Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
824249		İbni Mühennâ Lügati Bibliotheque Nationale nüshası (İnceleme - metin - tercüme - dizin) / Copy of İbni Mühenna Dictionary of Bibliotheque Nationale (Examination - text - translation - index) Yazar:KEMAL AYDIN Danışman: PROF. DR. MUSTAFA TOKER Yer Bilgisi: Selçuk Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı / Türk Dili Bilim Dalı Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin:	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2022 386 s.
Bu çalışmada Paris Bibliothèque Nationale Yazmalar bölümü Turc 208 numarada kayıtlı İbni Mühennâ Lügati, diğer ismiyle Ḥilyetü'l-İnsān ve Ḥalbetü'l-Lisān adlı eser incelenmiştir. İbni Mühennâ Lügati, yabancılara Türkçe öğretmek maksadıyla kaleme alınan, gramer ve sözlük olmak üzere iki bölümden oluşan dil bilimsel bir eserdir. Çalışmada İbni Mühennâ Lügati'nin Paris nüshası transkripsiyonlu olarak Latin harflerine aktarılmış; eserin Paris nüshası, İstanbul nüshası ve Melioranski yayını ile ses bilimsel açıdan karşılatırılmış ve iki nüsha ve bir yayın arasındaki kelime farklılıkları tablo hâlinde gösterilmiştir. Bunun yanında Paris nüshasındaki kelime türleri üzerinde durulmuştur. Geçiş dönemi eseri olarak sayabileceğimiz İbni Mühennâ Lügati'nin İstanbul nüshası daha çok Harezm-Kıpçak sahasında istinsah edilmiş görülmektedir. Çalışmamıza kaynak teşkil eden Paris nüshası ise İstanbul nüshasına nazaran daha çok Oğuz özelliği barındırmaktadır. Bu, nüshaların istinsah edildiği coğrafyanın tespit edilmesi açısından önemlidir. Biz bu çalışmamızda Türk dili tarihi açısından çok önemli bir konumda bulunan İbni Mühennâ çalışmalarına bir katkıda bulunmaya çalıştık.
In this study, the work named İbni Mühennâ Dictionary, also known as Ḥilyetü'l-İnsān ve Ḥalbetü'l-Lisān, registered in the Paris Bibliothèque Nationale Manuscripts Department, number Turc 208, was examined. İbni Mühennâ Dictionary is a linguistic work consisting of two parts, a grammar and a dictionary, written for the purpose of teaching Turkish to foreigners. In the study, the Paris copy of İbni Mühenna Dictionary was transcribed into Latin letters; The Paris copy of the work was compared with the Istanbul copy and the Melioranski publication in terms of phonology, and the word differences between two copies and one publication were shown in a table. In addition, the word types in the Paris copy were emphasized. The Istanbul copy of İbni Mühenna Dictionary, which we can count as a transition period work, seems to have been copied mostly in the Khwarezm-Kipchak area. The Paris copy, which is the source of our study, has more Oghuz features than the Istanbul copy. This is important in terms of determining the geography where the copies were copied. In this study, we tried to contribute to the studies of Ibn Mühenna, which has a very important position in terms of Turkish language history.