Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
584573		Cumhuriyet Dönemi sağlık politikaları ve frengi ile mücadele (1923-1950) / Health policy of Republic Period and struggle with syphilis (1923-1950) Yazar:KÜRŞAD KARATORĞUT Danışman: DOÇ. DR. ABDULAZİZ KARDAŞ Yer Bilgisi: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı / Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı Konu:Halk Sağlığı = Public Health ; Tarih = History Dizin:Bulaşıcı hastalıklar = Communicable diseases ; Cumhuriyet Dönemi = Republican Period ; Cumhuriyet tarihi = Republic history ; Sağlık politikası = Health policy ; Sifiliz = Syphilis	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2019 217 s.
İnsanlık tarihini derinden etkileyen önemli toplumsal olayların başında savaşlar, bulaşıcı ve salgın hastalıklar gelmektedir. Anadolu toprakları konumu itibariyle üç kıtayı birbirine bağlamasından dolayı tarihsel süreç içerisinde birçok savaşa ev sahipliği yaptığı gibi aynı zamanda bulaşıcı ve salgın hastalıkların saldırısına da maruz kalmıştır. Veba, kolera, tifüs, çiçek, trahom, verem, sıtma, frengi gibi bulaşıcı ve salgın hastalıklar Anadolu halkını derinden etkileyen, ciddi sağlık sorunlarının yaşanmasına neden olan bulaşıcı hastalıklar olarak ön plana çıkmıştır. Üzerinde yaşadığımız topraklarda kurulan üç büyük Türk devleti halkın sağlık sorunlarına karşı kendilerine özgü çözüm yöntemleri ortaya koyarak sağlık sorunlarının giderilmesine çalışmışlardır. Tezimizin ana konusunu frengi hastalığı oluşturduğu için bu hastalığa ayrıca detaylı olarak değinilmiştir. Amerika kıtasının 1492 yılında keşfinden sonra Avrupa'ya yayılan frengi hastalığı bu tarihlerde Avrupa'yla olan ilişkilerin azlığı nedeniyle ülkemizi etkilememiş ancak daha sonraları bu hastalık Osmanlı topraklarında salgın haline gelerek yayılmaya başlamıştır. Frengi hastalığını ilk olarak ülkemize İspanyadan kovulan Yahudilerin getirdikleri düşünülmektedir. Osmanlı topraklarında ilk ciddi frengi salgınları XIX yüzyılda yaşanan Osmanlı-Rus savaşlarından sonra görülmeye başlanmış devlet salgınlara karşı tedbir almaya çalışarak sağlık komisyonları kurmuştur. Dispanserler ve hastaneler açılarak hastalığa yakalananlar tedavi edilmeye çalışılmıştır. Cumhuriyet öncesinde devam eden salgınlara karşı tedbirler alınmaya çalışılmış, bu amaçla 2 Mayıs 1920'de Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı kurulmuştur. Cumhuriyetin ilanıyla birlikte, sağlık meselesi milli bir dava olarak ele alınmış sağlık sorunlarının çözülmesi Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının ana gündem maddesini oluşturmuştur. Bu dönemde hükümetin sağlık politikası; milli bir sağlık örgütü kurmak, doktor ve sağlık personeli açığını kapatmak, salgın hastalıklara karşı mücadele etmek şeklindedir. Sağlık alanındaki çalışmaların hız kazanmasında Gazi Mustafa Kemal'in önderliğinin büyük etkisi olmuştur. Gazi, TBMM açılış konuşmalarında sağlık konularına değinerek sağlıklı bir nesil yaratmanın sağlık sorunlarının halledilmesine dayandığını dile getirmiştir. Dr. Refik Saydam'ı Sağlık Bakanlığı görevine atayan Gazi, sağlık politikalarında belirleyici olmuştur.
Significant social events that deeply affect human history have been wars, contagious and epidemic diseases. Because of the location that Anatolian territories connect three continents one another, Anatolia was exposed to many battles, wars and infectious and epidemic diseases within the historical process. Plague, cholera, small pox, typhus, tuberculosis, trachoma, malaria, syphilis and contagious diseases that affect Anatolian people deeply and cause serious health problems came into prominence. Three major Turkish states which were established in the lands we are living tried to find specific solution methods for health problems. Because the main subject of our thesis is about syphilis, it is also mentioned in details. After the exploration of America in 1492, syphilis that spread to Europa did not affect our country due to having less connections with Europa. But then, this disease started to spread in Ottoman territories epidemically. It has been thought that jews who were deported from Spain brought this disease to Ottoman territories for the firs time. First serious epidemics syphilis began to be seen in the lands of Ottoman after the war of Ottoman-Russian in 19th century. Then, the state established healthcare organizations by taking precautions and dispensaries, hospitals were opened for people who were infecdet. Here, they got treatments. It was tried to be taken precautions againts to ongoing epidemics et pre-republic, for that purpose, Ministry of health and welfare was established on May 2, 1920. With the proclamation of the republic, health issue was adressed as anational case and Ministry dealt with finding solution to health problems. In this period, health policy of the government was establishing a national health organization, closing the gap of doctors and health personel and struggling with epidemic diseases. Gazi Mustafa Kemal played a major role in the field of health studies. During the opening speeches of Turkish Grand National Assembly, he touched on the significance of health issues for creating a healthy generation. He also appointed Dr. Refik Saydam to Ministry of Health and Welfare.