Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
445097		Online entrepreneurship as a strategy for rural development: Case of Turkey / Kırsal kalkınma için bir strateji olarak çevrimiçi girişimcilik: Türkiye örneği Yazar:BURCU YAŞLAK Danışman: DOÇ. DR. ALİYE AHU AKGÜN Yer Bilgisi: İstanbul Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı / Bölge Planlama Bilim Dalı Konu:Şehircilik ve Bölge Planlama = Urban and Regional Planning Dizin:	Onaylandı Yüksek Lisans İngilizce 2016 107 s.
Dünyada gelişmekte olan ekonomik ve fiziksel değişimlere karşı kırsal alanların gittikçe kırılganlaştığı bir gerçektir. Kamusal yönetimler kırsal alanların geliştirilmesine yönelik politikalar geliştirmekte ve uygulamaktadırlar. Sonuç olarak, kırsal kalkınma pek çok uygulamacı ve teorisyen için önemli bir alan konumundadır. Kırsal kalkınmanın odak noktası olarak da yerellik önem kazanmaktadır. Buna dayanarak, tarım, turizm, kültürel aktiviteler, çevresel düzenlemeler gibi yerel özellikler kırsal kalkınmaya girdi sağlamaktadırlar. Kırsal kalkınmanın çeşitli tanımları irdelendiğinde iki önemli unsuru olduğu görülmektedir: yaşam kalitesini arttırmak ve ekonomik yapıyı geliştirmek. Bu iki unsur kapsamında, yıllar içinde çeşitli kırsal kalkınma düşünceleri gelişmiştir. Bu düşünceler farklı teorilere dayandırılarak gelişmekle beraber, kırsal kalkınmayı açıklayan tek ve belirli bir teori bulunmamaktadır. Kırsal kalkınma stratejileri incelendiğinde ise girişimciliğin dikkate değer bir öneminin olduğu görülmektedir. Bunun sebebi girişimciliğin, yerel değerlerin ortaya çıkarılması ve değerlendirilmesi üzerinde sahip olduğu güçtür. Bu noktada özellikle bireyler birer girişimci olarak kırsal alanların geliştirilmesi üzerinde önemli bir rol oynamaktadırlar. Kırsal alanda girişimcilik için potansiyel kaynaklar arasında tarım kritik bir nokta olarak gösterilmektedir. Dolayısıyla kırsal girişimcinin gıda ağlarındaki rolü önem kazanmaktadır. Gıda ağları temel olarak geleneksel ve alternatif gıda ağları olmak üzere 2'ye ayrılmaktadır. Alternatif gıda ağlarının ortaya çıkmasında hem tüketicinin sağlık ve doğa üzerine kaygıları hem de üreticinin ekonomik getiride düşük paya sahip olması sebep olarak gösterilmektedir. Bu iki gıda ağı arasındaki temel fark, ağ içindeki aktörlerin birbirleri arasındaki ilişkidir. Geleneksel gıda ağlarında, üretici ve tüketici arasında daha fazla aktör bulunmaktayken, alternatif gıda ağlarında bazı durumlarda hiç aktör bulunmazken, bazı durumlarda sadece ürünün ulaştırılmasında bir aktör yer almaktadır. Dolayısıyla alternatif gıda ağlarında daha kısa ve doğrudan ilişkiler kurulmaktadır. Ayrıca alternatif gıda ağları yerellik, kalite ve sürdürülebilir üretim gibi özelliklere sahiptir. Kırsal girişimcinin yeni bir pazar alanı yaratabilmesi için yeni bir alternatif gıda ağı geliştirmesi gerekmektedir. Teknolojik gelişmeler de göz önünde bulundurulduğunda yeni pazar alanlarına internet üzerinde ulaşmak yeni bir strateji olarak düşünülmektedir ve bu noktada kırsal girişimci için tarım önemli potansiyeller sunmaktadır. Çevrimiçi kırsal girişimcinin kırsal kalkınma üzerinde etkisinin incelenmesi, bu girişimlerinin karakteristiklerinin anlaşılması ve ilişkilerinin ortaya konması ile gerçekleştirilebilir. Dolayısıyla bu tez çalışmasında kalitatif bir yaklaşım benimsenmiştir. Çalışma kapsamında, 2016 yılında, Aydın'da dört, İzmir'de iki kırsal girişimciyle görüşmeler gerçekleştirilerek veriler toplanmıştır. Alan çalışması örnekleri seçiminde önemli olan, seçilen girişimcilerin kendi çiftliklerinde ya da alanlarına yakın çiftliklerde üretilmiş yerel ürünleri satışa sunuyor