Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
640225		1908 ile 1933 yılları arasında yapılmış İzmir yapılarında cephe süslemeleri / The ornaments on facades between 1908 and 1933 in Izmir Yazar:ŞEYMA ERSOY Danışman: PROF. DR. NUR URFALIOĞLU Yer Bilgisi: Yıldız Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Mimarlık Ana Bilim Dalı / Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı Konu:Mimarlık = Architecture ; Sanat Tarihi = Art History Dizin:	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2020 266 s.
Osmanlı İmparatorluğu'nun son yılları ile Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında mimaride doğal olarak ortaklıklar görülmektedir. Osmanlı'da ilk olarak 1873'de "Usul-i Mimari-i Osmani" adlı eserde, dünyadaki "milli" kavramının hızla yayılmaya başlamasının etkisi ile, milli olarak kabul edilen eserlere yer verilmiştir. Dönemin dini mimari örneklerinde sıkça görülen özellikle Osmanlı'nın klasik döneminde sıkça kullanılan penci kemer, kubbe vb. mimari ögeler sivil mimaride de uygulanmaya başlanarak tasarımda millileşme hedeflenmiştir. Tez kapsamında, 1908 ile 1933 yılları arasındaki dönem, son yıllardaki mimarlık tarihi terminolojisine uygun olarak genellikle "Geç Osmanlı Erken Cumhuriyet Dönemi" olarak anılmıştır. Bu bağlamda; geç Osmanlı erken Cumhuriyet dönemi yapılarını da içine alan 1908 ile 1933 yılları arasında yapılmış olan, farklı işlevlere hizmet eden 25 yapının özelliklerinden söz edilerek, cephe biçimlenişleri ve süslemeleri/bezemeleri üzerinde detaylı olarak durulmuş ve İzmir'deki dönem yapılarının Ankara ve İstanbul'daki örnekler ile benzerlik ve farklılıkları ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmanın birinci bölümü, "Giriş" ana başlığı altında literatür özeti, tezin amacı ve hipotez alt başlıklarından oluşmaktadır. İkinci bölümde, "1908 ile 1933 Yılları Arasındaki Mimarlık" başlığı altında, dönem mimarisi hakkında bilgi verilmiş ve etkili olan mimarlardan söz edilmiştir. Ayrıca İstanbul, Ankara ve Anadolu'daki örnekler ayrı alt başlıklarda ele alınarak yapılar örneklendirilmiştir. Üçüncü bölüm, "1908 ile 1933 Yılları Arasında İzmir'de İnşa Edilen Yapılar" başlığı altında ele alınmıştır. İzmir'de dönemin mimarisi hakkında bilgiler ele alınmış, yapılar fotoğraflanıp, gözlem ve belgelere dayanarak bir katalog hazırlanmıştır. Yapıların cephe biçimlenişleri ve bezemeleri incelenmiştir. Dördüncü bölümde, İzmir'de bulunan örnekler plan, cephe ve bezeme özellikleri açısından değerlendirilmiş ve İzmir dışındaki örneklerle karşılaştırma yapılmıştır. Beşinci ve son bölüm olan "Sonuçlar ve Öneriler" bölümünde 1908 ile 1933 yılları arasında İzmir'de inşa edilen yapıların cephe biçimlenişlerinin ve bezemelerinin dönem içindeki yeri incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Geç Osmanlı erken Cumhuriyet, milli mimari, süsleme, cephe, İzmir
The last years of the Ottoman Empire and the first years of the Turkish Republic have common characteristics. In the Ottoman Empire period, the first national qualified buildings were revealed in the book, "Usul-i Mimari-i Osmani", that was published in 1873 by the effect of rapidly spreading "nationalism" notion. The architectural elements (pointed arch, dome, etc.), that are used in religious buildings, especially during the Classical Ottoman period, were used on the secular architecture with the purpose of nationalization. Within the scope of the thesis, the period that includes years from 1908 to 1933 is named as "Late Ottoman and Early Republic Period" according to the latest architectural history terminology. Twenty-five buildings that were built in Izmir during the late Ottoman early Republic period, were analyzed in terms of façade designs and ornaments. The similarities and dissimilarities were compared with the examples in İstanbul, Ankara, and other cities. In the first part of the thesis, "Introduction", the literature review, the objective of the thesis, and the hypothesis were explained. In the second section, under "The Architecture Between 1908 and 1933" title, the information was given about the periodical architecture and influential architects. In the subtitles, the buildings that are in Istanbul, Ankara, and Anatolia were exemplified. The third section is "The Buildings in Izmir Between 1908 and 1933". The periodical architecture was explained, and a catalog was made by photographs, documents, and investigation. The façade design and ornamentations were analyzed. In the fourth section, the examples that are in Izmir were evaluated in terms of plan, façade, and ornamentation then they were compared with the other cities' examples. The fifth and the last section is "Results and Recommendations". The façades and ornamentation on the buildings were examined which were built in between 1908 and 1933 in İzmir. Key Words: Late Ottoman early Republic, national architecture, ornamentation, façade, Izmir