|
Tarım alanındaki her türlü faaliyetin çevreyi etkilediği ancak bu faaliyetlerin çevre şartlarından da etkilendiği bilinmektedir. Bu durumda, tarım ve çevre arasındaki ilişkiler iki şekilde ortaya çıkmaktadır. Buna göre tarım özellikle modern üretim yöntemleri nedeniyle çevre kirliliğinin nedenlerinden ve sonuçlarından en çok etkilenen alanlardan biridir. Tarımsal üretim faaliyetinin en yoğun yapıldığı bölgelerin başında Akdeniz Bölgesi gelmektedir. Bölgede öne çıkan ürün grubu yaş meyve sebze olup bu kapsamda domates ürünü ilk sırada gelmektedir. Özellikle yaş meyve sebze, kış döneminde örtüaltı üretiminin temel dayanağı olarak görülmektedir. Hem bölge hem de ülke genelinde, ihracat amaçlı en yoğun örtüaltı domates üretim miktarı (1.712.000 ton ve Türkiye'nin %18'i) Antalya ilinde bulunmaktadır. Ayrıca, Antalya İlinde birim alan başına en çok girdi kullanılan ürün domatestir. Domatesin bölgedeki değeri hem yurtiçi hem de yurtdışı pazarı açısından önemini korumaktadır. Bölgede domates, farklı üretim sistemleri uygulanarak yetiştirilmektedir. Domates üretimi için fırsat olarak görülen bölgedeki doğal kaynakların en uygun şekilde kullanılması, gelecek dönemler için de mevcut olanakların ve kaynakların sürdürülebilirliğinin korunması açısından büyük önem taşımaktadır.Bu çalışmanın ana amacı; uluslararası kabul görmüş yöntemlere göre belirlenmiş sayısal göstergelere dayalı olarak farklı domates üretim sistemlerinin ortaya çıkardığı çevre kirliliğini belirlemek; tarım politikalarının üreticilerin üretim sistemi tercihlerine etkisini ve girdi kullanımına etkisini saptamak; tarım politikaları ve çevre kirliliği ilişkilerini araştırmaktır. Çevreye duyarlı ve çevresel etki değerlendirmesini dikkate alan uygun ve etkin tarım politikası stratejileri oluşturulmasına katkı sağlanabilecektir. Araştırmada kullanılan veriler, üreticiler ile yüzyüze görüşmeye dayalı anket çalışması sonucunda elde edilen birincil verilerdir. Araştırma alanı domates üretim miktarı ve alanı bakımından öne çıkan Merkez, Kumluca ve Serik ilçeleridir. Araştırma alanında tabakalı tesadüfî örnekleme ile belirlenmiş olan geleneksel serada üretim yapan tarım işletmesi sayısı 148 adet, modern seralarda topraksız üretim yapan işletmelerin sayısı ile 25 adettir. Bu çalışmada yer alan analizler üç aşamalı olarak tasarlanmış olup öncelikle ekolojik analizlerden birisi olan Life Cycle Assessment (LCA) yöntemiyle farklı domates üretimi sırasında meydana gelen kirlilik kriterleri oluşturulmuştur. İkinci kısmında tarım işletmeleri maliyet ilkelerine göre karşılaştırılmıştır. Üçüncü aşamada ise çevreyle uyumlu üretim tekniklerini etkileyen değişkenler ile tarım politikaları arasındaki ilişki Cragg's Double Hurdle ekonometrik modeli ile incelenmiştir. Bu modeli kullanarak üreticilerin sadece tarımsal desteklemelerden yararlanıp yararlanmadığı değil domates üretiminde üretici tercihlerinin nasıl etkilendiği ve hangi değişkenlerin etkilendiği sorusuna yanıt bulunmaya çalışılmıştır.Araştırmada üretim sistemleri, ekonomik ve ekolojik açıdan karşılaştırılarak elde edilen sonuçlar, tarımsal üretim ve destekleme araçları açısından değerlendirilmiştir. Üretim sistemi ve uygulamanın çevreye verdiği kirlilik çalışmada belirlenecek değerlendirme ölçütlerine göre saptanmıştır. Araştırmada; abiyotik tükenme, asidifikasyon, ötrofikasyon, küresel ısınma, toksisite, tatlı ve deniz suyu ekotoksikasyonu kategorilerinde değerlendirme yapılmıştır. Bu analiz sonucunda öne çıkan bulgular; küresel ısınmada tarımsal üretimde kullanılan girdiler arasında %75 oranında azot içerikli gübrelerin yer alması, insanların maruz kaldığı toksiklenme etkisine pestisit kullanımının %40 oranında ilk sırada yer alması, ötrofikasyona% 60 oranında fosfor içerikli gübreler olarak hesaplanmıştır. Geleneksel ve modern seralarda tarımsal girdi kullanımı karşılaştırıldığında ise en önemli farkın fosil yakıt (mazot, kömür vb.) kullanımından kaynaklandığı belirlenmiştir. Geleneksel işletmelerde dekara olan gayrisafi üretim değeri 29.719,5 TL ve modern işletmelerde ise domates üretim faaliyetinde dekara toplam 49.017,5 TL olarak hesaplanmıştır. Maliyet analizleri modern sera sisteminde karlılığın geleneksel seralardan daha fazla olduğunu ortaya koymuştur. Bu durumun üretim sistemlerindeki dönüşüm için ilk sırada yer alan neden olduğu ve modern seraya yapılan yatırımların artacağı beklentisini güçlendirmiştir. Politika analizleri gelir değişkeninin önemli bir değişken olduğunu göstermiştir. Yürütülen politikaların etkilerinin olduğu ve önemli bir kısmının devam etmesi gerektiği saptanmıştır. Ayrıca, doğal kaynakları korumaya yönelik destekleme araçlarının üreticilerin tercihlerinde değişikliğe yol açtığı belirlenmiştir. Türkiye'ye ilişkin çevre ve tarım politikalarının ampirik olarak analiz edilerek kapsamına alan bir çalışma henüz bulunmamaktadır. Araştırmanın orijinal verilerle ve ulusal düzeyde ilk defa uygulanan yöntemlerle özgün değer yaratması ve daha sonra yapılacak çalışmalara kaynak olması beklenmektedir.ANAHTAR KELİMELER: Domates Üretim Sistemleri, Life Cycle Assessment (Yaşamsal Döngü Analizi), Tarım politikası araçları, Cragg's Double Hurdle, Antalya.
