Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
238427		A critical evaluation of housing co-operatives in Turkey within the framework of collective action theories: a case study in Ankara and İstanbul / Türkiye'deki konut kooperatiflerinin kollektif eylem kuramları çerçevesinde eleştirel bir değerlendirmesi: Ankara ve İstanbul alan çalışması Yazar:ALPER ÖZKAN Danışman: PROF. DR. ALİ TÜREL Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Şehir ve Bölge Planlama Bölümü / Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı Konu:Şehircilik ve Bölge Planlama = Urban and Regional Planning Dizin:	Onaylandı Doktora İngilizce 2009 375 s.
Kooperatifler ve tezin temel konusu olan konut kooperatifleri tarihi ve felsefi olarak ortaya çıkmış kurumlardır. Kooperatif kültür, endüstri devriminin ilk aşamalarında İngiltere'de ortaya çıkmış olsa da, sosyalist, sosyal demokrat ve hatta komünist ülkelerde uygulanabilmiştir.Türkiye'de konut kooperatiflerinin kurumsal gelişimi, bir batı kurumunun adaptasyon süreci olarak düşünülebilir ve bu süreç bağlamsal farklılıkların uygulama ve felsefe düzeyinde ne denli farklılıklara yol açabileceğini göstermektedir. Bu bağlamda, tez Türk konut kooperatiflerini farklılıklarını da vurgulayarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Türkiye'de konut kooperatifleri, bir sivil toplum örgütüdür ve konut üretimine ciddi katkılar sağlamaktadır. Tez konut kooperatiflerine bir çeşit kolektif eylem olarak yaklaşmakta ve konut kooperatiflerinin başarısını etkileyen faktörleri kolektif eylem kuramları çerçevesinde tartışmaktadır.Karşılıksız faydalanma, grup büyüklüğü, kritik çoğunluk, heterojenlik, ağ (iletişim) yoğunluğu ve ayırıcı ceza/mükâfatlar gibi faktörler ?Karşılıksız Faydalanma? (Hazıra Konma - Free Riding) ve ?Kritik Çoğunluk? (Critical Mass) kuramlarından elde edilmiş ve İstanbul ve Ankara da gerçekleştirilen ?Konut Kooperatifleri Anket Çalışmasında test edilmek üzere Türkiye'deki konut kooperatiflerinin gelişim süreci dikkate alınarak tartışılmıştır. Tezin bulguları, konut kooperatiflerinin başarısı açısından etkisi beklenebilecek faktörler olduğu halde, bu faktörlerin etkilerinin değişken olabileceğini ve bu sürecin de kooperatifte bulunan kapasiteli ve aktif yönetici/ortakların kooperatif yararına ya da bireysel çıkara göre hareket etme isteklerine bağlı olduğunu göstermektedir.
Co-operatives and housing co-operatives as main consideration of the dissertation are historically and philosophically developed institutions. Co-operative culture, although emerged in Britain during early phases of the industrial revolution, has been adapted by other countries within socialist, social democratic and even communist systems. In the contemporary era, housing co-operatives are still in existence and contribute housing production all over the world in every economic and political system.Institutional development of housing co-operatives in Turkey can be regarded as a process of adapting a Western institution and it shows how contextual differences result in changes in terms of ideology and implementation. In this respect, the thesis aims to evaluate Turkish housing co-operatives by putting forward their contextual differences. Housing co-operatives are non-governmental organizations and produce considerable amount of housing in Turkey. The dissertation regards housing co-operatives as a kind of collective action and discusses underlying factors of success of them with respect to collective action theories.Free riding, group size, critical mass, heterogeneity, network density and selective incentives are the factors obtained from the Theory of Free Rider and the Theory of Critical Mass and discussed regarding the Turkish co-operative development case to be tested via ?The Housing Co-operatives Interview Survey? in İstanbul and Ankara.The thesis? findings provide that despite there might be expected effects of factors on success of housing co-operatives, these factors might be different due to the fact that they depends on desires of the critical mass; whether to act in favor of collective or individual benefits.