Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
356510		Almanca ve Türkçe bilimsel metinlerde biçem / Style in German and Turkish academic texts Yazar:BARIŞ KONUKMAN Danışman: DOÇ. DR. CANAN ŞENÖZ AYATA Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı / Alman Edebiyatı Bilim Dalı Konu:Alman Dili ve Edebiyatı = German Linguistics and Literature ; Dilbilim = Linguistics ; Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin:Almanca = German ; Bilimsel metin = Scientific text ; Karşılaştırmalı dil bilim = Comparative linquistics ; Metin dil bilim = Text linguistics ; Türkçe = Turkish ; Uygulamalı dil bilim = Applied lingustics ; Üslup = Stylistic	Onaylandı Doktora Türkçe 2012 190 s.
20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren bilimsel biçem üzerine karşılaştırmalı dilbilim çalışmaları yapılmaya başlanmıştır. Çalışmaların yola çıkış noktası bilimsel biçemin evrensel ve kültüre bağlı özelliklerini ortaya koymaktır. Türkiye?de ise bu alanda az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Almanca ve Türkçe bilimsel metinlerin biçemsel özelliklerini karşılaştırmalı olarak inceleyip bütünceler arasındaki ortak noktaları ve farklılıkları tespit etmektir. Bütünce olarak ekonomi alanında yazılmış 30 Almanca ve 30 Türkçe bilimsel makale seçilmiştir. Çözümlemede kullanılan ölçütler metindilbilimsel yaklaşımla belirlenmiştir. Biçem kavramı altında, yazarın anlatım tutumu ve üstsöylem öğeleri olarak iki ana gruba ayrılan ölçütler şunlardır: Kişi belirleyiciler, edilgen çatı, kişi bildirmeyen biçimler, metiniçi düzenleyiciler, üstsöylem eylemleri, kaçınmalar, vurgulayıcılar, tutum belirleyiciler. Yapılan çözümleme sonucunda her iki bütünceden elde edilen sonuçlar önce ayrı ayrı sunulmuş ve ardından karşılaştırmalı bir değerlendirme yapılmıştır. Yapılan karşılaştırmalı değerlendirme sonucunda bütünceler arasında bulgulanan benzerlikler kadar farklılıklara da dikkat çekilmiştir. Ölçütlerin çoğu her iki bütüncede benzer dağılım göstermektedir. Bununla birlikte kişi belirleyiciler ölçütü kapsamında 1. tekil kişi kullanımları Almanca bütüncede az da olsa gözlemlenirken Türkçe bütüncede tek bir örnek dışında hiç gözlemlenmemiştir. 1. çoğul kişi kullanımı Türkçe metinlerde Almanca metinlerden daha fazla görülmüştür ve bu tür kullanımların dikkate değer bir kısmı ulusal aidiyet içeren ifadelerdir. Tutum belirleyiciler ölçütü de Türkçe bütüncede Almanca bütünceye göre belirgin yükseklikte bir dağılım göstermiştir. Bulgulanan bu farklılıkların kültürel temele dayanabileceği sonucuna varılmıştır.
From the beginnning of the second half of the 20th century contrastive linguistic studies about the academic style has been made. The initial point of these studies is to determine the universal and culture-bound features of academic style. There are few studies in this field in Turkey. The purpose of this study is to examine sylistic features of German and Turkish academic texts in comparison to identify common points and differences between two corpora. As corpora 30 German and 30 Turkish research articles written in the field of economy are chosen. The analysis criteria are determined by textlinguistic approach. Under the concept of style, there are two main groups of criteria named writers stance and metadiscourse items. These criteria are classified into following categories: Person markers, passive voice, impersonal forms, advance organizers, metadiscourse verbs, hedges, emphatics, attitude markers. The results obtained from each corpus are presented first separately and then an comparative evaluation is made. As a result of comparative evaluation the detected similarities and differences were pointed out. The distribution of many criteria is similar in both corpora. However, the use of first-person singular is observed slightly in German articles whereas it was not ever observed in Turkish articles except of a single instance. The use of first-person plural was seen in Turkish texts more than in German texts. In addition, in Turkish texts there were notable part of uses of this kind containing expressions of national belonging. The criterion attitude markers has shown a more significant distribution in Turkish corpus than in German. It is concluded that these detected differences may rely on cultural basis.