Tez No İndirme Tez Künye Durumu
286179
An assessment of environmental literacy of Turkish science and technology teachers / Türkiye?deki fen ve teknoloji öğretmenlerinin çevre okuryazarlığının değerlendirilmesi
Yazar:ELVAN KAHYAOĞLU
Danışman: DOÇ. DR. GAYE TEKSÖZ ; PROF. DR. ÖMER GEBAN
Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
Konu:Eğitim ve Öğretim = Education and Training
Dizin:Çevre eğitimi = Environmental education
Onaylandı
Doktora
İngilizce
2011
227 s.
Günümüz dünyasının artan çevre problemleriyle birlikte, çevre eğitimine olan ilgi artmaktadır. Öğretmenler çevre eğitiminin temel aktörleri olduğundan, bu tez ilköğretim fen ve teknoloji öğretmenlerinin çevre okuryazarlığı düzeyleri, çevre okuryazarlığı bileşenleri ve belirleyen faktörleri araştırmak için ülke çapında bir çalışma olarak gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma çevre okuryazarlığı düzeylerinin belirlenmesinin yanı sıra çevre okuryazarlığı bileşenleri arasındaki ilişkilerin ve bu okuryazarlığı etkileyen faktörlerin (çevreye duyulan ilgi, çevre problemlerine verilen önem, çevresel bilgi düzeyi algısı, açık hava faaliyet seçimleri, yaş, gelir, cinsiyet, deneyim, çevre eğitimine verilen önem düzeyi, eğitim düzeyi, yerleşim yeri farklılıkları, çevresel bilgi kaynakları ve çevreyle ilgili ders alma durumu) belirlenmesini kapsar. Çalışmanın örneklemi Türkiye'nin 12 bölgesindeki 34 ilden seçilmiştir. Toplam 1182 fen ve teknoloji öğretmeni çevre okuryazarlığının dört bileşenini (bilgi, tutum, kullanma ve endişe) kapsayan Çevre Okuryazarlığı Anketi'ni cevaplamıştır. Sonuçları elde etmek için tanımlayıcı analizlerin yanı sıra zero order korelasyon, MANOVA ve Kanonik korelasyon analizleri de gerçekleştirilmiştir. Tanımlayıcı analizler fen ve teknoloji öğretmenlerinin %77'sinin çevre bilgisi düzeylerinin yeterli olduğunu, çevreye yönelik tutumlarının pozitif olduğunu, çevreyle ilgili sorumluluk ve endişe düzeylerinin ise yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Diğer analizler de çevre okuryazarlığı bileşenlerinin tümü arasında farklı düzeylerde korelasyon olduğunu göstermiştir. Ayrıca çevreye duyulan ilgi, çevre problemlerine verilen önem, çevresel bilgi düzeyi algısı, açık hava faaliyet seçimleri, yaş, gelir, cinsiyet, deneyim, çevre eğitimine verilen önem düzeyinin katılımcıların çevre okuryazarlığı düzeyleri üzerinde etkili oldukları, fakat eğitim düzeyi, yerleşim yeri farklılıkları, çevresel bilgi kaynakları ve çevreyle ilgili ders alma durumlarının katılımcıların çevre okuryazarlığı düzeyleri üzerinde etkisi olmadığı gözlenmiştir.
The interest on environmental education increases with the increasing environmental problems of today?s worlds. This thesis has been conducted as a country wide study to investigate levels, components and predictors of environmental literacy of primary school science and technology teachers, since teachers are the fundamental actors of environmental education. The study is comprised of environmental literacy level determination as well as the investigation of the relationships between the components of environmental literacy and the factors (environmental interest, importance of environmental problems, self assessment on environmental knowledge, outdoor activity choices, age, income, gender, experience, importance perception of environmental education, education level, residential difference, environmental knowledge source, and having an environmental related course) affecting environmental literacy. The sample of the study was selected from 34 provinces of 12 subregions of Turkey. A total of 1182 science and technology teachers answered the Environment Literacy Questionnaire including four components (knowledge, attitude, use, and concern) of environmental literacy. Besides descriptive analysis, zero order correlation, MANOVA, and Canonical correlation analyses were conducted to obtain the results. Descriptive analysis revealed that 77 % of the science and technology teachers have adequate level of environmental knowledge, have positive attitudes, high degrees of responsibility and concern toward environment. Further analyses indicated that all environmental literacy components correlated with each others with different correlation strengths. Moreover environmental interest, importance of environmental problems, self assessment on environmental knowledge, outdoor activity choices, age, income, gender, experience, importance perception of environmental education are found to have significant effects on environmental literacy of the participants but no significant effect was observed for education level, residential difference, environmental knowledge source, and having an environmental related course on environmental literacy.