ANT DEPRESAN OLARAK KULLANILAN PROZAC VE PAX LLAÇLARININ NSAN LENFOS T KÜLTÜRÜNDEK GENOTOKS KETK LER(Yüksek Lisans Tezi)Gökçe Hilal TARHANGAZ ÜN VERS TESFEN B L MLER ENST TÜSÜEylül 2006ÖZETPaxil ve Prozac, çeşitli psikiyatrik bozuklukların tedavisinde kullanılanantidepresan ilaçlardır. Bu çalışmada, Prozac ve etken maddesi fluoksetinhidroklorürün genetik etkileri, 1) kromozom anormallikleri (KA), 2) kardeşkromatid değişimi (KKD) ve 3) Mikronukleus (MN) testi ile incelenmiştir. Heriki maddenin de 1.25, 2.50, 5.00 ve 10.00 µg/ml'lik konsantrasyonları, 24 ve 48saat süreyle, insan periferal lenfositlerine, in vitro koşullarda uygulanmıştır.Hem prozac ve hem de fluoksetin, her iki uygulama süresinde, kromozomanormalliklerinde doza bağlı bir artış meydana getirmiştir (Prozac'ta, 24 saatter=0.86, 48 saatte r=0.85; fluoksetinde 24 saatte r=0.90, 48 saatte r=0.90). Her ikikimyasalın da en sık meydana getirdiği anormallikler, kromatid kırığı,disentrik kromozom ve kardeş kromatidlerde birleşmedir. Prozac ve fluoksetin,KKD oluşumunu önemli düzeyde uyarmışlardır. Her ikisi için de KKD/hücresayısı, konsantrasyon artışına paralel olarak artış göstermiştir (Prozac'ta 24satte r=0.92, 48 saatte r=0.97; fluoksetin hidroklorürüde 24 saatte r=0.92, 48saatte r=0.98). Benzer şekilde her iki madde de mikronukleus frekansında dozabağlı artışa nedene olmuştur (Prozac'ta r=0.98, fluoksetin hidroklorürder=0.99). Prozac ve etken maddesi fluoksetin hidroklorür mitotik indeksi dozabağlı olarak düşürmüştür (Prozac'ta 24 saat r=-0.95, 48 saatte r=-0.80;fluoksetin hidroklorür'de 24 saat r=-0.95 , 48 saatte r=-0.76). Prozac vefluoksetin hidroklorür replikasyon indeksini etkilememiştir. Bu çalışmanınikinci kısmında, Prozac ve Paxil kullanan hastalardan elde edilen periferikkanlarda da yukarıdaki üç genotoksik test uygulanmıştır. Prozac ve Paxilkullanan hastalarda kromozom anormalliklerinde bir artış meydana gelmiştir.Ancak bu artış istatiksel olarak anlamlı değildir. KA/hücre sayısı Prozac için30-39 yaş grubunda, Paxil için ise 20-29 yaş grubunda anlamlıdır. Prozac vePaxil'i kullanan tüm hasta yaş gruplarında, KKD/hücre sayısı önemli düzeydeartış göstermiştir. MN oluşumunda Prozac ve Paxil kullanan hastalardakontrole göre önemli bir farklılık yoktur. Prozac ve Paxil'i tedavi amaçlıkullanan kişilerde yapılan incelemelerde, Prozac'ın sadece 20-29 yaş grubunda,Paxil'in de 30-39 yaş grubunda MI'i anlamlı düzeyde düşürdüğü belirlenmiştir.Replikasyon indeksinde önemli bir farklılık yoktur. Bu çalışmada özellikleuygulama ve kontrol grupları arasında KA, KKD, MI ve MN frekanslarındaanlamlı düzeyde farklılıklar gözlenmesi, Prozac ve fluoksetin hidroklorürünklastojenik, sitotoksik, mutajenik ve anöjenik olduğunu göstermektedir. Prozacve Paxil kullanan hastalarda ise sadece KKD sayısında kontrole göre önemliartışlar gözlenmiştir.Bilim Kodu : 203.1.048Anahtar Kelimeler : Prozac, fluoksetin hidroklorür, Paxil, insan lenfositkültürleri, genotoksik etkiler, kromozomal anormallik,kardeş kromatid değişimi, mitotik indeks, mikronukleus.Sayfa Adedi : 72Tez Yöneticisi : Prof. Dr. Fatma ÜNAL
|
GENOTOXIC EFFECTS OF PROZAC AND PAXIL USED ASANTIDEPRESSAN DRUG ON HUMAN LYMPHOCYTES CULTURE(M.Sc. Thesis)Gökçe Hilal TARHANGAZI UNIVERSITYINSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGYSeptember 2006ABSTRACTPaxil and Prozac are two drugs used in the treatment of psychiatric disorders.Prozac and its active ingredient fluoxetine hydrochloride were evaluated usingthree genetic endpoints; 1) chromosomal aberrations (CAs), 2) sister chromatidexchanges (SCEs) and 3) Micronucleus (MN). Prozac and fluoxetinehydrochloride were used at final concentrations of 1.25, 2.50, 5.00 and 10.00µg/ml for the treatment of human peripheral lymphocytes in vitro for 24 h and48 h. All the treatment concentrations in both treatment times increased thefrequency of CAs in a dose dependent manner (in Prozac, r=0.86 for 24 h andr=0.85 for 48 h. in fluoxetine hydrochloride, r=0.90 for 24 h and r=0.90 for 48h). Most frequent type of aberrations were chromatid breaks, dicentricchromosomes and sister unions for both drugs. Prozac and fluoxetinhydrochloride significantly increased SCE frequency dose- dependently in bothtreatment times (in Prozac, r=0.92 for 24 h and r=0.97 for 48 h; in fluoxetinehydrochloride, r=0.92 for 24 h and r=0.98 for 48 h). Both chemicals alsoincreased the number of micronuclei per cell in a dose dependent manner(r=0.98 for Prozac, r=0.99 for fluoxetine hydrochloride). Prozac and fluoxetinehydrochloride significantly decreased mitotic index at both treatment times in adose dependent manner (in Prozac, r=-0.95 for 24 h and r=-0.80 for 48 h; influoxetine hydrochloride, r=-0.95 for 24 h and r=-0.76 for 48 h). Prozac andfluoxetine hydrochloride did not affect replicative index. In the second part ofthis study, lymphocytes from Prozac and Paxil treated patients were examinedusing three genetic endpoints mentioned above. No statistically significantincrease was found in the number of chromosomal aberrations in Prozac andPaxil treated patients. The number of CA/cell statistically increased in patientsin 30-39 age group treated with Prozac and in 20-29 age group treated withPaxil. The number of SCE/cell increased in all age groups in patients treatedwith Prozac and Paxil. MN assay did not show significant differences betweenexposed and control groups. Mitotic index was significantly decreased in Prozactreated patients in age group of 20-29 and, in Paxil treated patients in age groupof 30-39. Replication index did not show significant differences between exposedand control groups. In this study significant differences in CA, SCE, MI andMN frequency between exposed and control groups indicate that Prozac andfluoxetine hydrochloride are clastogenic, cytotoxic, mutagenic and aneugenic incultured human lymphocytes. In patient treated with Prozac and Paxil only thenumber of SCE/cell increased significantly compared with their controls.Science Code : 203.1.048Key Words : Prozac, fluoxetine hydrochloride, Paxil, humanlymphocyte culture, genotoxic effects, chromosomalaberrations (CAs), sister chromatid exchanges (SCEs),mitotic index (MI), micronuclei (MN).Page Number : 72Adviser : Prof. Dr. Fatma ÜNAL |