Tez No İndirme Tez Künye Durumu
533170
Uygur sihir masallarının tip ve motif yapısı bakımından incelenmesi / Study on character and motif structure of Uyghur magic tales
Yazar:FATOŞ YALÇINKAYA
Danışman: PROF. DR. ALİMCAN İNAYET
Yer Bilgisi: Ege Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
Konu:Halk Bilimi (Folklor) = Folklore ; Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature
Dizin:Halk bilimi = Folklore ; Masallar = Tales ; Motifler = Motifs ; Sihir = Magic ; Sincan Uygur Özerk Bölgesi = Xinjiang Uyghur Autonomous Region ; Tipler = Characters ; Uygur masalları = Uighur folk tale ; Uygurlar = Uighurs
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2018
1895 s.
Bugün Doğu Türkistan'da yani Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı "Sincan Uygur Özerk Bölgesi"nde yaşayan Uygurlar, yerleşik hayata geçen ilk Türk boyudur. Erken dönemde yerleşik hayata geçmeleri, yazıyı ve matbaayı kullanmaları, farklı dinlere inanmış olmaları, özellikle ticaretle uğraşmaları ve tarihi İpek Yolu üzerinde bulunmaları Uygur kültürünün şekillenmesinde etkili olmuştur. Çok zengin bir sözlü kültüre sahip olan Uygurların sihir masalları üzerine yapmış olduğumuz bu çalışma, bütün bu kültürel çeşitlilik göz önünde bulundurularak incelenmiştir. Uygurlarda masal türü 9. ve 10. yüzyıllardan itibaren görülmeye başlamıştır. Uygur masal külliyatı içerisinde sihir masalları önemli bir yer teşkil etmektedir. Bu çalışmada Uygur sihir masalları şekil, yapı, işlev açısından incelenmiş, özellikle söz konusu masalların tip ve motif yapısı ortaya konmaya çalışılmıştır. Tipler tespit edilirken Hans Jörg Uther'in hazırlamış olduğu "Uluslararası Masal Tip Kataloğu" kullanılmıştır. Motiflerin tespitinde ise Stith Thompson tarafından hazırlanan "Halk Edebiyatı Motif İndeksi" adlı katalog kullanılmıştır. Uygurlarda masal türünün adlandırılması, sınıflandırılması ve masal anlatma geleneği de ele alınıp incelenmiştir.
Today, the Uyghur living in East Turkestan e.g. Xinjiang Uyghur Autonomous Region being under administrations of the People's Republic of China, are the first established Turkish tribes. Tehir early establishment, using writing and print, converting to different religions, dealing with trade and their being located on the historical Silk Road has contributed to shaping of Uyghur culture. In this study, done the magical tales of the Uyghurs who have a very rich oral cultere, all these diversities have been taken into account during analysis. In the Uyghur, the tale has started to be appear since the 9th and 10th centuries. Magical tales constitute an important place in the story of Uyghur tale. In this study, Uyghur magical tales are examined in terms of shape, structure and function. In particular, the type and motif structure of these tales were tries to be defined. The Catalogue of International tale types preparede by Hans Jörg Uther was used to determine types. In the determination of the motifs, a catalog called "Motif Index of Folk Literature" prepared by Stith Thompson was used. Nomenclature, classification and tale tradition of Uyghur were also studied.