Yöntemde kullanılan belirli eşik tipleri koni uzaklığı, koni çapı, dizilimlerdeki koni çizgiselliği, şerit ve dizilimler arasındaki açı farkı olarak belirlenmiştir.Üretilen son dizilim haritası diğer koni parametreleri olan koni litolojisi ve koni uzama yönü ile test edilmiştir. Noktasal verilerden dizilim saptamada bu tür parametreleri göz önünde bulundurulması, önerilen yöntemin öne çıkan bir özelliğidir. Yöntemin çeşitli parametlere sahip, deprem, kaynak, heyelan, vb, mekansal veritabanlarına uygulanabileceğine inanılmaktadır. önerilen yöntem Kapadokya Volkanik Provensi'nin Geç Kuvaterner yaşlı volkan konilerine uygulanmıştır, öncelikle, analizlerde kullanılmak üzere 429 volkan konisi uzaktan algılama ve arazi çalışmaları sonucunda ayırtlanmıştır. Topoğrafik veri kullanarak konilerin morfometrik özellikleri (taban eksenleri, yükseklik, ve yönelim) elde edilmiş ve tüm parametreleri içeren bir GlS-veritabanı oluşturulmuştur. Kapadokya Volcanic Provensi'ndeki volkan konilerinin mekansal-morfometrik özellikleri bu veritabanı ile ortaya konmuştur. Uzaktan algılama çalışmaları ile bölgenin jeoloji haritası yapılmıştır. Jeokimya ve deprem odakları verileri toplanmış ancak kısıtlı dağılımları ve güvenilir olmadıkları gerekçesiyle çalışmanın ileri aşamalarında kullanılmamıştır. Jeolojik özellikler gözönüne alınarak volkan konileri üç kümeye ayrılmış ve her biri bağımsız olarak analiz edilmiştir. Bu kümeler batıdan doğuya doğru Hasandağ, Acıgöl, ve Erciyes olarak adlandırılmıştır. Her üç küme için çizgisellik haritaları üretilmiş ve bulunan dizilimlerin jeolojik anlamları tartışılmıştır. Sonuç olarak, Hasandağ ve Acıgöl dizilimlerinin varolan fay sistemlerine ait çatlaklar, Erciyes dizilimlerinin ise muhtemel olarak volkanın gelişimi sırasında oluşan ışınsal çatlar boyunca geliştiği saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Dizilim saptama, çizgisellik analizi, noktasal şekiller, volkan konisi, Kapadokya Volkanik Provensi, Türkiye
ABSTRACT A NEW METHOD FOR DETECTING THE ALIGNMENTS FROM POINT-LIKE FEATURES: AN APPLICATION TO THE VOLCANIC CONES OF CAPPADOCIAN VOLCANIC PROVINCE, TURKEY Arcasoy, Arda Ph.D., Department of Geological Engineering Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Vedat Toprak September 2001, 174 pages This study proposes a new method, COSBAD (Comprehensive Strip Based Alignment Detection), which detects the alignments from point-like features. Algorithms of existing alignment detection methods are discussed and their limitations are explained. These are 1) in the input data, only the coordinates of the pointlike features are considered and other parameters are neglected, 2) in the output data, the locations of the alignments can not be plotted although the main alignment trends are achieved. The new method treats the volcanic cones as point-like features. It, first, counts and evaluates the cones detected within strips rotated for 1° each time up to 180°. Any aligned segment that possesses at least three cones in each strip is recorded in an initial database. This database is later queried using filtering techniques, segments fulfilling certain threshold values are accepted whereas others are discarded. Major threshold types used in the method are cone distance, cone diameter, linearity of cones within each alignment, azimuthal difference between the aligned segment and the strip. The final alignment map is verified with other cone parameters, namely, lithology and the directionof cone elongation. Consideration of such parameters of point-like features in the detection of the alignments is the most prominent contribution of the method. The method is believed to be applicable to other spatial data sets such as earthquakes, springs, landslides, etc, with certain parameters Proposed method is applied to the Late Quaternary volcanic cones of the Cappadocian Volcanic Province. First, 429 volcanic cones are identified after detailed remote sensing and field studies. Morphometric parameters, including basal diameters, height, and bearing are extracted using topographical data and a GIS database is created that comprises all parameters to be used in the analyses. This database is analyzed to delineate the spatial-morphometric properties of the volcanic cones in the CVP. Geological map is produced by the remote sensing study. Geochemical and seismic epicenter data are compiled for the CVP; however, they are not used for further analyses due to their limited distribution and unreliability. The volcanic cones are divided into three clusters considering geological characteristics and each cluster is processed separately. These clusters are named, from west to east, Hasandağ, Acıgöl and Erciyes clusters. Final alignment map is prepared for each cluster and geological implications of these alignments are discussed. It is concluded that, Hasandağ and Acıgöl alignments are formed along the fractures that belong to the existing fault systems. Erciyes alignments, however, are formed along the radial fractures possibly developed during the evolution of the Erciyes volcano itself. Keywords: Alignment detection, lineament analysis, point-like features, volcanic cones, Cappadocian Volcanic Province, Turkey