Bu tez Süryani literatür geleneğinde önemli bir yere sahip olan Afrahat'ın (270-
345) İspatlar adlı eserini konu almaktadır. Afrahat'ın bu eseri 23 İspattan oluşmaktadır.
Eserdeki bir grup İspat, Hıristiyanlığa dair teoloji ve ahlak üzerine inceleme özelliği
taşırken bir grup İspatı ise Hıristiyanlar arasındaki Yahudiliğe eğilimleri ile
mücadelesini konu edinir. Yahudilikten gelen birtakım kurallar hakkındaki yorumları,
Süryani Hıristiyanlığının oluşum süreci açısından kıymetlidir.
Çalışmaya konu olan İspatlar; Sünnet Üzerine, Şabat Üzerine, Koşer
(Yiyeceklerin Ayrımı) Üzerine, Yahudilere Karşı Bekaret ve Kutsallık Üzerine, Tekrar
Toplanacaklarını İddia Eden Yahudiler Üzerine. Bu İspatların seçilmesinde
Yahudilere karşı üretilen argümanlar incelenerek, bunların seçilmesine karar
verilmiştir.
Hıristiyanlık teolojisinin ve kimlik inşasının henüz tamamlanmadığı bir
dönemde yaşayan Afrahat, çalışmalarıyla bu inşa sürecinin bir emektarı olmuştur.
Yahudiler ve onların inanç sistemiyle ilgi bu kadar "Reddiye" yazmış olması bu açıdan
tesadüf değildir. Bilindiği üzere Hıristiyanlık, Yahudilikten kopmuş ve bağımsız bir
din olarak varlığını ispat etme çabasına girmiştir. Kopuşun gerçekleştiği Yahudiliğe
karşı sert bir ayrım ortaya konulmalı ki "özne" olarak var olabilsin. Özneleşmenin
başladığı yerde "kimlik" inşası başlar. Tam olarak "öteki" mefhumunun işlediği yer
de burasıdır. Yahudiler için 'öteki' olan Hıristiyanlar, konulan bu ayrım vesilesiyle
kimlik inşa ederken bunu bizzat 'ötekileştirme' şeklinde yaparlar. Yani 'Yahudilerin
VI
ötekisi' olan Hıristiyanlık, Yahudileri 'öteki' olarak karşısına alır. Doğal olarak bir
'ötekinin ötekisi' kavramıyla ifade edilecek bir durum ortaya çıkar. Bu anlamda,
modern kavramlar olan "kimlik" ve "öteki" ile IV. yüzyıldaki tarihsel bir olaya
bakarken anakronizm yapmaktan kaçınmak çalışmanın hassas noktasıdır.
İlahi bir kutsallıkla donatılmış "Tanrı'nın halkı/oğulları" olan Yahudiler ve
onlardan aşağıda konumlanan diğerleri şeklindeki ayrım, karşısında 'öteki'yi var
etmiştir. Ötekileştirilmekten fazlasıyla nasibini alanlar şüphe yok ki toplum olarak
Hıristiyanlık ve bireysel olarak Hıristiyanlardı. Yahudi Kutsal metni Tanak'ta İsrail
dışında kalan insanları tanımlarken 'öteki uluslar' tabiri sıkça kullanılmaktadır.
Yahudiler açısından Hıristiyanlık zamanla "pagan" kelimesiyle eş anlamlı hale
gelmiştir.
Çalışmamız giriş, üç bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Giriş kısmında
çalışmanın amacı ve sınırları belirtilmiştir.
Birinci bölümde; Afrahat'ın hayatı, eserleri ve edebî kişiliği hakkında bilgi
verilmiş, yaşadığı dönemin siyasî ve dinî yapısı incelenmiştir. Ayrıca, sözkonusu
İspatlarının içerik ve başlık kısımları hakkında kısa bilgi verilmiştir.
İkinci bölümde; teorik olarak kimlik ve öteki kavramlarının çerçevesi
oluşturulmuş. Yahudi kimliğini ifade eden kavram ve olgular tartışılmıştır.
Üçüncü bölümde ise Afrahat'ın İspatlarından çalışmamıza konu olan beş
İspatta Yahudilere bakışı incelenmiş, argümanları sosyal bilimlerin verileriyle ele
alınmıştır.
ANAHTAR SÖZCÜKLER: Afrahat, İspatlar, Hıristiyan, Yahudi, Yahudilik,
Kimlik, Öteki.
|
This thesis focuses on Demonstrations of Aphrahat (270-345) who has an
important place in Syriac literature tradition. Aphrahat's work consists of 23
Demonstrations. While a set of Demonstrations in the book examine the Christian
theological and moral issues, another set of Demonstrations in the book deal with his
struggle with the tendencies toward Judaism among the Christians. His comments on
some rules arising from Judaism are valuable for the formation process of Syriac
Christianism.
The Demonstrations dealt with in this study are On Circumcision, On the
Sabbath, On Kosher (Separation of Food), On Virginity and Holiness Against the
Jews, On the Jews Who Claim to Meet Again. These have been chosen as a result of
the examination of the arguments produced against Jews in these Demonstrations.
Living at a time when Christian theology and identity construction were not yet
completed, Aphrahat became a veteran of this construction process with his works. It
is not a coincidence that he wrote so many "Refutations" about the Jews and their belief
system. As it is known, Christianity broke away from Judaism and tried to prove its
existence as an independent religion. A sharp distinction must be made against
Judaism, where the rupture took place, so that it can exist as a "subject". Where
subjectivation begins, the construction of "identity" begins. This is exactly where the
notion of the "other" operates. Christians, who are the "other" of the Jews, construct
VIII
the identity by marginalizing the Jews by themselves. The distinction that they drew
further contributed to building this identity. In other words, Christianity, which is the
other of the Jews, makes Judaism the other. For this reason Christians naturally
become the other of the other. When analyzing a historical event in the 19th century
with the modern concepts of "identity" and "other", avoiding anachronism is the
delicate point of the study.
As can be seen, the basic parameter between the Jews, who are the "people/sons
of God" equipped with a divine holiness, and the others below them is "distinction"
and this distinction brings the other into existence. Undoubtedly, it was Christianity
and Christians who exceedingly had their share of marginalization. In the Jewish
Scripture Tanakh, the term Gentiles –other nations– is frequently used when describing
people outside of Israel. For Jews, Christianity has become synonymous with the word
"pagan" over time.
The study consists of the introduction, three chapters and the conclusion. The
aim and the limits of the study are presented in the introduction part.
In the first chapter, information about Aphrahat's life, works and literary
identity have been given, and the political and religious structure of the period in which
he lived have been examined. Information about the content and titles of the
Demonstrations have been presented.
In the second chapter, the theoretical framework of the concepts of identity and
other has been generated. Concepts and facts expressing Jewish identity have been
discussed.
In the third chapter, Aphrahat's view towards the Jews in the five
Demonstrations which are the subject of our study is examined, and the distinctions
are revealed by examining sensitively his arguments with the social science filter.
KEY WORD: Aphrahat, Demonstrations, Christian, Jew, Judaism, Identity, Other |