Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
644576		Divânu Lugâti't-Türk'te yer alan atasözlerinin Türkiye Türkçesi ve Özbek Türkçesindeki durumu / Situation of proverbs in Turkey Turkish and Uzbek Turkish proverbs located in the Divanu Lugâti't-Türk Yazar:GULOMJON SOBIROV Danışman: PROF. DR. ÖZEN YAYLAGÜL ÜSTÜNEL Yer Bilgisi: Ondokuz Mayıs Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin:Atasözleri = Proverbs ; Dil gelişimi = Language development ; Divanü Lugati't-Türk = Divanü Lugati't-Türk ; Türkiye Türkçesi = Turkey Turkish ; Özbekçe = Uzbek language	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2020 105 s.
Dîvânu Lugâti't-Türk; Türklük, Türk dili ve Türklük bilimi adına eşsiz bir kaynak, yazıldığı 11. yüzyıldan günümüze değeri eksilmemiş bir hazinedir. Bu eser, Türk dilinin en eski ve en zengin kaynaklarından biri olup farklı Türk boylarına ait sözcükler derlenip anlamlandırılmıştır. Dîvânu Lugâti't-Türk, Türk dilinin en eski sözlüğü olmasının yanında Türk kültürüne ve folkloruna ait birçok malzemeyi de bize sunmaktadır. Eserde aynı zamanda 764 mısra ve 300'e yakın atasözü bulunmaktadır. Bu çalışmada Divânu Lugâti't-Türk'te yer alan atasözlerinin Türkiye Türkçesi ve Özbek Türkçesindeki durumu tarihi-karşılaştırmalı dilbilim yöntemiyle incelenmiştir. Dîvânu Lugâti't-Türk'te yer alan atasözleri birçok araştırmaya konu olmakla birlikte Türkiye Türkçesi ve Özbek Türkçesiyle karşılaştırmalı olarak ele alınmamıştır. Bu çalışmada bu boşluk doldurulmaya ve bu karşılaştırma sonucunda ortak kültür ve bu kültürden sapmalar, nedenleriyle birlikte belirlenmeye çalışılmıştır. Divânu Lugâti't-Türk'te yer alan atasözlerinin Türkiye Türkçesi ve Özbek Türkçesinde sürdürülüp sürdürülemediği, sürdürülüyorsa ne şekilde değişiklere uğradığı, sürdürülmüyorsa nedenleri belirtilmeye çalışılmıştır. Anahtar Sözcükler: Atasözü, Türkiye Türkçesi, Özbek Türkçesi, Dîvânu Lugâti't-Türk, Dil değişimi
Dîvânu Lugâti't-Türk; is a unique resource on Turkishness, Turkish language and science of Turkishness. It is a treasure whose value has not decreased since the XI century when it was written. This dictionary, which was formed by the compilation of words belonging to different Turkish tribes, is the oldest known source of the Turkish language. It is also one of the most ancient works that offer us many materials belonging to Turkish culture and folklore. Dîvânu Lugâti't-Türk contains 764 verses and nearly 300 proverbs belonging to Turkish tribes. In this study, situation of the proverbs in Dîvânu Lugâti't-Türk in Turkey Turkish and Uzbek Turkish were studied using historical comparative linguistics method. The proverbs in the book are discussed comparatively with Turkey Turkish and Uzbek Turkish. The change in the common culture over time and the reasons for this change have been tried to be revealed. At the same time, the status of the proverbs in Dîvânu Lugâti't-Türk to continue their existence in Turkey Turkish and Uzbek Turkish, whether they have undergone a change was tried to be determined with the reasons. Keywords: Proverb, Turkey Turkish, Uzbek Turkish, Dîvânu Lugâti't-Türk, Language change