Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
485007		Antalya ilinde tıbbi atıkların yönetimi, iş sağlığı ve güvenliği risklerinin değerlendirilmesi / Medical waste management in Antalya, evaluation of occupational health and safety risks Yazar:İBRAHİM CANSEVER Danışman: PROF. DR. AYŞE MUHAMMETOĞLU Yer Bilgisi: Akdeniz Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı Konu:Çevre Mühendisliği = Environmental Engineering Dizin:	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2017 214 s.
Küreselleşme ile birlikte, geçmişten günümüze teknik ve sosyal alanda her geçen gün düşünce ve anlayış farklılıkları artmaktadır. Dolayısıyla sanayi ve teknolojideki gelişmeler çalışma hayatında da büyük değişiklikler meydana getirmiştir. Tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de endüstri ve tüketim gelişme açısından önemli faktörlerdir. En yüksek verimi almaya çalışmak endüstride temel amaçtır. Bu amaca giden yolda en büyük emeği veren çalışanların can güvenliği ve sağlığı ise en önemli faktörlerdir. İşyerlerinde işin yürütülmesi sırasında doğabilecek olumsuz çalışma koşullarından çalışanı korumak, üretimin devamını ve işletmenin güvenliğini sağlamak ve verimliliği artırmak için yapılan çalışmaları kapsayan iş sağlığı ve güvenliği konusu, gündeme geldiği tarihten bu yana sürekli gelişim göstermiştir. Çünkü yaşama hakkı ile çalışma koşulları ve bununla bağlantılı olarak iş sağlığı ve güvenliği, çalışma hayatının öncelikli konularından birisidir. Çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak amacıyla geçmişten günümüze iş yeri içinde ve dışında çeşitli kurullar oluşturulmuş ve hukuki düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemelerden en önemlisi ve en gereklisi ise iş sağlığı ve güvenliğidir. Sağlık hizmetlerinin yürütülmesi sırasında birçok iş sağlığı ve güvenliği riskleri ortaya çıkmaktadır. İnsanların sağlık problemlerini minimuma indirmek amacıyla ve insan sağlığını tehlikeye sokabilecek potansiyel riskleri bertaraf etme çalışmaları esnasında tehlikeli atık ve kimyasalların ortaya çıkması ve risk oluşturması önlenmesi gereken bir faktördür. Sağlık merkezlerinin çalışmaları süresince oluşan patolojik ve enfeksiyöz etkileri olan atıklarla, delici ve kesici tıbbi atıklar, diğer katı atıklardan çok daha fazla yaralanma ve hastalık bulaştırma olasılığı taşır. Atık nerede ortaya çıkarsa çıksın, tıbbi atık menşeili işlemlerde güvenilir metotların kullanılması önemlidir. Tıbbi atıklarla ilgili atık bertaraf yöntemlerinin verimsiz, hatalı ve uygun olmayan şekilde gerçekleştirilmesi, toplum ve çevre sağlığına çok önemli tehditler oluşturabilir. Bu sebepten, güvenli tıbbi atık bertaraf yöntemlerinin uygulanması, toplum ve çevre sağlığının korunması için çok gerekli aşamalardır. Etkili tıbbi atık bertaraf yöntemlerinin oluşturulması ve düzgün bir şekilde yürütülmesi, sağlık sektörü ve çalışanları için hayati önem taşımaktadır. Bu tez çalışması kapsamında Antalya ilinde yer alan 15 sağlık kurumunda yüz yüze görüşme yöntemi ile anket çalışması yapılmış ve bu kurumlarda çalışanların iş sağlığı ve güvenliği açısından hangi tehlikelere maruz kalabileceği incelenmiştir. Belirlenen riskler ve tehlikeler bir risk analiz yöntemi olan Matris Metodu ile irdelenmiştir. Ayrıca iş kazalarını önlemek için sağlık kurumlarında ne tür önlemler alınması gerektiği de belirtilmiştir. Ek olarak, Antalya ilinde bulunan tıbbi atık bertaraf tesisine gidilerek, tesiste inceleme yapılmıştır. Tesiste görevli olan teknik personelden tıbbi atıkların bertaraf yöntemi ve tesiste işlem gören atık çeşitleri ve miktarı konusunda bilgiler alınmıştır. Kızıllı Düzenli Katı Atık Depolama tesisi içerisinde kurulan tesise Antalya il ve ilçelerinde oluşan tıbbi atıklar getirilmekte olup 2014 ve 2015 yıllarında oluşan tıbbi atık miktarının aylık toplam 200-250 ton arasında olduğu belirlenmiştir. İş sağlığı ve güvenliği kapsamında tez çalışması kapsamında incelenen sağlık merkezleri baz alınarak gerçekleştirilen risk analizi çalışmasında öncelikli olarak yangına müdahale edilmesi, acil durumlarda aranacak kişiler ve acil çıkış ile ilgili eksiklikler olduğu tespit edilmiştir. Bazı sağlık merkezlerine komşu alanlarda hurda atık ve malzemelerin bulunduğu, acil çıkış aydınlatmalarının yetersiz olduğu, pano kapaklarının kilitli olmadığı ve pano önünde yalıtkan paspas bulunmadığı gözlemlenmiştir. Bazı yerlerde uygunsuz, yıpranmış ve ekli kabloların kullanıldığı, elektrik tesisatının bakım ve onarımının zamanında yapılmadığı, jeneratörlerin güvenli olmadığı, uygun olmayan ısıtıcıların kullanıldığı tespit edilmiştir. Sağlık merkezlerinin bazısında gerekli uyarı ikazlarının olmadığı, prizlerin kapalı olmadığı, işletme dışı görevlendirme formlarının eksik olduğu, dışarıdan alınan hizmetlerde hizmet alınan firmanın iş sağlığı ve güvenliği eğitiminin kontrol edilmediği, alt yüklenici firmaların çalışanlarının görev tanımlarına uymayan bir biçimde iş yapmasına bağlı yaralanma ve ölüm olayları yüksek risk oluşturan unsurlardır.
