Tez No İndirme Tez Künye Durumu
494607
Yasadışı olarak kullanılan esrar (kannabinoidler)'ın idrarda tayininde farklı ekstraksiyon yöntemlerinin geliştirilmesi / Development of different extraction methods for the determination of cannabis which is used as an illegal substance in urine
Yazar:SELİN DEMİR
Danışman: PROF. DR. SERAP ANNETTE AKGÜR
Yer Bilgisi: Ege Üniversitesi / Sağlık Bilimleri Enstitüsü / Bağımlılık Toksikolojisi Ana Bilim Dalı
Konu:Adli Tıp = Forensic Medicine
Dizin:
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
59 s.
Esrar; yaygın coğrafyalarda dağılım göstermiş bir bitkidir ve fitokannabinoidler olarak bilinen maddelerin eşsiz doğal kaynağıdır. Bu fitokannabinoidlerden birisi olan , Δ9 - Tetrahidrokannabinol (Δ9-THC), esrarın algı, ruh hali, duygu ve biliş üzerindeki psikotropik etkilerinden sorumludur. Bu özelliklerinden dolayı esrarın yaygın kötüye kullanımı sözkonusudur. Birleşmiş Milletler 2015 Dünya Uyuşturucu Raporuna göre dünyada kötüye kullanımı en yaygın olan madde esrardır. Yine aynı raporda, dünyanın farklı yerlerindeki kişilerin esrar kullanımı/kötüye kullanımı yüzünden tedavilere ihtiyaç duyma oranının arttığı bildirilmektedir. Esrar kullanımının belirlenmesi; majör psikoaktif madde olan Δ9-THC'nin analiziyle, aktif maddenin hızlı bir şekilde metabolize olması sonucu oluşan metaboliti 11-OH-THC ile ve ileri aşamalarda non-psikoaktif bileşen olarak oluşan 11 – nor - Δ9- tetrahidrokannabinol - 9 - karboksilik asidin (Δ9-THC-COOH) analiziyle gerçekleştirilebilir. İdrar; örnek alma kolaylığı, invaziv olmaması ve kötüye kullanımı olan maddelerin metabolitlerinin nispeten yüksek derişimlerde bulunmasından dolayı bu maddelerin analizleri için en yaygın olarak kullanılan biyolojik materyallerden birisidir. Esrar kullanımının idrarda belirlenebilmesi; immunoassay yöntemlerle, gaz kromatografisi-kütle spektrometresiyle (GC-MS) ve sıvı kromatografisi-kütle spektrometresiyle (LC-MS) gerçekleştirilebilir. Rutin esrar analizlerinin başarıyla gerçekleştirilmesi etkin hidroliz-ekstraksiyon-türevlendirme aşamalarının bir arada yapılmasıyla sağlanır. Bu tez çalışması kapsamında, 11-nor- Δ9-tetrahidrakannabinol-9-karboksilik asidin GC-MS ile analizi esnasında hidroliz ve sıvı-sıvı ekstraksiyon işlemlerine bağlı etkilerin incelenmesi ve iyileştirilmesi hedeflendi ve bu amaçla merkezi kompozit tasarım ile birlikte yanıt yüzey metodu kullanıldı. Tez çalışmasının sonucunda hidroliz aşamasını etkileyen parametrelerden sodyum hidroksit (NaOH) hacmi, hidroliz süresi ve sıcaklık parametreleri için optimum değerler sırasıyla 325 µl, 22,5 dk ve 52,5 C olarak bulundu. Sıvı-sıvı ekstraksiyon işleminin optimizasyonu için örnek hacmi, pH ve çalkalama süresi parametreleri araştırıldı ve optimum değerler sırasıyla 5,0 ml, 5,0 ve 8 dk olarak bulundu. Bu çalışma ile birlikte, 11-nor- Δ9-tetrahidrakannabinol-9-karboksilik asidin GC-MS ile analizini gerçekleştirmek için yapılan ön hazırlama işlemlerinin en kısa sürede optimum olarak gerçekleştirilmesi için gerekli veriler elde edilmiştir. Ön hazırlama işlemlerinin (hidroliz- ekstraksiyon) eksiksiz ve doğru olarak en kısa sürede yapılması analiz sonucunun doğruluğu için oldukça önemlidir.
ABSTRACT Marijuana; is a plant scattered in widespread geography and is a unique natural source of substances known as phytocannabinoids. Δ9-THC, one of these phytocannabinoids, produces the psychotropic effects of marijuana on perception, mood, emotion, and cognition. Because of these properties, there is a common misuse of cannabis. According to the United Nations 2015 World Drug Report, the most common substance abuse in the world is marijuana. In the same report, it is reported that people in different parts of the world are increasingly in need of treatment due to cannabis use/abuse. Determination of cannabis use can be carried out the analysis of the major psychoactive substance Δ9-THC, its equipotent active metabolite 11-OH-THC resulting in rapid metabolism and non-psychoactive component 11-nor- Δ9-tetrahydrocannabinol-9 -carboxylic acid (Δ9-THC-COOH). Urine; is one of the most commonly used biological materials for the analysis of substances of abuse because of their ease of sampling, their non-invasiveness and their relatively high concentrations of metabolites of substances of abuse. Determination of cannabis using can be carried out by immunoassay methods, gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS) and liquid chromatography-mass spectrometry (LC-MS). Successful realization of routine THC analysis can be accomplished by concurrently performing efficient hydrolysis-extraction-derivatization steps. Within the scope of this thesis, it was aimed to investigate and improve the effects of hydrolysis and liquid-liquid extraction processes during the analysis of 11-nor-9-tetrahydracannabinol-Δ 9-carboxylic acid by GC-MS and for this purpose central composite design with response surface methodology was used. As a result of the thesis study, optimum values of the hydrolysis step for NaOH volume, hydrolysis time and temperature parameters were determined as 325 μL, 22.5 min and 52.5 0C, respectively. Sample volume, pH and shaking parameters for the optimization of the liquid-liquid extraction process were investigated and the optimum values were found 5.0 ml, 5.0 and 8 min, respectively. As a result of this study, for analysis of 11-nor- Δ9-tetrahydracannabinol-9-carboxylic acid by GC/MS, necessary data has been obtained that it can be performed optimally in the shortest time. Completely and accurately performing the preliminary preparation (hydrolysis-extraction) is very important for the accuracy of the analysis result.