Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
270671		Üç Thymus L. türüne ait özüt ve uçucu yağların biyolojik aktivitelerinin araştırılması / Investigation of biological activities of extracts and essential oils obtained from three Thymus L. species Yazar:ERSAN BEKTAŞ Danışman: PROF. DR. ATALAY SÖKMEN Yer Bilgisi: Karadeniz Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı Konu:Biyoloji = Biology Dizin:Antimikrobiyal aktivite = Antimicrobial activity ; Antioksidanlar = Antioxidants ; Uçucu yağlar = Essential oils	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2010 89 s.
Bu tez; ülkemizde 38 tür ile temsil edilen Thymus (Lamiaceae) cinsine ait Thymus pseudopulegioides Klokov&Des-Shost, Thymus transcaucasicus Ronniger ve Thymus praecox Opiz subsp. grossheimii (Ronniger) Jalas var. grossheimii bitkilerinden elde edilen hekzan, kloroform ve su özütleriyle uçucu yağlarının in vitro antioksidan, antimikrobiyal ve antiviral aktivitelerini çalışmak üzere tasarlandı.Uçucu yağların kimyasal içerikleri Gaz Kromotografisi (GK) ve Kütle Spektrometrisi (GK-KS) analizleri ile belirlendi. Timol tüm uçucu yağlarda; T. pseudopulegioides %58, T. transcaucasicus %55 ve T. praecox subsp. grossheimii var. grossheimii %29,4 oranlarında ana bileşenler olarak belirlendi.Antioksidan aktviteler, 2,2-Difenilpikrilhidrazil (DPPH) ve ß-karoten renk açılım testi- spektrofotometrik yöntem adlı iki tamamlayıcı test sistemi ile belirlendi. DPPH yönteminde tüm su özütleri yüksek oranda radikal temizleyici etki gösterdi. En yüksek aktivite T. pseudopulegioides uçucu yağında (IC50:2,3 ?g/ml) gözlendi. ß-karoten yönteminde hekzan ve kloroform özütleri yüksek aktivite gösterdi. En yüksek aktivite %79,95'lik inhibisyon değeriyle T. pseudopulegioides'in kloroform özütünde gözlendi.Antibakteriyal, antikandidal ve antifungal disk difüzyon, mikrowell dilüsyon yöntemi ve MİK agar dilüsyon yöntemi ile belirlendi ve test mikroorganizmaları olarak 9 bakteri, 1 maya ve 3 mantar suşu kullanıldı. Bu üç Thymus türünden elde edilen kloroform, hekzan ve su özütlerinde antimikrobiyal aktivite gözlenmedi. T. pseudopulegioides ve T. transcaucasicus uçucu yağlarının, P. aeruginosa mikroorganizması hariç diğer mikroorganizmalar üzerinde etkili antimikrobiyal aktivitesinin olduğu tespit edildi. Bu uçucu yağların etkili antibakteriyal ve antikandidal aktivitelerinin yanında çok güçlü antifungal aktiviteye sahip olduğu tespit edildi.Bu Thymus türlerinden elde edilen hekzan, kloroform ve su özütleri, anti-HSV ve Anti-Influenza A aktivite yönünden `etkisiz' bulunmuşlardır.
This thesis was desinged to carry out the in vitro antioxidant, antimicrobial and antiviral of hexane, chloroform, water extracts and essential oils of T. pseudopulegioides Klokov&Des-Shost, T. transcaucasicus Ronniger and T. praecox Opiz subsp. grossheimii (Ronniger) Jalas var. grossheimii, all members of genus Thymus L. (Lamiaceae) that is represented by 38 species, in the Turkish flora.The chemical composition of essential oils were determined by employing Gas Chromatography (GC), Gas Chromatography and Mass Spectrometry (GS-MS) analyses. Thymol was found as the main components in the oils of T. pseudopulegioides 58%, T. transcaucasicus 55% ve T. praecox subsp. grossheimii var. grossheimii 29,4%.The oils, hexane and water and chloroform subfractions of methanol extract obtained from each plant sample were screened for their possible antioxidant activities by two complementary test systems, namely 2,2- Diphenylpikrylhydrazyl (DPPH) free radical scavenging and ß-Carotene color bleaching test ? spectrophotometric methods. In 2,2- DPPH, all polar extracts acted as radical scavengers on high proportions. The highest free radical scavenging activity was observed in the essential oil of T. pseudopulegioides (IC50: 2,3 ?g/ml). In ß-Carotene color bleaching test ? spectrophotometric method, hexane and chloroform extracts have high activity. The highest activity was observed in the chloroform extract of T. pseudopulegioides, with 79,95% inhibition rate.Antibacterial, anticandidal, antifungal activities of all extracts and essential oils were determined by using disc diffusion, microwell dilution and MIC agar dilution methods, and employing 9 bacteria, 1 yeast and 3 fungi as test microorganisms. No activity was found in the hexane, chloroform and water extracts. Essential oils of T. pseudopulegioides and T. transcaucasicus showed effective antimicrobial activity against all test microorganisms except for P. aeruginosa. In addition to antibacterial and antifungal activities, these essential oils have very high antifungal activity.All extracts, on the other hand, were found to be ?ineffective? against HSV and Influenza A viruses.