Üç bölümden oluşan bu çalışmada XVI. yy Klâsik Türk Edebiyatı şairi Zâtî'nin Divanı'nda şem'ü pervâne metaforunun takibi yapılmıştır.
Giriş bölümünde metafor kavramının tanımı yapılmış; imge, sembol, mazmun ve isti'âre terimlerinden farkı ortaya konmuş ve bu sözcük grubuna niçin metafor denmesi gerektiğine açıklık getirilmiştir.
Birinci bölümde şem' ve pervâne sözcüklerinin anlamları verilmiş, bu metaforun kaynağı, Fars ve Türk Edebiyatları içerisindeki kullanım alanları hakkında bilgi verilmiştir.
İkinci bölümde Zâtî Divanı'ndaki gazellerde metaforun şem', pervâne ve şem' ü pervâne şeklinde hangi anlamlarda kullanıldığı ve bu kullanımların gelenekle ortaklık ve farklılıkları üzerinde durulmuş, orijinal kullanımlar tespit edilmiştir.
Üçüncü bölümde Zâtî Divanı'nın gazeller dışında kalan şiirlerinde metaforun şem', pervâne ve şem' ü pervâne şeklinde hangi anlamlarda kullanıldığı ve bu kullanımların gelenekle taşıdığı ortaklıklar, farklılıklar ve şairin tamamen özgün kullanımları belirlenmiştir.
Bu çalışmada şairin divanındaki şiirlerde şem' ü pervâne kullanımının karşılık geldiği anlamların tespit edilmesiyle hem metaforun takibi yapılmış hem de şairin üslûbuna dair ayrıntılı bilgilere ulaşılmıştır.
|
This study, which consists of three parts, detects the use of metaphor, şem'ü pervane (candle and moth) in the diwan of 16th century Classical Turkish Poet, Zâtî.
In the introduction, metaphor is defined as a term. The difference between metaphor and terms such as imagery, symbol, mazmun, isti'âre (figure of speech) is explained and the reasons to define şem'ü pervane as a metaphor are clarified.
In the first part, the words şem' and pervâne have been defined and how this metaphor has been used in Persian and Turkish Literature has been explored.
In the second part, in the ghazels in Zâtî's Diwan, I have explored the different uses of şem', pervâne, and şem'ü pervâne in terms of their several meanings. I have detected the originality of these uses and their similarities and differences with the traditional usage by analyzing the couplet samples in Zâtî's Diwan.
In the third part, in the poems other than the ghazels in Zâtî's Diwan, through the analysis of couplet samples, I have explored how the meanings of the metaphor, şem', pervâne, and şem'ü pervâne, have differed and detected their similarities and differences with the traditional usage in addition to the poet's authentic uses.
In this study, by detecting how Zâtî used the metaphor, şem'ü pervâne, and its various meanings in the couplet samples in his diwan, I have explored the uses of this metaphor and attained detailed knowledge about the style of the poet. |