Tez No İndirme Tez Künye Durumu
159793 Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.
1960-1970 dönemi Türk tiyatrosunda realizmin izleri / In the period of 1960-1970, effects of realizm in Turkish theatre
Yazar:ÖZLEM KAYIŞOĞULLARI
Danışman: YRD. DOÇ. DR. GÜLAYŞE ERKOÇ
Yer Bilgisi: Ankara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tiyatro Ana Bilim Dalı
Konu:Sahne ve Görüntü Sanatları = Performing and Visual Arts
Dizin:
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
210 s.
ÖZET Realizm 1830-1870 yıllan arasında Avrupa'da doğarak kuramı belirlenen bir sanat akımdır. Gözlemleme ve buna dayalı olarak yaşam gerçeğini toplum-birey ilişkisi bütünselliğinde yansıtma, çevre etmenlerini dikkate alma, diyalogları günlük konuşma diliyle oluşturma, ayrıntılı sahne betimlemeleri yaparak dönem gerçekliğini yerellik içinde ortaya koyma ve illüzyon yaratma realist tiyatronun özellikleridir. Tanzimat döneminden itibaren idari, ekonomik ve kültürel alanlarda başlatılan batılılaşma olgusu Türk tiyatro yazımında da belirleyicidir. Tanzimat'tan beri süregelen ve Cumhuriyet' in ilanıyla batılı anlamdaki gelişimini devam ettiren Türk tiyatrosunda realist akım önemli bir yere sahiptir. Gerçek olan' in bilgisine dayanan realizmin amacı, yaşam gerçeğini estetik olan'la buluşturarak yansıtmaktır. Realizmin, gerçek olan' in sunumunda, yazarın eleştirel bakışını içinde barındırarak, toplumsal ve bireysel gerçeklik üzerinde düşünülmesini sağlayan bir akım olması realizmin; düşünce özgürlüğünü şart koşan bir yapıda varolabileceği gerçeğini doğurur. 1960'a kadar geçen süreçte oyun yazarları realist akım izinde oyun örnekleri sunarlar; ancak bu örnekler, "düşünce"nin baskı altında tutulduğu bir ortamda yaşam gerçeklerini her yönüyle yansıtabilen oyunlar değildir. Yazarlar, bir kuşatılmışlık içinde kaleme aldıkları oyunlarla realist akımın toplumsal ve bireysel olanın bütünselliğindeki eleştirelliğini ortaya koyamazlar. Realizmin özellikle 1960- 1970 Türkiye'sinde yoğun olarak izlerine rastlanması, 1961 Anayasası'nın görece de olsa sağladığı Özgürlük ortamıdır. Bu ortam içerisinde yazarlar baskı altında kalmadan yaşam gerçeklerini yansıtma ve eleştirebilme hakkını elde ederler. 1960-1970 döneminde, realist Türk oyun yazarları Avrupa ve Amerikan realist oyunlarının izinden giderek Türkiye'ye özgü realist akımı doğururlar. 199Oyunların özünü, dönem koşulları içerisinde Türk insanının gerçekliği ve yaşam savaşımı belirler. Ayrıntılı mekan betimlemelerine yer veren yazarlar kullandıkları günlük konuşma diliyle yerelliği ortaya koyarlar. 1960-1970 dönemi realist Türk oyun yazarları, realist akım etkisiyle Türkiye gerçekliğini yansıtarak, realist akımı Türkiye'ye özgü gerçeklikler içerisinde somutlaştırırlar. 200
ABSTRACT Realizm which was developed in Europe between the years 1830-1870 is a literary movement depending on observations and realities of life. It reflects this as society and individual relationship. Considering the environmental effects, forming dialogues by using daily language, creating the realities of the era with some localities by making detailed. Stage descriptions and depending on the principles of creating illusion are the backbones of this movement. The westernization concept that began in administrative reforms have been always influential concept on Turkish literature. From the administrative reforms period to the declation of Turkish Republic, realist movement had an important place in Turkish literature and it is still going on. The aim of realizm that based on the reality is to combine the reality of life with esthetic. While presenting the reality, realizm involves the writer's critical point of view and makes you think about social and individual realities. Thus, it stipulates the freedom of thinking. Until 1960 play writers produced plays that were based on realizm. However, these were not such examples that reflected the realities of life because of the pressure on thinking. The writers who were surrounded by that pressure could not create the critical point of view about social and individual life. The fact that realizm was seen in Turkey between 1960-1970 stemmed from the 1961 Constitution that created freedom. In that circumstances, the writers gained the right to express and reflect the realities of lite without being censored ana oppressed. Between 1960-1970, realist Turkish writers followed the European and American realist writers and created an original Turkish realist approach. The conditions of that period and the realities of Turkish people and their struggle to live 201determined the essence of those plays. The writers who used detailed scene descriptions created locality with the use of daily language. Between 1960 and 1970, the realist Turkish writers, with the effect of realist movement, reflected the realities of Turkey and make this movement concrete. 202