ERDEMİR TURGUT, Asiye. Ankara İlinde Yetiştirme Yurdunda Kalan 15 Yaş Ve Üstü Ergenlerin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Görüşleri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2016.
Bu araştırmanın amacı, korunma ihtiyacı olan 15 yaş ve üstü ergenlerin toplumda kadına ve erkeğe yüklenen rollere ilişkin görüşlerinin belirlenmesidir.
Ergenlik döneminde bireylerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin düşünceleri büyük oranda şekillenir. Ergenlerin toplumsal cinsiyet rollerine yönelik görüşlerinin oluşmasında ailenin ve içinde bulunduğu sosyal çevrenin etkisi yadsınamaz derecede önemlidir. Korunma ihtiyacı olan ergenler ailelerinden ayrı bir yaşam sürmektedir dolayısıyla korunma ihtiyacı olan ergenlerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşlerinin oluşmasında bulundukları ortamlardaki farklı rol modeller, farklı değişkenler etkili olmaktadır.
Araştırma genel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma evrenini Saray Sevgi Evleri ve Kız Yetiştirme Yurdunda ve Sincan Erkek Yetiştirme Yurdunda kalan 15 yaş ve üstü 99 korunma ihtiyacı olan ergen oluşturmaktadır. Çalışmada, araştırmanın amacına uygun temel soruların yer aldığı soru formu hazırlanmıştır. Soru formunun ilk bölümde ergene ilişkin tanıtıcı bilgiler edinmeyi amaçlayan sorulara, ikinci bölümde ise toplumsal cinsiyete ilişkin görüşlerinin ortaya çıkarılmasını amaçlayan sorulara yer verilmiştir.
Araştırmadan elde edilen sonuçlar, ergenlerin büyük çoğunluğunun 1 yıldan az süredir koruma ve bakım altında bulunduğunu, yaşamlarının uzun bir dönemini aileleri yanında geçirdiğini ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşlerinin oluşmasında ailelerinin de önemli bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir.
Yatılı bakım kurumlarında ataerkil kültürün bir yansıması olan kadına yönelik şiddet davranışı toplumsallaşma döneminde olan erkek ergenler tarafından onaylanarak kabul edilebilir bir davranış olarak görülürken kız ergenlerin davranışı onaylamayan bir tavır içinde olduklarını göstermektedir.
Korunma ihtiyacı olan ergenlerin özellikle "namus" kavramı üzerinde önemle durmuşlardır. Namusu kadını tanımlayan temel özellikler arasında görürken, namus koruma görevini erkeğin sorumlulukları arasında belirtmişlerdir. Bu durum bize ergenlerin çok küçük yaşlardan itibaren namus baskısı ile yetiştirildikleri, bu durumu içselleştirerek kabul ettiklerini göstermektedir. Namus kültürü yatılı bakım kurumlarında yeniden üretilmektedir.
Ergenlerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşleri incelendiğinde; aile ve toplumsal yaşamda hem kız hem erkek ergenlerin daha geleneksel bakış açısına sahip oldukları, sosyal ve kamusal yaşamda ise kız ergenlerin erkek ergenlere göre daha esnek ve eşitlikçi bir bakış açısına sahip olduklarını göstermektedir.
Yatılı bakım kurumları da toplumdaki diğer kurumlar gibi ataerkil kültür değerlerinin devamını sağlamaktadır. Devamı sağlanan bu kültür toplumsal cinsiyete yönelik olarak bir takım geleneksel kalıpyargılarını da içermektedir. Korunma ihtiyacı olan ergenler yatılı bakım kurumlarında toplumda kadına ve erkeğe biçilen geleneksel rollerin bir kısmını reddeden bir yaklaşım sergilerken bir kısmını da kabul edip benimsemektedir.
Araştırma, elde edilen sonuçlar doğrultusunda geliştirilen önerilerle sonlandırılmıştır.
Anahtar Sözcükler
Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Koruma İhtiyacı Olan Ergen.
|
ERDEMİR TURGUT, Asiye. Views of Adolescents from Orphanages in Ankara Province, 15 Years of Age and Over, on Gender Roles, Master's Thesis, Ankara, 2016.
The aim of this research is to determine the opinions of adolescents in need of protection, who are 15 years of age and over, on roles attached to women and men in the community.
Individuals' judgments on gender roles have been taken a form mostly during adolescence. The impact of families and social environment they live in on the formation of adolescents' views on gender roles is incontrovertibly essential. Adolescents in need of protection live apart from their families. Therefore varied role models within their environments and different variables as well, have impact on the formation of adolescents' opinions on gender roles who are in need of protection.
The research has been conducted via general screening model. The target population of the study consists of 99 adolescents from Saray Affection House and Female Orphanage and Sincan Male Orphanage, who are 15 years of age or over. Within the research, a questionnaire was prepared, consisting fundamental questions corresponding with the study objectives. The first part of the questionnaire consists of questions aiming to gather introductory information about the adolescent, whereas second part involves questions that target to find out their views on gender roles.
Obtained results from this research show that, vast majority of adolescents have been under protection and care since less than one year, have spent a long period of their lives near their families and their families have a substantial impact on the formation of their views regarding gender roles.
At boarding care institutions, violence against women which is a reflection of patriarchal culture, has been approved and accepted by male adolescents within socialization process, whereas it has been shown that female adolescents have a nonaffirmative attitude towards this behavior.
Adolescents in need of protection especially emphasized "honor" concept. They consider honor among main properties that characterize woman, meanwhile they specify the mission of defending honor as one of the responsibilities of men. This indicates that, adolescents from very young age, have been brought up under the pressure of honor, they accept this via internalizing it. The culture of honor has been reproduced in boarding care institutions.
When adolescents' opinions on gender roles were examined, it is demonstrated that both female and male adolescents have more traditional point of view within family and community life; however female adolescents, when compared with male adolescents, have a more flexible and egalitarian viewpoint within social and public life.
Boarding care institutions, just like other institutions in the community, ensure the maintenance of patriarchal cultural values. This culture, whose continuation has been provided, also involves a set of traditional stereotypes with respect to gender roles. Adolescents in need of protection at boarding care institutions, display a declinatory approach towards some traditional roles attached to women and men in the community, meanwhile they accept and internalize some part of them.
The research has been terminated with suggestions those brought forward in accordance with the obtained results.
Key Words
Sex, Gender, Gender Roles, Adolescent in Need of Protection. |