olmalarıdır. Ayrıca satışların çevrimiçi ya da doğrudan çiftlikten satışa sunulması diğer önemli kriterdir. Veri toplama aşamasında öncelikli olarak kullanılan yöntem mülakat yöntemidir. Girişimcilerin sahip olduğu yoğun program sebebiyle yüz yüze olarak gerçekleştirilemeyen iki alan çalışması da telefon üzerinden gerçekleştirilmiştir. Çalışmada kullanılan yöntem de "Business Model Canvas" yönteminin yanında, girişimcilik ekosisteminin ortaya konulması olarak açıklanmaktadır. Bu yöntem kapsamında, girişimde yürütülen temel faaliyetler, temel kaynaklar, girişimin gelir modeli, maliyet strüktürü, satış ve tanıtım kanalları, değer yargıları, müşteri ilişkileri ve müşteri segmentasyonu konuları girişimcilerle mülakatlar yapılarak araştırılmıştır. Çalışma kapsamında seçilen alan çalışması örnekleri, İpek Hanım Çiftliği (Aydın), Gürsel Tonbul Çiftliği (Aydın), Karakaş Çiftliği (Aydın), Seroliva (Aydın), Hakime Hanım Çiftliği (İzmir) ve Seferipazar (İzmir) şeklindedir. Kırsal girişimcilerin demografik özellikleri incelendiğinde, altı girişimcinin dördünün kadın, ikisinin erkek olduğu, yaşlarının 33 ila 64 arasında değiştiği, eğitim durumlarının lise ve üniversite mezunu şeklinde olduğu ve son olarak da bu girişimlerin yaşının üç ila on bir arasında değiştiği görülmektedir. Alan çalışması kapsamında ilk etapta tüm örnekler tek tek irdelenmiştir. Öncelikle girişim; konumu, arka plandaki gelişim süreci, kaç kişiye istihdam sağladığı, ürün çeşitliliği gibi genel bilgiler verilerek tanıtılmıştır. Daha sonra kırsal kalkınma kapsamında alanda oluşturdukları etkileri ortaya konmuştur. Son olarak, işletme modelleri ve ilişkileri sistematik olarak irdelenmiştir. İşletme modelleri düşünüldüğünde bu girişimler birtakım benzerlikler ve farklılıklar göstermektedir. Benzerlikler olarak öncelikle, tüm girişimlerin ana ortakları işgücü olarak yerel halk, bilgi alışverişi yapmak üzere yerel çiftçiler ve birbirlerini desteklemek amacıyla sivil toplum kuruluşları olarak ortaya çıkmıştır. İkinci olarak, girişimde gerçekleştirilen ana aktiviteler üretim, paketleme ve depolama olarak belirtilmektedir. Üçüncü olarak, ana kaynaklar, yeterli bir miktarda anapara ve üretim hakkında yeterli miktarda bilgi olarak ortaya çıkmıştır. Dördüncü ortak özellik, girişimlerin en temel değer yargıları üzerinedir. Buna göre, sürdürülebilirlik, toprağa değer verme gibi çevreyle ilgili kaygılar, yerel kalkınmayı desteklemek gibi ekonomik kaygılar ve kaliteli ürün üretme amacı ortak değer yargılarıdır. Girişimlerin müşterileri ile ilişkileri de internet ya da telefon üzerinden bireysel ilişkiler olarak gelişmektedir. Müşterilerine de sahip oldukları internet sitesi ve çeşitli sosyal medya kaynaklarından ulaşmaktadırlar. Girişimlerde gider modelinin en önemli iki kalemi, üretim ve çalışan maliyetleri olarak ortaya çıkmaktadır. Gelir akışı da toplam maliyetin üzerine yeterli bir oranda kar konulması ile belirlenmektedir. Girişimler arasındaki farklılıklar göz önünde bulundurulduğunda, öncelikli olarak, kamu kuruluşları ile değişik seviyelerde ilişkileri olduğu görülmektedir. Ana faaliyetler bakımından da Gürsel Tonbul Çiftliği ve Seferipazar farklılık göstermektedir. Seferipazar üretimi ana aktivite olarak göstermemektedir, çünkü bu girişimde üye çiftçilerin ürettiği ürünler pazarlanmaktadır. Gürsel Tonbul Çiftliği'nde de üretim, depolama, paketlemeye ek olarak, restoran, yağ müzesi ve rekreatif alana sahip olması dolayısıyla farklılaşan faaliyetler bulunmaktadır. Girişimlerin sahip olduğu değerler kapsamında da İpek Hanım Çiftliği çalışanlarına ve sağlıklı beslenmeye verdikleri özel önem dolayısıyla farklılaşmaktadır. Bireysel