Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
728915		Identification of HB-EGF positive and HB-EGF responsive cell populations in zebrafish olfactory epithelium / Zebrabalığı koku alma epitelindeki HB-EGF pozitif ve HB-EGF'e yanıt veren hücrelerin tanımlanması Yazar:KARDELEN GÜLER Danışman: DOÇ. DR. STEFAN HERBERT FUSS Yer Bilgisi: Boğaziçi Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Moleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı Konu:Biyoloji = Biology Dizin:	Onaylandı Yüksek Lisans İngilizce 2021 132 s.
Periferik olfaktör epitel (OE), yetişkin sinir sisteminin, travmatik yaralanmaya karşın yapısal onarımı destekleyen nörogenez geçirme konusundaki sınırlı kapasitesinin bir istisnasıdır. Sürekli ve ömür boyu, ölmekte olan hücrelerin yerini almak için yüksek oranda yeni koku alma duyu nöronları (OSN'ler) üretir. Ek olarak, OE, ciddi yapısal hasarın ardından verimli bir şekilde yenilenme yeteneğine sahiptir. Memeli OE'ine benzer şekilde, zebra balığındaki onarım ve rejeneratif nörogenez, ayırt edici yapısal ve fonksiyonel özelliklere sahip olan sırasıyla küresel (GBC) ve yatay bazal hücrelerin (HBC) seçici aktivitesi ile ilişkilidir. Yenileyici OE'in transkriptom analizi, difüz edilebilir sinyal faktörü olan heparin bağlayıcı epidermal büyüme faktörü benzeri büyüme faktörünün (HB-EGF) rejeneratif nörogenezin başlangıcında kritik bir rol oynayabileceğini öne sürdü. Doku hasarına yanıt olarak, HB-EGF'nin ekspresyon seviyeleri, erken bir hasar yanıtı olarak geçici ve hızlı bir şekilde yukarı doğru regüle edilir. HB-EGF, epidermal büyüme faktörü reseptörü (EGFR) sinyal yolu aracılığıyla HBC'lerde mitotik aktiviteyi uyarır. Bununla birlikte, zebra balığı OE'sinde hem HB-EGF hem de EGFR'nin doku ekspresyonu bilinmiyordu. Bu tezde açıklanan çalışmalar, hbegfa ve egfra transkriptlerine karşı seçici in situ-hibridizasyon yoluyla HB-EGF eksprese eden ve HB-EGF'ye yanıt veren hücreleri tanımladı. Hbegfa, HuC/D-pozitif OSN'lere ve sustantaküler glial hücreler içerebilen hücrelere ek olarak tp63-pozitif HBC'ler dahil olmak üzere Sox2-pozitif bazal hücreler tarafından büyük ölçüde eksprese edilir. Yaralanmaya yanıt olarak, tüm hücre popülasyonlarında hbegfa-pozitif hücrelerin sayısı artar. Buna karşılık, egfra, bazal OE katmanlarında bulunan HBC'leri ve zebra balığı OE'nin apikal yüzeyi ile sınırlı olan bir OSN alt popülasyonunu içeren, farklı doku dağılımına sahip iki hücre tipi tarafından ifade edilir. Ekspresyon analizi, OE rejenerasyonu sırasında HB-EGF'nin önerilen rolüne ilişkin önceki bulguları tamamlar ve bazal hücreler ile diğer yerleşik OE hücreleri arasında yaralanmaya duyarlı HBC'ler üzerinde parakrin uyarımı içeren bir sinyal modeli önerir.
The peripheral olfactory epithelium (OE) is an exception to the limited capacity of the adult nervous system to undergo neurogenesis, which supports structural repair in response to traumatic injury. It continuously and lifelong generates new olfactory sensory neurons (OSNs) at high rate to replace dying cells. Additionally, the OE is capable of regenerating efficiently following severe structural damage. Similar to the mammalian OE, maintenance and regenerative neurogenesis in zebrafish are associated with the selective activity of globose (GBC) and horizontal basal cells (HBC), respectively, which have distinctive structural and functional characteristics. Transcriptome analysis of the regenerating OE suggested that the diffusible signaling factor heparin-binding epidermal growth factor-like growth factor (HB-EGF) may play a critical role at the onset of regenerative neurogenesis. In response to tissue damage, expression levels of HB-EGF are transiently and rapidly upregulated as an early damage response. HB-EGF stimulates mitotic activity in HBCs through the epidermal growth factor receptor (EGFR) signaling pathway. However, the tissue expression of both HB-EGF and EGFR in the zebrafish OE were not known. The studies described in this thesis identified HB-EGF-expressing and HB-EGF-responsive cells by selective in situ-hybridization against hbegfa and egfra transcripts. Hbegfa is expressed largely by Sox2-positive basal cells, including tp63-positive HBCs, in addition to HuC/D-positive OSNs and additional cells that may comprise sustentacular glial cells. In response to injury, the number of hbegfa-positive cells increases across all cell populations. In contrast, egfra is expressed by two cell types with distinct tissue distribution, which include HBCs occupying basal OE layers and a subpopulation of OSNs that are restricted to the apical surface of the zebrafish OE. The expression analysis complements previous findings on the proposed role of HB-EGF during OE regeneration and suggests a model of signaling that includes paracrine stimulation between basal cells and other resident OE cells onto injury-responsive HBCs.