Tez No İndirme Tez Künye Durumu
522539
Hüseyin Hilmi Paşa'nın hayatı ve devlet adamlığı (1855-1923) / The life of Husein Khilmi Pasha as a statesman (1855-1923)
Yazar:EMİN İSMAİL ALTINKAYA
Danışman: DOÇ. DR. SALİH TUNÇ
Yer Bilgisi: Akdeniz Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı
Konu:Tarih = History
Dizin:Biyografi = Biography ; Devlet adamı = Statesman ; Hüseyin Hilmi Paşa = Hüseyin Hilmi Pasha ; Osmanlı Devleti = Ottoman State ; Osmanlı tarihi = Ottoman history ; Sadrazamlar = Grand viziers
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2018
398 s.
Doğum yeri olan Midilli'de 1874 senesinde on dokuz yaşında olduğu halde Midilli Sancağı Tahrirat Kalemi'ne girerek devlet memuriyetine başlayan Hüseyin Hilmi Paşa (1855-1923), ilk önemli devlet görevi olarak Aydın Vilayeti Mektupçuluğu'na (1883-1885) terfi ettirilmiş ve böylece Hilmi Paşa, Midilli'den ilk defa ayrılmıştır. Aydın ve Suriye Vilayeti Mektupçuluğu (1885-1891) görevlerinden sonra Maan (Kerek) Sancağı (1893-1896) gibi bazı sancaklardaki mutasarrıflıklarının ardında çok kısa bir süre Adana Valiliği yapmış; hemen ardından ise Yemen Valiliği'nde (1898-1902) önemli hizmetlerde bulunmuş ve bu görevi sırasında 1899 yılında vezirlik yani paşalık rütbesine erişmiştir. Yemen Valiliği'nden sonra, en başarılı hizmetlerini gerçekleştirdiği Rumeli Genel Müfettişliği (1902-1908) görevine tayin edilen Hilmi Paşa, Meşrutiyet'in yeniden ilan edilmesinden sonra Kamil Paşa Kabinesi'nde Dahiliye Nazırlığı'na (30 Kasım 1908-12 Şubat 1909) getirilmiştir. Ardından kısa sürelerle de olsa 31 Mart Olayı öncesinde ve sonrasında iki defa (ilki iki ay, ikincisi sekiz ay kadar) Sadrazamlık yapmış; Gazi Ahmet Muhtar Paşa Kabinesi'nde bir ay kadar Adliye Nazırlığı'nda (Temmuz-Ağustos 1912) bulunmuş; Viyana Sefirliği (Ekim 1912- Ekim 1918), Maliye Komisyonu Reisliği, Âyan üyeliği gibi önemli görevler üstlenmiş önemli bir devlet adamıdır. Tez, Hüseyin Hilmi Paşa'nın hayatı ve devlet adamlığının incelenmesini amaçlamaktadır. Hüseyin Hilmi Paşa, hem II. Abdülhamid hem de II. Meşrutiyet dönemlerinde çeşitli görevlerde bulunmuş bir devlet adamıdır. Birbirine zıt iki devlet anlayışından birine sıkı sıkıya bağlı olmadığı için çok sayıda ve birbirinden farklı görevlerde bulunmuştur. Sadrazamlık mevkiine kadar yükselmiş bir devlet adamının hayatı ve devlet adamlığının incelenmeye değer olduğu varsayıldığından bu konudaki bir çalışmanın, tarih bilimine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca, Hüseyin Hilmi Paşa meslek yaşamında en yüksek makamlara II. Meşrutiyet Dönemi'nde yükseldiği için doğal olarak tezin sınırları içerisine genel anlamda Jön Türkler özel anlamda ise İttihat ve Terakki Cemiyeti de dahil olmaktadır. Bu bakımdan Hüseyin Hilmi Paşa'nın Jön Türkler ve İttihat-Terakki Cemiyeti ile olan ilişkileri de tezin sınırlarına dahildir.
Hüseyin Hilmi Pasha was born in Midilli. In 1874 when he was nineteen, by joining Midilli Sancağı Tahrirat Kalemi he started his government service. As his first important government duty he was promoted to Aydın Vilayeti Mektupçuluğu (1883-1885). So for the first time he had left Midilli. After his duties in some cities (sancak, sanjak) like Maan (Kerek) Sancağı as district governer (mutasarrıf) he has served as governer (vali) of Adana for a short while. Shortly after, he became the governer (vali) of Yemen and performed successfully, during this duty in 1899 he was promoted to vizier (Pasha) grade. Hilmi Pasha was promoted to Inspectorate General of Rumeli (Rumeli Genel Müfettişliği) (1902-1908) after Yemen Governorship. After redecleration of Meşrutiyet he was appointed to Ministry of İnterior (Dahiliye Nazırlığı) in Kamil Pasha Cabinet (30 November 1908- 12 February 1909). Before and after 31 March Event for short periods of time (first two months, second about eight months) he was Grand Vizier (sadrazam). He was situated in Ministry of Justice (Adliye Nazırlığı) in Gazi Ahmet Muhtar Pasha Cabinet for about a month (July-August 1912). He was an important statesman who had taken over important duties such as Viyana Embassy (Viyana Sefirliği) (October 1912 - October 1918), Chairman of Finance Commission (Maliye Komisyonu Reisliği), Âyan Üyeliği. This thesis aims to examine the life and all government duties of Hüseyin Hilmi Pasha. Hüseyin Hilmi Pasha was statesman who was situated in various government duties in both II. Abdülhamit and II. Meşrutiyet period. Because he was not strictly connected to any of the two opposite state understandings he performed many and distinct government duties. Because the life and the statesmanship of a statesman who rised up to Grand Vizier are assumed worth examining, a study in this topic is considered contributing to history science. Also because Hüseyin Hilmi Pasha arised to highest offices in II. Meşrutiyet period, the thesis includes Jön Türkler generally and Committee of Union and Progress (İttihat ve Terakki Cemiyeti) specifically. In this regard, the relations between Hüseyin Hilmi Pasha and Jön Türkler, Committee of Union and Progress was included in the thesis.