müşteriler dışında otel, restoran gibi kurumlara İpek Hanım Çiftliği ve Karakaş Çiftliği satış yapmamaktadır. Son olarak giderler kapsamında Seroliva tarım topraklarını kiraladıkları için diğer girişimlerden farklı bir gider kalemine sahiptir. Girişimler ekosistemleri üzerinden de irdelenmiştir. Ekosistemleri düşünüldüğünde ilk olarak teknolojinin çok önemli bir rol oynadığı görülmektedir. Teknoloji sayesinde bu girişimler hem tanınırlıklarını arttırmaktadır hem de kendilerine yeni pazar alanları oluşturmaktadırlar. Kendi alanları dışında özellikle İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlere de satış yaparak pazar alanlarını genişletmişlerdir. Sonuç olarak, kırsal kalkınma Türkiye için en temel konulardan biridir. Kırsal kalkınma kapsamında da tarımsal üretim ve ürünün tedarik süreci, son dönemde özellikle tüketicinin geleneksel gıda ağlarına yönelik sağlık ve çevre üzerine kaygıları ve üreticinin bu ağlardaki gelir sisteminde düşük paya sahip olmasıdır. Kırsal kalkınma için alternatif stratejiler ve aktörler düşünüldüğünde, kırsal girişimcilerin gıda ağlarında rolü çevrimiçi girişimlerle değişme imkanı bulmaktadır. Yapılan alan çalışmaları doğrultusunda, bu girişimlerin ilişki ağlarının girişimlerin kuruluş süreçleriyle yakından ilişkisi olduğu görülmüştür. Bireysel girişimler kamu kuruluşları ile zayıf ilişkiler içindeyken, sivil toplum kuruluşları ve yerel çiftçilerle daha güçlü ilişkilere sahiptir. Girişimciler, girişimlerinin sürdürülebilirliğini, tanınırlıklarını arttırmak ve satışlarını gerçekleştirmek üzere hem internet üzerinden hem de doğrudan olacak şekilde sağlamaktadırlar. Internet üzerinden gerek internet siteleri, gerekse çeşitli sosyal medya ağları ile hem satışlarını gerçekleştirmekte hem de farklı kitlelere ulaşmaktayken, doğrudan da yüz yüze ilişkiler ile bu durumu sağlamaktadırlar. Girişimlerinin sosyo- ekonomik ve doğal çevreye etkilerini olumlu olarak tanımlamışlardır. Bulundukları alanda yerel halka istihdam imkanı sağlayarak ekonomik olarak olumlu etkiler sağlamaktadırlar. Ayrıca yüksek kaliteli ürün üretme amacı, bölgenin tanınırlığının artmasında katkıda bulunmaktadırlar. Çevresel etkiler açısından da, endüstriyel tarım yöntemlerinin aksine daha sürdürülebilir tarım yöntemleri kullanıldığı için toprakların korunmasının sağlanması ile önemlidirler. Tarımsal üründen elde ettikleri katma değeri arttırmalarıyla da, finansal açıdan sürdürülebilirliği sağlayarak, tarım topraklarının tarım dışı kullanımının önüne geçilmesi sonucunu doğurmaktadırlar. Çevrimiçi satışlar ve kaynaklarla ilişkileri irdelendiğinde de, bu yöntemi kullanmalarının iki temel gerekçesi olduğu görülmektedir. Birinci olarak, satış alanı olarak uygun kaynaklara sahip olmama sonucu çevrimiçi satışlar bir çözüm olarak geliştirilmiştir. İkinci olarak da, satış pazarlarını kendi alanları dışına taşımak amacıyla çevrimiçi satış yöntemini uygulamaya başlamışlardır. Kırsal kalkınma bağlamında, çevrimiçi kırsal girişimlerin farklı oranda yerel istihdamı arttırdıkları ortaya çıkmaktadır. Yine çevrimiçi girişimlerle, yeni satış alanlarına erişilmesi sağlanmaktadır. Kırsal girişimcilik için önemli potansiyellerden, bölgeye göç edenler ve dışarıda tecrübe kazanmış yerel halkın, bu çalışmanın ana aktörleri olduğu görülmektedir. Çalışmanın kapsamında çeşitli kısıtlar bulunmaktadır. Bunların ilki çalışmanın iki şehirle sınırlı kalmasıdır. Ayrıca, çalışmaya ilişkin tüm bilgiler, alan çalışması ile toplanmıştır, çevrimiçi kırsal girişimcilere dair herhangi bir kayıtlı veri tabanı bulunmamaktadır. Bu da çalışma süresini uzatmaktadır. Türkiye'de daha geniş kapsamlı bir çalışmanın yapılması için daha uzun bir zaman gerekmektedir.
