Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
44980		İstanbul`da yaşayan yaşlı öğretmenlerin sağlık sorunlarının günlük yaşam aktiviteleri ve aletli günlük yaşam aktiviteleri ile ilişkisi / The Correlation of the health problems of the elderly teachers who live in Istanbul with their daily life activities and instrumental activities of daily life Yazar:AYŞE EMEL YARDIMCI Danışman: Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Tıp Fakültesi / Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Konu:Halk Sağlığı = Public Health Dizin:Yaşlılar = Aged ; Yaşlılar için sağlık hizmetleri = Health services for the aged ; İstanbul = Istanbul	Onaylandı Tıpta Uzmanlık Türkçe 1995 179 s.
Bu çalışmada İstanbul 'da ilk basamak sağlık hizmetlerinden yararlanan, evde veya huzurevinde yaşayan 65 yaş ve üzerindeki öğretmenlerin sosyo - ekonomik ve kültürel konumlan genel hatları ile tanımlandıktan sonra; günlük yaşam aktiviteleri ve sağlık sorunları araştırılmış, günlük yaşam aktiviteleri ile yaş, cinsiyet, yaşam düzeni ve sağlık sorunları arasındaki ilişki ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu amaçla öğretmenlerin ilk basamak sağlık hizmeti birimlerinden biri olan Kadıköy Sağlık Eğitim Merkezi Polikliniği' ne başvuran öğretmenler bir küme olarak ( n = 186 ), M.E.B. Validebağ Mustafa Necatibey Huzurevi ve Etiler Emekli Sandığı Dinlenme ve Bakımevi'nde yaşayan öğretmenler ( n = 81) diğer küme olarak alınmıştır. Örnek çapı bir evren oranının belirlenen bir kesinlikle tahmini yaklaşımına göre 267 olarak belirlenmiştir. Çalışma 10 Ocak - 31 Temmuz 1994 tarihleri arasında kesitsel analitik yöntemle gerçekleştirilmiştir. Yaşlıların herbirine pilot çalışmalı olarak hazırlanmış 63 soruluk anket formu uygulandıktan sonra, anamnezleri alınmış, fizik muayeneleri yapılmış, gerekli laboratuar tetkikleri incelenmiş, kullanmakta oldukları ilaçlar gözden geçirilmiştir. Günlük Yaşam Aktiviteleri ( GYA ), ADLs ' e ( Activity of Daily Living scale) ve Aletli Günlük Yaşam Aktiviteleri ( AGYA ) lADLs ' e ( Instrumental Activity of Daily Living scale ) göre puanlandırılmıştır. Konulan öntanılara göre yaşlılarda en sık olduğu saptanan hastalıklar % 76 ile eklem hastalıkları ( n = 203 ), % 64,4 ile hipertansiyon ( n = 172 ), % 31,8 ile görme kaybı ( n = 85 ), % 28,1 île gastrointestinal sistem hastalıkları ( n = 75) ve % 26,2 ile kalp hastalıklarıdır ( n = 70 ). Hastalıkların cinsiyete göre dağılımındaki fark istatistik olarak anlamlıdır ( %- kare= 20,76 p < 0,05 ). Hastalıkların yaş gruplarına göre (65-74 yaş, 75-84 yaş, 85 yaş ve üzeri ) ve yaşam düzenine göre dağılımlarındaki fark da istatistik anlamlılık vermiştir ( x - kare = 38,50, p < 0,001 ) ( % - kare = 27,94, p < 0,01 ). Yaşlıların % 50,9 u GYA - AGYA dan tam puan ( 14 puan ) almıştır. Kadınlar ve erkeklerin puan ortalamaları arasındaki fark istatistik anlamlılık vermezken ( t = 1,54, p > 0,05), evlerinde yaşayanların puan ortalaması huzurevlerinde yaşayanlardan istatistik anlamlılık verecek şekilde yüksek bulunmuştur ( t = 2,31, p < 0,05 ). Pearson Korelasyon Analizi ile yaş ilerledikçe puan ortalamasının çok ileri derecede anlamlılık verecek şekilde düştüğü saptanmıştır ( r = - 0,51, p = 0,000 ). Yaş, cinsiyet, kronik hastalıklar, yaşam düzeni ile GYA - AGYA arasındaki ilişki kovaryans analizi ile araştırılmıştır. Kronik hastalıklardan en fazla kalp hastalığının GYA - AGYA puanını etkilediği saptanmıştır ( F = 11,23, p < 0,001 ). Ayrıca kronik hastalığı olan kadınların erkeklerden, kronik hastalığı olup huzurevinde yaşayanların, evlerinde yaşayanlardan daha düşük GYA-AGYA puanı olduğu gözlemlenmiştir. 139
In this study, after generally defining the social, economic and cultural status of teachers of 65 years of age and older who live in İstanbul in rest homes or in their own houses and take advantage of primary care medical services, the Activity of Daily Living - instrumental Activity of Daily Living ( ADL - IADL ) and health problems of a group of teachers were analyzed, and the relations between their ADL-IADL and age, sex, place of residence and health problems were tried to be established. With this regard, the teachers who applied to the outpatient clinic of the Kadıköy Health Education Center, one of the units of primary health care for pensioners of civil servants, formed a set ( n = 186 ), the teachers living in Validebağ Mustafa Necatibet Rest Home ( for teachers ) and Etiler Emekli Sandığı Rest Home ( for pensioner civil servants ) were taken as another set ( n = 81 ). The acceptable sample size was determined to be 267. The study was carried out by means of cross - sectional analytic method between Jannuary 10 - June 31 1994. After applying to each of the elderly people a questionnaire including 63 questions which was prepared as a pilot study, their history was taken, the physical examination was done, the necessary laboratory tests were investigated and the medicaments they used was sought. Activity of Daily Living and Instrumental Activity of Daily Living were given points on the basis of Activity of Daily Living scale ( lADLs ) and Instrumental Activity of Daily Living scale ( lADLs ). According to the probable diagnosis, the most common diseases among these elderly people were : joint diseases with a percentage of 76 % ( n = 203 ), hypertension with 64,4 % ( n =172 ), vision loss with 31,8 % ( n = 85 ), diseases of gastrointestinal tract with 28,1 % ( n = 75 ), and heart diseases with 27,3 % ( n = 73 ). The distribution of diseases with respect to sex has been found to be statistically significant ( x - kare = 20,76, p < 0,05 ). The distribution of diseases regarding age groups (65-74 years, 75 - 84 years, 85 years and over ) and regarding the place of residence has been found to be statistically significant ( x - kare = 38,50, p < 0,001 ) ( % - kare = 27,94, p < 0,01 ). 50,9 % of the patients received 14 points which is the highest point available from ADLs and lADLs. While finding out that there 's no statisticaly significant difference between the average points of men and women ( t = 1,54, p > 0,05 ), the average points of those who live in their own houses were found to be statistically significantly higher than those who live in rest homes ( t = 2,31, p < 0,05 ). With Pearson Correlation Analysis, it was found that the average of points fell in a statistically significant manner as the age progresses ( r = - 0,51, p = 0,001 ). The correlation between age, sex, chronical diseases, the place of residence and ADL and IADL have been investigated by means of covariance analysis, it was established that among the chronical diseases, heart diseases influenced the ADLs and lADLs points the most ( F = 1 1,23, p < 0,001 ). Besides, it was observed that women with chronical diseases had lower ADLs and lADLs points than men whith the same disorders and those with chronical diseases who lived in rest homes had again lower ADLs and lADLs points than the ones with chronical diseases who lived their own houses. 140