Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
335679		The evaluation of physical and comfort performance of various denim cloths / Denim kumaşlarda fiziksel performans ve konfor özelliklerinin kıyaslanması Yazar:AYKUT ÇAKMAK Danışman: PROF. DR. HALE CANBAZ KARAKAŞ Yer Bilgisi: İstanbul Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Tekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı Konu:Tekstil ve Tekstil Mühendisliği = Textile and Textile Engineering Dizin:	Onaylandı Yüksek Lisans İngilizce 2013 96 s.
Konfor psikolojik, fiziksel ve fizyolojik konfor olmak üzere üç kategoriye ayrilabilir. Bu çalısmada fizyolojik konfor incelenmiştir. Sıvı transferi, su buharı geçirgenliği, hava geçirgenliği ve kuruma davranışları gibi özellikleri araştırılmıştır. Farklı içerikli denim kumaşların konfor özellikleri irdelenirken farklı parametreler de dikkate alınarak kalite özelliklerindeki kayıp ve değişimler tespit edilmiştir. Pamuklu ve pamuk karışımlı denim kumaşlarda apreli rijit oluşu, yıkanmış oluşu, kumaş kalınlığı, kumaş yoğunluğu, iplik numarası ve lif içeriği gibi parametrelerin kumaş konforuna ne kadar etki ettiğini, bu etkiyle birlikte kumaşların fiziksel performansında ne gibi değişiklikler yarattığı incelenmistir. Bu amaçla yapılan bu çalışmada pamuk, pamuk-polyester ve pamuk-elastan karışımlı kumaşlar kullanılmıştır. Belirlenen kumaşlar yıkama oncesi numune grubu ve yıkanmış numune grubu olarak hazırlanmıştır. Hazırlanan numunelere konfor özelliklerinin belirlenmesi için su buharı geçirgenliği, hava gecirgenliği, sıvı transferi, kuruma hızı ve temas açısı ölçümleri; fiziksel performansını tespit amaçlı olarak kopma mukavemeti, yırtılma mukavemeti, aşınma dayanımı ve boyutsal degişim testleri yapılmıştır. Konfor testlerinin yanısıra yapılan fiziksel performansı ölçmeye yönelik fiziksel kalite testleri tez konusu olan denim kumaşların kullanım özellikleri ve dayanıklılıkları ile ilgili fikir vermiştir. Yapılan deneylerde lif içeriğinin konfor ve kalite özellikleri üzerine etkilerinin karşılaştırılabilmesi adına yüzde yüz pamuk, pamuk-polyester ve pamuk-elastan karışımlı kumaşlar kullanılmıştır. Deneyler neticesinde elyaf iceriğinin denim kumaş konfor özelliklerine etkisinin oldugu görülmüştür. Numunelerin su buharı geçirgenlik oranları lif iceriği karışımının artışından pozitif yönde etkilenmiştir, pamuk-polyester ve pamuk-elastan karışımlı kumaşların su buharı geçirgenlik değerleri yüzde yüz pamuk içerikli kumaşlara göre daha iyidir. Kumaşlara uygulanan farklı oranlardaki apreler de yapılan kalite ve konfor testlerinden elde edilen değerlere etki etmiştir. Yoğun apre uygulanmış kumaşların su buharı geçirgenlik davranışı daha az apre uygulanmış kumaşlara oranla daha düşük değerlerle karşımıza çıkmaktadır. Kumaşların ıslanma davranışlarındaki farklılıkların lif karışım oranından, iplik numara farklılıklarından, numunenin yıkanmış veya yıkanmamış oluşundan etkilendiği tespit edilmiştir. Özellikle rijit kumaşların dikey ve transfer kılcal ıslanma değerleri yıkanmış kumaşların dikey ve transfer kılcal ıslanma değerlerine göre daha düşük çıkmıştır.Pamuk-polyester karışımlı ve pamuk-elastan karışımlı kumaşların pamuklu kumaşlara göre daha iyi su buharı geçirgenliğinin yanısıra daha iyi kuruma davranışı sergilediği görülmüştür. İplik numara farklılıklarını dikkate aldığımızda pamuklu kumaşların test sonuçları arasında değerlendirme yaparak iplik numarasındaki değişimin kalite ve konfor özelliklerine etkileri görülebilmiştir. Yüzde yüz pamuklu kumaşlar arasında iplik numarası kalın olan kumaşların daha iyi su buharı geçirgenliği ve daha iyi kuruma davranışı sergiledikleri görülmüştür. Bu sonuç denim kumaşlarda kalın iplik kullanımının kumaşlarda su buharı ve sıvı iletimine olumlu yönde etkide bulunarak konfor özelliklerinin iyileştirilmesi açısından dikkate alınması egereken bir değişken olduğunu gözler önüne sermiştir. Hava geçirgenliği testi farklı karışımlardaki bu denim kumaşlara uygulanmıştır. Diğer konfor testlerinden elde ettiğimiz sonuçlarla karşılaştırdığımızda hava geçirgenliği testi sonuçları açısından bu kumaşlar arasinda onemli bir fark bulunamamıştır. Temas açısı testlerinin sonuçlarında özellikle göze çarpan karışım kumaşlarının temas açısı değerlerinin daha düşük çıkmasıdır. Islanma davranışıyla ilgili değerlerin daha iyi olduğu kumaşlarda temas açısı değerleri daha düşük çıkmştır. Transfer kılcal ıslanma, dikey kılcal ıslanma değerleri gibi kumaşın ıslanma karakteristiği ile ilgili ölçümler sonucunda daha iyi değerler ile aynı numunelerden elde edilen temas