Rural development is one of the most important topics in Turkey's regional development strategies. In spite of the fact that Turkey's urban population has an increasing trend, still a considerable amount of population is located in rural areas Even though according to 2015 address based population results the ratio of rural population is close to %8, before the legislation change in 2012 the rural population was close to %22. The rural population looks like decreased however the rural life continues. In accordance to this information, an important part of the population is employed in agriculture, which is one of the main rural economic activities. The problem is that economic value of agricultural activities is lower when the ratio of agricultural employment is compared to the ratio of agriculture's share in GDP. To promote rural development, agriculture is one of the main tools. The rural development strategies related with agriculture should be evaluated under the scope of the new economic environment where locality gains importance and the development starts from local/individual. As a result, individual may take responsibility by being an entrepreneur and contribute to economic development. If this scenario is considered for rural areas and agriculture, the producer or the supplier can play an important role as an entrepreneur. Rural entrepreneurs can deliver their agricultural products through one of alternative food networks. Alternative food networks, which became an important topic in literature highlight the importance of locality and sustainability in food network chain. They suggest direct relationship between producer and consumer which means shortening the distance from one to another. The thesis explores the potential of agricultural activities in rural development by researching online rural entrepreneurship as an alternative food network strategy. Moreover, the aim of the thesis is to analyze the effects of online entrepreneurship on rural development and to examine online entrepreneurship through its ecosystem as an alternative. There is a lack of research in this area for Turkey so this study will be a pioneering attempt to contribute to the existing literature. Using empirical case studies from rural Aegean region, a framework for analyzing online rural entrepreneurship is constructed and operationalized. The case study examples are selected from online entrepreneurs whose business is related with rural agricultural products. The important thing is that these selected entrepreneurs should be commercializing local products from their own farms or farms from a close area. Moreover, the sales should be online or directly from the farm. The date of establishment, the number of the workers (including their profile), the amount of sales are important criteria of this research. By using 'business model canvas', the relationships of the system is analyzed and mapped to answer questions as what are the key activities, key resources, revenue streams, cost structure, channels, value propositions, customer relationships& segments. In conclusion, this study assesses how online rural entrepreneurs can contribute to rural development in a wider scope by examining the potential of farmers-entrepreneurs to play a catalyst role in combining local assets to economy. As a result, it is found that online rural entrepreneurship has positive effect on rural development in local extent however in order to widen this effect to regional extent, online rural entrepreneurship should be promoted with public policies.