Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
662635		Türk siyaset düşüncesinin dini teorisi: İslamlaşmadan modernleşmeye Türk düşüncesinde din siyaset ilişkileri / Religious theory of Turkish political thought: Religion-politics relations in Turkish thought from islamicization to modernization Yazar:ENES ŞAHİN Danışman: DOÇ. DR. SİBEL AKGÜN Yer Bilgisi: Sakarya Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı Konu:Siyasal Bilimler = Political Science Dizin:Din-siyaset ilişkileri = Religious-politics relations ; Modernleşme = Modernization ; Osmanlı Dönemi = Ottoman Period ; Selçuklular Dönemi = Seljukids Period ; Siyaset felsefesi = Political philosophy ; Siyasi görüşler = Political thoughts ; Türk düşüncesi = Turkish thought ; Türk siyasi tarihi = Turkish political history ; İslamiyet = Islam ; İslamlaşma = Islamisation	Onaylandı Doktora Türkçe 2020 569 s.
Kadim devirlerden itibaren Türk düşüncesinin kaynağını teşkil eden en önemli unsur din olur. Din tasavvuru etrafında millet olmanın imkânını bulan Türkler, siyasete yönelik idrak biçimlerini de bu tasavvur çerçevesinde şekillendirir. Çeşitli sebeplerden dolayı farklı dinlerin müntesibi olan Türklerin İslamlaşma devrinde tevarüs ettikleri din anlayışı doğrultusunda İslamlaşarak kendilerine mahsus bir İslam idraki ortaya koymalarının da sebebi budur. İslam öncesi efsanelerden İslamlaşma, Selçuklu ve Osmanlı devirlerinde telif edilen eserlere kadar Türk düşüncesinde siyasete yönelik fikriyat tetkik edildiğinde, belli temel kabuller ve söylemlere sahip ancak sistematik bir hale büründürülmemiş ortak fakat örtük bir nazariyenin var olduğu anlaşılır. Çalışmanın amacı bu örtük nazariyenin tedvin edilip sistematik bir hale büründürülerek bir teorik zemin olarak ortaya konmasıdır. Bu doğrultuda çalışmada Türk Siyaset Düşüncesinin Dini Teorisi adı verilen teori şekillendirilmiş ve İslamlaşma, Selçuklu ve Osmanlı devri eserleri doğrultusunda bu teorinin kabulleri sınanmıştır. Türk Siyaset Düşüncesinin Dini Teorisi adıyla inşa edilen bakış açısı çerçevesinde millet ve devletin varlığından bir yöneticinin zaruretine; hükümdarın meşruiyet zemininden milleti bir arada tutacak bağların mahiyetine ve devleti ibka edecek varoluşsal itikatlara kadar siyasal alana taalluk eden her şeyin Türklerin din tasavvuru çerçevesinde şekillendiği kabul edilir. Bu kabul İslamlaşma devrinden modernleşmeye kadar temsil kabiliyeti yüksek eserler çerçevesinde değerlendirilerek çalışmanın sınırları tarihsel olarak geniş tutulmuş olsa da örnek olay bakımından sınırlandırılmıştır. Bu sebeple çalışmada vaka yönelimli karşılaştırmalı analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda Türk siyaset düşüncesinin belli bir düzenlilik içerisinde ortaya konulmamış bir gelenek haline geldiği ve bu yapısal niteliğe büründürülmemiş teorik bakış açısını devam ettirdiği görülmüştür. Bu doğrultuda Türk Siyaset Düşüncesinin Dini Teorisi çerçevesinde teşekkül ettirilen fikriyatın Türk siyaset düşüncesinin din kaynak ve merkezliliği tezini aşikâr kıldığı tespit edilmiştir.
Religion has become the most important source of Turkish thought since ancient times. Finding the opportunity to be a nation around the understanding of religion, Turks shape their understanding of politics within the framework of this understanding. This is the reason why Turks, who embraced different religions due to various motives, put forward a special Islamic understanding by Islamizing in line with the religious understanding they inherited in Islamization period. When we examine the ideas about politics in Turkish thought from pre-Islamic legends to works written in Islamization, Seljuk and Ottoman periods, it is understood that there is a common but implicit point of view that has certain basic assumptions and discourses that has not been put into a systematic form. The aim of the study is to compile this implicit point of view and put it into a systematic form as a theoretical basis. In this direction, the theory called the Religious Theory of Turkish Political Thought was shaped and the acceptance of this theory was tested in accordance with the works of Islamization, Seljuk and Ottoman periods. Within the scope of the theory constructed with the name of the Religious Theory of Turkish Political Thought, it is accepted that everything that concerns the political sphere from the existence of nation and state to the necessity of a ruler; from the legitimacy ground of the ruler to the nature of the ties that will keep the nation together and the existential beliefs that will make the state permanent, is shaped within the framework of the religious understanding of the Turks. This acceptance has been evaluated within the framework of highly representative works from the period of Islamization to modernization, and although the limits of the study have been kept wide historically, it is limited in terms of case studies. For this reason, case-oriented comparative analysis method was used in the study. As a result of the study, it is seen that Turkish political thought has become a tradition that has not been put forward in a certain order and continues this theoretical perspective that has not been put into a structural quality. In this direction, it has been determined that the ideas created within the framework of the Religious Theory of Turkish Political Thought reveals the thesis of the religious origin and centrality of Turkish political thought.