Tez No İndirme Tez Künye Durumu
523045
Development of geographic Turkish question answering framework over linked data (GEO-TR) / Bağlı veri üzerinde Türkçe coğrafi soru cevaplama çerçevesinin geliştirilmesi
Yazar:CEREN ÖCAL TAŞAR
Danışman: DOÇ. DR. MURAT KOMESLİ
Yer Bilgisi: Yaşar Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Konu:Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol = Computer Engineering and Computer Science and Control ; Bilim ve Teknoloji = Science and Technology
Dizin:
Onaylandı
Doktora
İngilizce
2018
116 s.
Bağlı verilerdeki kayda değer artış doğrultusunda, araştırmacılar, gerçek hayat sistemlerine pratik kullanım sağlamak için semantik web teknolojilerinin kullanılabilirliğini nasıl arttıracaklarına odaklandılar. Soru cevaplama sistemleri, son kullanıcılarla doğrudan iletişim kuran, kullanıcı isteğini anlayan ve cevaplar üreten bu gerçek hayat sistemlerinden biridir. Son kullanıcılar, herhangi bir yapısal sorgulama dili veya bilgi tabanında geçerli olan kelime bilgisi hakkında bilgi sahibi olmaya ihtiyaç duymak istememektedirler. Bu tez çalışmasında, Türkçe doğal dil soru girdisini SPARQL sorgularına dönüştüren coğrafi bir soru cevaplama çerçevesi sunulmuştur. Bağlı veri sağlayıcı olarak kullanılmak üzere 10. sınıf ortaöğretim müfredatından "Mekansal Sentez: Türkiye" olarak adlandırılan coğrafya dersinin 6. bölümünü kapsayan yeni bir Türkçe ontoloji geliştirilmiştir. Ayrıca, coğrafi alanda bağlantılı verileri kullanan Türkçe soru cevaplama sistemlerinde bir literatür açığı ele alınmıştır. Cevap üretmek için doğal dil işleme teknikleri ile bağlantılı veri teknolojilerini birleştiren hibrit bir sistem mimarisi önerilmiştir. Konu ile ilgili olası ileri seviye araştırmalar önerilmiştir. Anahtar Kelimeler: soru cevaplama sistemleri, bağlı veri, ontoloji geliştirme, doğal dil işleme
With a considerable growth of linked data, researchers focused on how to increase the availability of the semantic web technologies to provide practical usage for real life systems. Question answering systems are one of these real life systems that communicate directly with the end users, understand user intention and generate answers. End users do not want to care about any structural query language or vocabulary of the knowledge base where the point of the problem arises. In this study, a question-answering framework that converts Turkish natural language input into SPARQL queries in geographic domain is proposed. Additionally, a novel Turkish ontology which covers Chapter 6 of the geography lesson named "Spatial Synthesis: Turkey" in secondary school in 10th grade curriculum, is developed to be used as linked data provider. Later on, a literature gap in Turkish question answering systems, which utilizes linked data in geographical domain, is addressed. Hybrid system architecture that combines natural language processing techniques with linked data technologies to generate answers is also represented. Further related research areas are also suggested. Key Words: question answering systems, linked data, ontology development, natural language processing