|
|
It is known that all kinds of activities in agriculture affect the environment and these activities are affected by the environmental conditions. In this way, the relationship between the agriculture and the environment appears in two ways. In consequence, because of modern production methods, agriculture is one of the most affected areas from the causes and consequences of the environmental pollution. Mediterranean Region is at the top of the list, where the agricultural production activities are carried out intensely. The primary product group in the region is fresh fruits and vegetables among which the tomato is in the first place. Especially fresh fruits and vegetables are the basic premise of greenhouse production in winter. Both countrywide and regionwide, the most intensive greenhouse tomato production for export as quantity is in the Antalya province (1.712.000 tonnes and 18% of Turkey). Additionally, in Antalya province, the product for which the most input is used per area is tomato. The tomato production in the region maintains its importance for both domestic and overseas market. In the region, tomato is cultivated by using different production techniques. The best usage of resources, in the region, which is seen as a big chance for tomato production, plays an important role in keeping the sustainability of available possibilities and resources for the future.The main objectives of this study are; to identify the environmental pollution of different tomato production methods by using internationally verified quantitative indicators; to examine the effects of agriculture policies on the production method preferences of the producers and their input usages; to explore the agriculture policies and the environmental pollution relations. It will help the constitution of suitable and efficient policy strategies that consider the environmental impact assessments. The data source that is used in the study comes from the primary data which is retrieved by the face to face surveys with the producers. The scope of the research area is Merkez, Kumluca and Serik counties where tomato production is intense in terms of quantity and area. In the study, indicated by stratified sampling methods, the number of conventional greenhouse cultivations is 148, and modern greenhouse cultivations is 25. The analysis within this study is designed in three sections, and primarily, the pollution criterias during different production methods are created by using Life Cycle Assessment (LCA), one of the ecological analysis techniques. In the second section, agriculture cultivations are compared by their cost principles. In the third section, the relation between the variables affecting eco-friendly production methods and the agricultural policies is examined using the Cragg?s Double Hurdle Econometric Model. By using this model, not only the question if the producers benefit from agricultural subsidies or not, but also the question how the producer choices are affected in tomato production and which variables are affected, is tried to be answered. In the study, the production methods are determined by the results gained by comparing the production systems economically and ecologically, and by the agricultural production and the subsidy tools. The pollution to the environment coming from the production systems and the utilizations, are identified according to the assessment scales to be set in the study. In the study, the evaluation is made in the categories of abiotic depletion, acidification, eutrophication, global warming, toxicity, freshwater and seawater ecotoxicity. The indications coming out from the analysis results are; for the global warming, among the inputs which is being used in agricultural production, nitrogen based fertilizers are 75%, for human toxicity, the pesticide usage is in the first place with 40%, and for eutrophication, the phosphor based fertilizers are 60%. When the agricultural inputs used in conventional and modern greenhouses compared, the main difference comes from the fossil fuel usages (diesel, coal etc.) It?s calculated that in the conventional cultivations, the tomato gross production value per decare is 29.719,5 TL and in the modern cultivations it is 49.017,5 per decare. The cost analysis reveals that the profitability in the modern greenhouse systems is greater than as it is in the conventional systems. It strengthened the idea that it?s the first cause leading to transformations in the production systems and also strengthened the expectations that the investments for the modern greenhouses will increase by the time. The political analysis reveals that the income variable is an important variable. It was found that the implemented policies have effects and a major part of them should continue. Additionally, it is determined that the subsidy tools to protect the natural resources cause the producers? preferences to change. For Turkey, there has been no research that empirically analyses the environmental and agricultural policies and covers them together. The research, in which the original data and new methods at nation level are used, is expected to create originality and to become a resource for further studies.KEY WORDS: Tomato production systems, Life Cycle Assessment, Cragg?s Double Hurdle, Agricultural policy tools, Antalya. |
