Tez No İndirme Tez Künye Durumu
557195
Meriç-Ergene Havzası'ndaki çeltik tarlalarının bentik makroomurgasız faunasının incelenmesi ve ekolojik risk analizinin değerlendirilmesi / Investigation of benthic macroinvertebrates fauna of rice fields at Meriç-Ergene River basin and evaluation of ecological risk analysis
Yazar:GAZEL BURCU AYDIN
Danışman: PROF. DR. BELGİN ELİPEK
Yer Bilgisi: Trakya Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı
Konu:Biyoloji = Biology
Dizin:
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2019
186 s.
Bu çalışma, Meriç-Ergene Havzası'nda yer alan çeltik tarlalarındaki bentik makroomurgasız faunasının incelenmesi ve dağılımlarında etkili olabilecek bazı çevresel faktörlerin araştırılması amacıyla gerçekleştirildi. Bu amaç doğrultusunda, Mayıs-Eylül 2016 ile Mayıs-Eylül 2017 tarihleri arasında 2 kültivasyon sezonu boyunca, bölgedeki çeltik alanlarındaki 38 ana lokalitede genel bentoz örneklemeleri yapılırken, bunlardan farklı su kaynaklarıyla beslenme durumları göz önüne alınarak belirlenen toplam 8 istasyondan da mevsimsel periyotlarla su ve sediment örneklemeleri yapıldı. Çalışma alanında, bentik makroomurgasız gruplara ait 5 filum, 8 klasis, 8 ordo, 30 familya ve 61 tür olmak üzere toplam 77 takson belirlenirken, 2 kültivasyon sezonu boyunca yapılan genel örneklemelerde 66 taksona, seçilen istasyonlarda mevsimsel olarak yapılan alan örneklemelerinde ise 55 taksona rastlandı. Çalışma alanında m2'de ortalama 6635 birey tespit edilmiş olup, Shannon-Wiener çeşitlilik indeksine göre örnekleme istasyonlarının tür çeşitliliğinin Hꞌ=0,94 ile Hꞌ=1,234 arasında seyrettiği ve istasyonlar arasında önemli bir farkın olmadığı belirlenirken, içerdikleri bentik makroomurgasız tür ve m2'deki sayıları ile fizikokimyasal özellikleri açısından benzerlik durumları Bray-Curtis indeksiyle karşılaştırıldı. Ayrıca, çalışma alanında ekolojik risk oluşturabilecek olan antropojenik etkilerden pestisit uygulamaları ve bazı ağır metallerin tespiti için de örneklemeler yapıldı. Analiz sonuçlarından elde edilen veriler Spearman Korelasyon İndeksi, Potansiyel Ekolojik Risk İndeksi (PERİ), ve Biyolojik Risk İndeksi (BRİ)'nden de yararlanılarak hipotetik ekolojik risk analizi oluşturulmasında ve değerlendirilmesinde kullanıldı. Çalışmanın sonunda, Meriç-Ergene Havzası'nda yer alan ve bentik makroomurgasız grupları açısından da önemli bir habitat oluşturduğu için sulak alan statüsünde kabul edilen çeltik tarlalarının, bölgedeki biyolojik çeşitliliğin korunmasında önemli ekosistemler oldukları vurgulanırken, alandaki en büyük ekolojik riskin antropojenik kökenli uygulamalardan kaynaklandığı tespit edildi. Ayrıca, söz konusu alanlardan hem ekolojik hem de ekonomik anlamda uzun vadeli yararlanılabilmesi ve sürdürülebilir kullanımlarının sağlanabilmesi açısından bazı önerilerde de bulunuldu.
The aim of this study was to investigate the benthic macroinvertebrate fauna in the paddy fields in the Meriç-Ergene Basin and to investigate some environmental factors that may be effective in their distribution. For this purpose, between May-September 2016 and May-September 2017, during the 2 cultivation season, while general benthos sampling was carried out in 38 main localities in paddy fields in the region, also water and sediment samples were collected from 8 stations which chosen according to different spring in seasonal periods. In the study area, a total of 77 taxa were determined including 5 phylum, 8 classes, 8 order, 30 families and 61 species belonging to the benthic macroinvertebrate groups, while in the general sampling which sampled during the 2 cultivation season there were 66 taxa and in the sample sampling which sampled in seasonal periods 55 taxa. In the field of study, an average of 6635 individuals was identified in the m2. In the evaluation made according to the Shannon-Wiener diversity index, the species diversity of the sampling stations was between H'= 0.94 and H'= 1.234, and there was no significant difference between the stations. The benthic macroinvertebrate species and the numbers in m2 and the similarity in terms of their physicochemical properties status were compared with the Bray-Curtis index. In addition, sampling was carried out for the determination of some heavy metals and pesticide applications from the anthropogenic effects which may cause ecological risk in the study area. The data obtained from the analysis results were used to create and evaluate hypothetical ecological risk analysis using Spearman Correlation Index, Potential Ecological Risk Index (PERI), and Biological Risk Index (BRI). At the end of the study, it was determined that paddy fields, which are accepted as wetlands, are important ecosystems in the conservation of biodiversity since they constitute an important habitat in the Meriç-Ergene Basin and also constitute an important habitat for the benthic macroinvertebrate groups. In addition, some suggestions were made in terms of long-term utilization and sustainable use of these areas both ecologically and economically.