Tez No İndirme Tez Künye Durumu
568661
Geleneksel Türk tiyatrosu'nun biçimsel özelliklerinin Haldun Taner'in oyunlarında değerlendirilmesi / Evaluation of the characteristics of traditional türkish theater in Haldun Taner's plays
Yazar:GİZEM EKİNCİ
Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH NALBANTOĞLU
Yer Bilgisi: Süleyman Demirel Üniversitesi / Güzel Sanatlar Enstitüsü / Sahne Sanatları Ana Sanat Dalı
Konu:Sahne ve Görüntü Sanatları = Performing and Visual Arts
Dizin:Biçim = Form ; Keşanlı Ali Destanı = Keşanlı Ali Epic ; Taner, Haldun = Taner, Haldun ; Tiyatro = Theatre ; Tiyatro oyunları = Theater plays ; Tiyatro tarihi = Theatre history ; Türk tiyatrosu = Turkish theatre
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
241 s.
İnsan var olduğu günden bu yana evreni ve doğayı kavrama çabası içindedir. İlkel toplumlarda doğanın bilinmezliği ve tekinsizliği karşısında doğa güçlerini etkileme adına zorunlu bir gereksinim olarak doğan sanat, insan doğa ilişkisinden kültürel bir unsura evrilmiştir. Özellikle mevsim geçişlerinde taklitten yola çıkarak şarkı ve danslar eşliğinde oynanan ritüel niteliğindeki bu oyunlar tiyatronun doğuşunu sağlamıştır. Anadolu topraklarında, Orta Asya Kültürü, Şamanizm ve İslam inancıyla sentezlenen bu ritüelistik oyunlar mite ve öyküye dönüşerek, Geleneksel Türk Tiyatrosu'nun temel dinamiklerini oluşturmuş, günümüz tiyatro anlayışına kadar uzanmıştır. Bu çalışma Geleneksel Türk Tiyatrosunun biçim özelliklerinin Haldun Taner'in oyunlarına yansımasını içermektedir. Çalışmanın ilk bölümünde Geleneksel Türk Tiyatrosu'nun türleri ve bu türlerin özellikleri değerlendirilmiştir. Türler değerlendirilirken, biçim özellikleri bağlamında Göstermeci biçim anlayışı, kişileştirme ve dil-tavır ilişkisine değinilmiştir. İkinci bölümünde ise Haldun Taner'in "Keşanlı Ali Destanı", "Eşeğin Gölgesi" ve "Ay Işığında Şamata" adlı oyunlarında Geleneksel Türk Tiyatrosu'ndan gelen biçimsel özelliklerinin izi sürülmüş, güncel tiyatro anlayışı ile olan sentezi ortaya konulmuştur. Anahtar Kelimeler: Geleneksel Türk Tiyatrosu, Haldun Taner, Keşanlı Ali Destanı, Eşeğin Gölgesi, Ay Işığında Şamata.
Human beings have been trying to understand the universe and nature since its existence. In primitive societies, art emerged as a compulsory necessity to influence the forces of nature against the unknown and uncanny of nature. Especially in the transition of seasons, this ritual-like game played with songs and dances from the imitation of imitation has ensured the emergence of the theater. These ritualistic plays, which are synthesized in Central Asia with the culture of Central Asia, shamanism and Islam, transformed into mite and story, forming the basic dynamics of traditional Turkish theater and extending to the contemporary theater. This study includes the reflection of the characteristics of traditional Turkish theater on the play of Haldun Taner. In the first part of the study, the types of Traditional Turkish Theater and the characteristics of these species were evaluated. In evaluating species, in the context of form characteristics, demonstrative form understanding, personification and language-attitude relationship are mentioned. Haldun Taner's plays called "Keşanlı Ali Destanı", "Eşeğin Gölgesi" and "Ay Işığında Şamata" have been traced their formal characteristics from the traditional Turkish theater and their synthesis with the today's theater concept has been put forward. Keywords: Traditional Turkish Theater, Haldun Taner, Keşanlı Ali Destanı, Eşeğin Gölgesi, Ay Işığında Şamata.