açısı ölçümleriyle elde edilen değerlerle karşılaştırıldığında ters orantı göze çarpmaktadır. Yoğun apreli kumaşların kılcal ıslanma ölçümlerinden elde edilen sonuçları daha kötü bir eğilim gösterirken aynı numunelerin temas açısı ölçümleri sonucu göstermiş olduğu değerler daha az yoğunlukta apre yapılmış diğer numunelerden elde edilen temas açısı ölçümlerine göre daha iyi bir eğilim göstermektedir. Temas açısı ile ıslanma davranışını ölçen bu testler arasındaki bu orantıdan faydalanarak çalışmada kullanılan kumaşların su geçirgenlik özellikleri hakkında elde edilen verilier tekrar kontrol edilip değerlendirildi. Kumaşların konfor özelliklerinin yanısıra fiziksel performanslarını değerlendirmek üzere fiziksel kalite testleri yapılmıştır. Konfor özellikleri ölçülen ve fiziksel kalite testleri yapılan pamuk-polyester ve pamuk-elastan karışımlı kumaşların kopma mukavemeti, yırtılma mukavemeti ve aşınma değerleri açısından iyi sonuçlar verdiği görülmüştür. Ayrıca rijid ve yıkanmış kumaşların mukavemet testleri ile ilgili sonuçları karşılaştırdığımızda yıkama sonrası kumaşların konfor değerlerinde genel bir iyileşme görülürken mukavemet değerlerinde düşüş gerçekleştiği görülmektedir. Pamuk-polyester ve pamuk-elastan karışımlı kumaşların aşınma dayanımı testi sonucları yüzde yüz pamuk kumaşların sonuçlarına göre daha iyi değerlerde çıkmıştır. Bu noktada iyi su buharı iletimi, sıvı taşınımı ve kuruma davranışı gibi konfor değerlerini yakalamaya çalışırken aşınma dayanımı gibi kalite özelliklerini de göz ardı etmemiz gerektiği tekrar ortaya çıkmıştır. Denim kumaşlar genel olarak fiziksel performans açısından ideal kumaşlar olmasına rağmen çok çesitli apre uygulamaları ve yıkama işlemleriyle yapısal özelliklerinde ve fiziksel dayanımlarında kayıplara uğrayabilmektedir. Bu çalışmada kullandığımız farklı lif içerikleri, iplik numaraları, gramaj ve kumaş kalınlıklarına sahip çeşitli denim kumaşlar yıkama gibi değişen parametrelere bağlı olarak konfor özelliklerinde farklılıklar göstermiştir. Konfor özelliklerinin yanısıra fiziksel performans ölçümleri yapılan bütün kumaşların değişen parametrelerle birlikte özellikle kopma mukavemeti, yırtılma mukavemeti ve aşınma dayanımı gibi test değerleri farklılık gösterse de bu çalışmada kullanılan bütün kumaşların yeterli fiziksel performansa sahip olduğu görülmüştür.
With increasing of customer expectations comfort properties of textile products get important. It is seen that comfort properties of denim fabrics are tried to be developed. In this study some tests, evaluating the physical performance and comfort properties of various cotton and cotton blends based denim fabrics, have been done. Comfort can be categorized as psychological, physical and physiological comfort. In this study physiological comfort was investigated. Liquid transfer, water vapor permeability, air permeability and drying behaviours were searched. The effect of various parameters like rigidity because of finishes, washing status, fabrics thickness, yarn count and fiber composition over fabrics comfort and physical performance were investigated. In this study which is done to obtain some datas about this effect cotton, cotton-polyester and cotton-elastane fabrics were used. The fabrics were categorized as rigid fabrics and washed fabrics. In order to evaluate comfort properties water vapor transfer, air permeability,water wickability, drying and contact angle evaluations have been done. For investigating physical performance tensile strength, tearing strength,abrasion and dimensional stability tests have been done. As a result of tests fiber composition is effective on comfort properties denim fabrics. The water vapor transfer values of cotton blends samples are better than cotton samples. On the other hand denser fabrics finishes cause lower water vapor transfer values. The wettability of samples were effected from fiber composition rate, yarn count difference and washing status. Cotton-polyester based fabrics and cotton-elastane based fabrics have better water vapor permeability and drying behaviour than cotton based fabrics. On the other hand cotton based fabrics with coarser yarn counts have better water vapor permeability and drying behaviour than cotton based fabrics with finer yarn counts. Regarding air permeability values there is not significant difference among these fabrics. The tensile strength, tearing strength and abrasion resistance of cotton-polyester based fabrics and cotton-elastane based fabrics are better but in general all samples have enough physical performance.