Compared to the past, it is seen that new form, new idea and new mentality (understanding) in technical and social fields, gain different dimensions with globalization, every day. Therefore, developments in industry and technology also make major changes in working life. As anywhere in the world, industry is the basic element in our country as well. To remove high levels of efficiency is the main objective in industry. Occupational health and safety is the most important factor for the man, who works for this purpose. Occupational health and safety issue, includes studies to protect the worker from adverse working conditions during worktime, to ensure the continuity of production, and the security of business to improve efficiency. Due to the rightsof living and working conditions, occupational health and safety is a priority of working life. In the history, different organizations were held and legal regulations were made related to this issue in the workplace and outside the establishments. One of the most important and necessary of these regulations is Occupational Health and Safety. In the first part of this thesis study, definitions of medical waste and information about management and disposal of medical wastes are given. Additionally, evaluation of occupational health and safety risks is given and they are assessed in terms of employers' health in the field of medical wastes. Many health and safety risks arise during the execution of health services. It is inevitable to produce some hazardous wastes and create risks during the efforts to minimize the health problems of people and to eliminate the potential risks that could put human health at risk. Wastes with pathological and infectious effects, cutting and penetrating medical wastes generated during the activities of health institutions are more likely to injure and infect than other solid wastes. Wherever waste appears, it is necessary to use safe and reliable methods for medical waste. Conducting inadequate, improper and inappropriate methods of medical waste disposal may create very serious threats to human and environmental health. For this reason, safe medical waste disposal methods are a crucial step in protecting human and environmental health. Establishment and proper implementation of effective medical waste disposal management practices is vital for the healthcare sector and its employees. In this thesis, a questionnaire study was conducted at 15 health institutions in Antalya province and it was investigated which hazards health sector employees could be exposed to in terms of occupational health and safety. These risks and hazards are tabulated in the Matrix Method, a risk analysis method. In addition, necessary precautions to be taken in health institutions to prevent work accidents were mentioned. Furthermore, the newly established medical waste disposal facility in Antalya was visited and information about the disposal of medical wastes and their amounts was collected from the employees. This facility, established at the site of Kızıllı Solid Waste Disposal Area, receives all the medical waste generated in the province of Antalya. The amount of collected medical wastes was 200-250 tons per month for the years 2014 and 2015. According to risk analysis of occupational health and safety applications in the investigated health centers in this thesis study, emergency applications in case of fire occurrence, responsible persons to be called in emergency and emergency exits were evaluated as unsatisfactory. At some of the investigated health centers, the following practices were evaluated to cause high risks: storage of waste material in nearby areas outside the health centers, insufficient lightning at emergency exits, the panel covers were not locked, insulated mats were not placed in front of panels, some parts of the cables were old and there were joints, maintenance and repair of electric wiring were not done on time, the generators were not safe, unsuitable heaters were used, warning signs were not enough, the plugs were not covered, employment forms were not complete, occupational health and safety education was not properly controlled for firms of service procurement, injury and death of workers from subcontractor companies who were employed at jobs outside their profession.