Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
73765	Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.	Cumhuriyet dönemi anıt heykelleri (1923-1946) / Monumental sculpture of the Republic period (1923-1946) Yazar:KIVANÇ OSMA Danışman: PROF. DR. GÜNSEL RENDA Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı Konu:Güzel Sanatlar = Fine Arts ; Sanat Tarihi = Art History Dizin:Anıtlar = Monuments ; Atatürk, Mustafa Kemal = Atatürk, Mustafa Kemal ; Cumhuriyet Dönemi = Republican Period ; Heykel = Sculpture	Onaylandı Doktora Türkçe 1998 366 s.
ÖZET Çalışmanın konusunu 1923-1946 yıllarına tarihlenen Cumhuriyet Dönemi Anıt Heykelleri oluşturmaktadır. Anıtlar, heykel sanatı örneği olduğu kadar dönemin sosyokültürel değişiminin göstergelerinden biridir. 1923 yılı Türk toplumu için bir değişim sürecinin başlangıcına işaret etmektedir. Mustafa Kemal Atatürk çağdaş bir devlet yaratmayı amaçlıyordu. Çağdaşlaşmanın yaşamın tüm alanlarına yayılması için eğitim ve sanat etkin bir araç olarak kullanılmıştır. Cumhuriyetsin ilk yıllarından itibaren uygulanmaya başlanan anıt heykeller, Türk toplumu için yeni bir heykel türüdür. Osmanlı döneminde, 19. yüzyıl sonlarında, Sanayi-i Nefise Mektebi' nin kurulmasıyla, heykelciler yetişmeye ve küçük boyutlu, figüratif heykeller yapılmaya başlanmıştır. Ancak, bu, geniş halk kitlelerine ulaşan bir uygulama değildir. Cumhuriyetin ilanından sonra, ülkenin hemen her yerine neredeyse eşzamanlı olarak anıt heykeller dikilmiştir. Böylece, heykel sanatı geniş halk kitlelerine ulaşmıştır. Cumhuriyet dönemi anıt heykelleri bir yandan modern kentin gereği, öte yandan Türkiye Cumhuriyeti devleti ilkelerinin sembolü olarak nitelendirilebilir. İlk anıt heykeller, bu konuda deneyimli Türk heykelci olmadığı gerekçesiyle, yabancı sanatçılara sipariş edilmiştir. 1929 yılından başlayarak Türk heykelciler de bu alanda etkin olmuştur. Sözkonusu anıtlar kaide ve heykelden oluşmaktadır. Kaidede kabartmalar ve yazıtlar yeralabilmektedir. Konu kapsamına giren uygulamaların çoğunluğu Atatürk konuludurve bir kısmının kaidelerinde Kurtuluş Savaşı ile devrimler betimlenmiştir. Böylece, Atatürk ve Kurtuluş Savaşı teması birleştirilmiştir. Bu anıtlarda Atatürk savaş yöneten kumandan ya da savaş kazanmış kumandan kimliğindedir. Az sayıda örnekte ise Atatürk devlet adamı kimliği ile betimlenmiştir. Bunun yanı sıra Eski Türk büyükleri ve İsmet İnönü'yü konu alan anıt heykeller de vardır. Cumhuriyetin ve çağdaş bir toplumun simgesi olarak kent mekânlarına dikilen Cumhuriyet dönemi anıt heykelleri (1923-1946), heykel sanatının gelişimine katkıda bulunmuş ve kamusal alanlara heykel dikme geleneğinin başlangıcını oluşturmuştur.
Ill SUMMARY This study is based upon the monumental statues of the Republican Period in Turkey made during 1923-1946. These monumental statues are both examples of sculpture art and are symbolization of the socio-cultural changes beginning at that period. Mustafa Kemal Atatürk had been aiming at creating a modern state. The year 1923 beckons the beginning of a transformation for the Turkish society. Education and art was used as effective tools of modernation to penetrate all aspects of life. The monumental statues, which were started to be erected from the first years of the Republic, are a new type of sculpture for the Turkish society. In the Ottoman period, with the establishment of the Academy of Fine Arts in 19th century, Turkish sculptors began to emerge and statues of small dimensions began to be made. However, this application was not an all-pervasive one. But after the declaration of the Republic, monumental statues were erected almost everywhere in the country simultaneously. Thus, through monumental statue, sculpture as an art reached great masses of people. It is possible to regard the monumental sculpture of the Republican period as a necessity of urban design, but on the other hand they also represent the principles of Turkish Republican State. As there were still no qualified Turkish sculptors in this field yet, the first monumental statues had been commissioned to foreign artists. Starting from 1929, Turkish sculptors too became effective in this field.IV All of the monuments discussed in this study includes a statue and a base. The base might also contain reliefs and inscriptions. Most of the statues are themed on Atatürk and as a part of some of their bases, Independence War and revolutions have been depicted. Atatürk is identified as either a commander directing the battle, or a commander having been triumphed. In some of the examples, Atatürk was described as a statesman. There also exists in the monumental sculpture art of the period in Turkey, themes like older prominent Turkish men and İsmet İnönü. The first monumental statues of the early Republican period (1923-1946) have helped the development of sculpture art in Turkey and thus begins the tradition of erectioning sculptures in public spaces in Turkey.