Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
611246		Anlamsal veb ortamında varlıkların bağlanması / Linking entities in semantic web environment Yazar:TAYFUN GÖKMEN HALAÇ Danışman: PROF. DR. OĞUZ DİKENELLİ Yer Bilgisi: Ege Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı / Bilgisayar Mühendisliği Bilim Dalı Konu:Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol = Computer Engineering and Computer Science and Control Dizin:Doğal dil işleme = Natural language processing ; Yapay zeka = Artificial intelligence	Onaylandı Doktora Türkçe 2019 102 s.
Son yıllarda metin veriyi bir üst seviye anlamsallıkta temsil edebilmek için varlık bağlamaya gösterilen ilgi artmıştır. Güncel varlık bağlama sistemleri uzun zaman ve çaba ile oluşturulmuş kapsamlı bilgi kaynaklarına dayanmaktadırlar. Ancak çoğu iş alanında böylesine kapsamlı bilgitabanları bulunmamaktadır. Bu yüzden, bu iş alanlarında varlık bağlama yapmak için alan bilgisi oluşturmaya yoğun bir çaba harcanması gerekir. Güncel yaklaşım bir varlık bağlama sistemi geliştirmeden önce kapsamlı alan bilgisi oluşturulmasına odaklanır. Bunun aksine, bu tez çalışması, iş odaklı sonuca hızlıca varabilmek için varlık bağlama bilgisinin yönetimine ilişkin yeni bir yaklaşım önermektedir. Bu yaklaşım, varlık bağlama uygulamasını ve varlık bağlama bilgisini bir arada geliştirmeye dayanan evrimsel bir yazılım geliştirme metodolojisidir. Bu amaçla, tez kapsamında, varlık bağlama mimarisi hızlı prototipleme ve tekrarlı geliştirime olanak tanıyacak biçimde uyarlanmıştır. Diğer yandan, Anlamsal Veb araştırmacıları son yıllarda bilgi çizgeleri üzerine yoğunlaşmakta ve kurumsal bir bilgi çizgesi oluşturmanın iş alanları için birçok fırsat yarattığı kabul edilmektedir. Bu doğrultuda, varlık bağlama da metin bilgiyi bilgi çizgesine dahil etmeyi sağlamaktadır. Ancak, yapısal bilginin bulunmadığı iş alanlarında bilgi çizgesi oluşturmak için hem bilgitabanı geliştirilmesi hem de metin verinin bilgitabanına bağlanması gerekmektedir. Bu tez kapsamında önerilen yöntem, böyle alanlarda test yönelimli ve tekrarlı bir biçimde bilgi çizgesi oluşturmayı sağlar. Bu yöntemin uygulanabilirliğini değerlendirmek amacıyla tez kapsamında bir durum çalışması yapılmıştır.
Recently, there has been an increasing interest on entity linking which transforms text data into a higher level semantic. State-of-the-art entity linking systems rely on comprehensive knowledge bases (KB) constructed in a long period of time. But, most business domains do not have such KBs, and therefore entity linking requires a lot of effort to develop domain knowledge in those domains. State-of-the-art approach requires firstly putting that effort for developing comprehensive domain knowledge before developing an entity linking system. Contrarily, to create business focused results rapidly, we propose a new approach for management of entity linking knowledge. Our approach is an evolutionary software development methodology that depends on developing the entity linking application and the knowledge required for entity linking together. For this purpose, we adapt entity linking architecture to allow rapid prototyping and iterative development. On the other hand, Semantic Web researchers have focused on knowledge graphs in recent years and it is accepted that creating enterprise knowledge graphs presents many opportunities for business domains. In line with this purpose, entity linking helps to include text data into knowledge graphs. But, business domains without structured data require both developing KB and linking text data to the KB. In this direction, knowledge graphs can be created in a test driven and iterative way using the methodology proposed in this thesis. The thesis presents a case study that evaluates the applicability of the proposed architecture and methodology.