Tez No İndirme Tez Künye Durumu
216006
Gediz Deltası'nda üreyen su kuşu türlerinin yuvalama alanlarının izlenmesi ve bu kolonilerin yönetilmesi / Monitoring and management of colonially breeding waterbirds at the Gediz Delta
Yazar:ORTAÇ ONMUŞ
Danışman: PROF. DR. MEHMET SIKI
Yer Bilgisi: Ege Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı
Konu:Biyoloji = Biology
Dizin:Biyolojik koruma = Biological preservation ; Gediz Deltası = Gediz Delta ; Ornitoloji = Ornitology
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2008
207 s.
Araştırmamızda Gediz Deltası (İzmir - Türkiye) sulak alan ekosisteminde ve bu ekosistemi bütünleyen alanlarda üreyen su kuşu türlerine ait populasyon yoğunluk ve dağılımlarını, alandaki habitatları, deltadaki doğal ekosistemleri ve kuş türlerini tehdit eden unsurları belirlemek üzere bir izleme programı oluşturulmuştur. Bu program kapsamında, 2002 ve 2006 yıllarında su kuşu atlas çalışmaları, koloniyal su kuşu sayımları, 2002 ve 2007 yılları arasında su kuşlarının kışlayan populasyonlarının sayımları, koloniyal olarak üreyen Tepeli Pelikan (Pelecanus cirspus) ve Flamingo (Phoenicopterus roseus)'ın yuvalama alanı restorasyonu çalışmaları ve son olarak Pelecanus crispus türünde su kuşu halkalama çalışması yapılmıştır.Araştırma sahamızda Atlas çalışmaları sırasında toplam 7 Ordo'ya dahil, 19 Familya üyesi 67 su kuşu türü tespit edilmiş, bu türlerden 37 su kuşu türüne üreme kodu verilmiştir. 2002 yılında üreme kodu verilen 35 türden 22 türe kesin üreme, 7 türe kuvvetle olası üreme ve 6 türe olası üreme kodları verilmiştir. 2006 yılında ise üreme kodu verilen 33 türden 24 türe kesin üreme, 6 türe kuvvetle olası üreme ve 3 türe de olası üreme kodları verilmiştir.Coğrafi Bilgi Sistemleri, alana ait çeşitli 1/25.000'lik paftalar ve uydu görüntüleri ve ortofotoğraflar yardımıyla hazırlanan sayısal arazi haritaları kullanılarak üreyen türlere ait yoğunluk ve üreme dağılımı, habitat ve tehdit dağılımı haritaları hazırlanmıştır.Alanda üreme kodu verilen türlerden IUCN sınıflandırmasına göre bir tür (Pelecanus crispus)'ün nesli Dünya ölçeğinde, beş türün nesli Avrupa ölçeğinde ve18 türün ise nesli Türkiye ölçeğinde Tehlike Altındadır.Atlas çalışmaları sırasında alanda kesin olarak ürediği tespit edilen Pelecanus crispus, Phoenicopterus roseus, Tadorna ferruginea, Tadorna tadorna, Haematopus ostralegus, Himantopus himantopus, Recurvirostra avosetta, Burhinus oedicnemus, Glareola pratincola, Charadrius alexandrinus, Vanellus spinosus, Larus melanocephalus, Larus genei, Gelochelidon nilotica, Sterna caspia, Sterna sandvicensis, Sterna hirundo ve Sterna albifrons'un çalışma alanında üreyen çift sayısı ÖKA ve ÖDA Kriterleri eşik değerlerinin çok üzerinde oldukları tespit edilmiştir. Bulgularımız çok çeşitli ve şiddetli tehlike etkenleri altında olan Gediz Deltası sulakalanının üreyen su kuşu populasyonları açısından Dünya ölçeğinde önemli bir alan olduğunu ortaya koymuş olup alanın korunması için önemli çalışmalar yapılması gerekmektedir.Anahtar Kelimeler: Gediz Deltası, Su kuşu, İzleme çalışması, Atlas çalışması, Su kuşu halkalama, Koloniyal su kuşu yuvalama alanı yönetimi, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)
In our study in Gediz Delta (Izmir - Turkey) a monitoring scheme was established and applied in order to determine the number of breeding waterbirds, their abundance and distributions, habitats and threats. Within the monitoring scheme, Breeding Bird Atlas Surveys (BBS) carried out in 2002 and 2006, waterbird census applied in winter time between 2002 and 2007, management and restoration of nest sites of Dalmatian Pelican Pelecanus crispus and Greater Flamingo Phoenicopterus roseus were implemented, and finally ringing activities were applied for Dalmatian Pelican in order to determine migration patterns and population dinamics.A total of 67 bird species belonging to 19 families and 7 orders were recorded and within these species breeding evidence was obtained for 37 species. Ouf of 35 breeding evidence obtained species in 2002, 22 were classified as confirmed breeding, 7 were classified as probable breeding, and 6 were classified as possible breeding; out of 33 breeding evidence obtained species in 2006, 24 were classified as confirmed breeding, 6 were classified as probable breeding, and 3 were classified as possible breeding.Distribution and relative abundance, habitat and threat distribution analyses and maps were prepared for each bird species using vectoral maps prepared with the aid of Geographical Information Systems (GIS), various cartographical maps of scale of 1/25.000, Sattellite and Ortophoto images.Among the breeding evidence obtained species, one species were Vulnarable (Pelecanus crispus) in World, five species were Threatened in Europe, and 18 species were Threatened in Turkey according to the IUCN Redlist Categories.During Atlas studies and census of colonial waterbird species, it was found that the numbers of breeding pairs of Pelecanus crispus, Phoenicopterus roseus, Tadorna ferruginea, Tadorna tadorna, Haematopus ostralegus, Himantopus himantopus, Recurvirostra avosetta, Burhinus oedicnemus, Glareola pratincola, Charadrius alexandrinus, Vanellus spinosus, Larus melanocephalus, Larus genei, Gelochelidon nilotica, Sterna caspia, Sterna sandvicensis, Sterna hirundo and Sterna albifrons satify and exceed the Important Bird Area (IBA) and Key Biodiversity Area (KBA) criteria. Our findings indicate that Gediz Delta under severe and various threats is a top class wetland which deserves utmost attention and considerable conservation affords.Keywords: Gediz Delta, Waterbirds, Monitoring, Breeding Bird Atlas Survey (BBS), Waterbird ringing, Management of Nest Sites of Colonial Waterbirds, Geographical Information Systems (GIS)