Tez No İndirme Tez Künye Durumu
453588
Computational models of attention competition / Bilgisayımsal dikkat rekabeti modelleri
Yazar:UZAY ÇETİN
Danışman: DOÇ. DR. OSMAN HALUK BİNGÖL ; DOÇ. DR. SELAHATTİN ADİL SARIBAY
Yer Bilgisi: Boğaziçi Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Konu:Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol = Computer Engineering and Computer Science and Control
Dizin:Ajan tabanlı modelleme = Agent based modeling ; Dinamik benzetim = Dynamic simulation ; Kolektif bellek = Collective memory ; Kısa süreli bellek = Short term memory ; Sistem benzetimi = System simulation ; Sosyal karmaşıklık = Social complexity ; Toplumsal bellek = Social memory ; Toplumsal işbirliği = Social cooperation
Onaylandı
Doktora
İngilizce
2017
114 s.
İçinde bulunduğumuz yeni çağda, bilgi miktarı çok hızlı artmakta ve bilgiye ulaşım gittikçe kolaylaşmaktadır. Bugün artık, bilgi kaynakları kısıtlı olmaktan çıkmış ve en kısıtlı kaynak bilgiye harcanacak olan zaman ve dikkat haline gelmiştir. Biz de bu kapsamda, kısıtlı dikkate sahip etmenlerin yoğun bilgiye maruz kaldığı bir takım karmaşık sosyal simülasyonlar tasarladık. Yapay market, ekonomi ve oyunlardaki sosyal ve evrimsel rekabeti incelemek için  ana yöntem olarak, etmen-temelli benzetim kullandık. Amacımız sınırlı mantıksal çıkarım yeteneklerine sahip yapay etmenler arasındaki işbirliği ve rekabet dinamiklerini incelemektir. (i) İlk olarak basit bir kültürel market modeliyle, bireylerin hafızasından yer kapmak için birbiriyle yarış halinde olan kültürel ürünlerin dinamiklerini inceledik. Reklam ve tavsiye dinamiklerini karşılaştırdık. Reklam edilen ürünün bilinirliliğinin (şöhretinin) markete daha fazla sayıda standart ürün koyularak da arttırılabileceğini gözlemledik. (ii) İkinci çalışmamızda, tutsak ikilemi oyunu özelinde dikkat kıtlığının, oyunların çıktısını nasıl etkileyebileceğini inceledik. Dikkatin kısıtlı olduğu durumlarda, en iyi stratejinin, dikkatin işbirliğinden kaçan ve tehlike arz eden, bencil bireylere yöneltilmesi gerektiği ortaya çıktı. (iii) Üçüncü çalışmamızda, bencil bireyler arasında işbirliğinin nasıl ortaya çıkabileceğini, evrimsel açıdan inceledik.  Bencil bireylerle etkileşim negatif skor getirmediği sürece,  bir sonraki nesillerin hafızalarından sıyrıldığını,  ve koruyucu bir hafıza kalmadığında toplumun bencil bireylerce işgal edildiğini gözlemledik. Tutsak İkilemi oyunundaki skor matrisini, bencil bireylerle etkileşimin negatif skor getireceği şekilde yeniden düzenledik.  Belli bir dozdaki tehdidin işbirliğini arttırdığını gözlemledik. Evrimsel açıdan bakıldığında,  hafızanın bencilliğe karşı bir bağışıklık kalkanı gibi çalıştığını gördük.  Bu durum, evrim neticesinde, zuhur eden bir özellik olarak ortaya çıkmıştır.
the scarcest resource of today is not information but rather attention. We design several complex adaptive social systems in which agents with limited attention capacity confront a wealth of information. We take rather an exploratory approach and use primarily agent-based models to study the dynamics of competitive endeavours, such as artificial markets and games. Our purpose is to study the dynamics of cooperation and competition among boundedly rational artificial agents. (i) First we built a simple model in which cultural items compete for the limited attention of agents and we investigate the impact of advertisement pressure. We observe that the market share of the advertised item improves as a result of an increase in the standard items. (ii) Secondly, we work on attention games in a specific context of Iterated Prisoners Dilemma. We find out it is best for agents to pay attention to defectors in order to achieve a higher social welfare. Hence, cooperators becomes more prudent to the defective moves. (iii) Thirdly, we investigate the evolution of cooperation. This time agents are "hard-wired" to pay attention to defectors. Agents have limited memory size and refuse to play with defectors. As opposed to what we expect, we observe that subsequent generations loose their memory and are ultimately invaded by defectors, when playing with a defector brings non-negative payoffs. We reformulate the payoff matrix structure to incorporate negative payoffs and show how threat (of receiving negative payoffs) fosters greater memory size and cooperation. We also observe how memory acts like an immune response of the subsequent generations against aggressive defection. This functionality of self-immunization has emerged as a result of the co-evolutionary process.