Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
199040		A cross-cultural comparison of factors affecting mathematical literacy of student in programme for international students assessment (PISA) / Uluslararası öğrenci başarı belirleme programına göre (PISA) matematik okur yazarlığını belirleyen faktörlerin kültürler arası karşılaştırılması Yazar:ÇİĞDEM İŞ Danışman: PROF.DR. GİRAY BERBEROĞLU Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı Konu:Eğitim ve Öğretim = Education and Training Dizin:	Onaylandı Yüksek Lisans İngilizce 2003 218 s.
ÖZULUSLARARASI ÖĞRENCİ BAŞARI BELİRLEME PROGRAMINA GÖRE(PISA) MATEMATİK OKUR YAZARLIĞINI BELİRLEYEN FAKTÖRLERİNKÜLTÜRLER ARASI KARŞILAŞTIRILMASIİş, ÇiğdemYüksek Lisans, Orta Öğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi BölümüTez Yöneticisi: Prof. Dr. Giray BerberoğluHaziran 2003, 203 sayfaBu çalışmanın amacı, farklı kültürlerde 15 yaşındaki öğrencilerin UluslararasıÖğrenci Başarı Belirleme Programındaki (PISA) matematik okur yazarlıklarınıetkileyen faktörlerin incelenmesidir.Bu çalışma, Uluslararası Öğrenci Başarı Belirleme Programına katılan üçülke üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bu ülkeler, Brezilya, Japonya ve Norveç'tir. Buülkeler, PISA 2000 projesindeki sıralamaları baz alınarak seçilmiştir. Ortaması 557olan Japonya üst sıralarda yer alan bir ülkeyi temsil etmektedir.Ortalaması 499 olanNorveç orta sıralarda yer alan bir ülkeyi ve ortalaması 334 olan Brezilya da altsıralarda yer alan bir ülkeyi temsil etmektedir.viBu çalışmada, matematik okur yazarlığını etkileyen öğrenci, aile ve okul ileilgili faktörler araştırılmıştır. Her bir ülke verileri baz alınarak, öğrenci anketi veöğrencilerin tutumlarının ölçüldüğü anket olmak üzere her anket için ayrı faktöranalizi yapılmıştır. Üç ülkenin faktör analizi sonuçları birbirine paralel çıkmıştır.Faktör analizi sonuçlarına göre, örtük değişkenleri oluşturan gözlenen değişkenlerseçilmiştir. Bu gözlenebilen ve örtük değişkenler, yapısal denklem modellemesianalizlerinde kullanılmıştır. Çalışmada matematik okur yazarlığını etkileyen faktörlerolarak incelenen örtük değişkenler; anadile yönelik tutumlar, öğretmen-öğrenciilişkileri, sınıf ortamı, aile ile olan iletişim, teknoloji ve kaynak kullanımı,matematiğe yönelik tutumlar ve anadil okur yazarlığıdır.Uluslararası Öğrenci Başarı Belirleme Programında farklı performansseviyeleri sergileyen üç farklı kültür için ayrı ayrı yapısal denklem modellemesianalizi yürütülmüştür. Çalışmanın bulgularına göre, teknoloji ve kaynak kullanımıBrezilya'da matematik okur yazarlığında en güçlü etkisi olan bağımsız örtükdeğişkendir. Aynı şekilde, matematik okur yazarlığında en güçlü etkisi olan bağımsızörtük değişken, Japonya'da aile ile olan iletişim bulunurken, Norveç'te anadileyönelik tutumlar bulunmuştur. Ayrıca çalışmada elde edilen sonuçlar şöylesıralanabilir: (1) Üç ülkede de anadil okur yazarlığı matematik okur yazarlığınıpozitif ve istatiksel olarak anlamlı bir şekilde etkilemektedir. (2) Matematik okuryazarlığı ile matematiğe yönelik tutumlar arasında karşılıklı bir ilişki bulunmuştur.Brezilya'da matematiğe yönelik tutumlar matematik okur yazarlığını daha fazlaetkilemekteyken, Norveç'te matematik okur yazarlığı matematiğe yönelik tutumlarıdaha fazla etkilemektedir. (3) Anadile yönelik tutumların matematik okur yazarlığınadirekt etkisi negatifken, indirekt etkisi pozitiftir. (4) Japonya ve Norveç'te öğretmen-öğrenci ilişkileri matematik okur yazarlığı arasında pozitif bir ilişki varken,Brezilya'da bu ilişki negatiftir. (5) Brezilya'da öğrencilere ilişkin faktörlerinetkilediği sınıf ortamı matematik okur yazarlığını pozitif olarak etkilemektedir.Ancak Japonya'da sınıf ortamı ile matematik okur yazarlığı arasındaki ilişkinegatifken, Norveç'te bu ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. (6) Üçülkede de aile ile olan iletişimin matematik okur yazarlığını pozitif ve istatikselolarak anlamlı etkilediği bulunmuştur. (7) Teknoloji ve kaynak kullanımınınmatematik okur yazarlığı ile olan ilişkisi Brezilya'da pozitif, Japonya'da ise negatifviiolarak bulunmuştur. Fakat, Norveç'te teknoloji ve kaynak kullanımının matematikokur yazarlığını istatiksel olarak anlamlı bir şekilde etkilemediği bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Uluslararası Öğrenci Başarı Belirleme Programı (PISA),Matematik Okur Yazarlığı, Yapısal Denklem Modellemesi, Anadil Okur Yazarlığı,Matematiğe Yönelik Tutumlar, Karşılıklı İlişki, Anadile Yönelik Tutumlar,Öğretmen-Öğrenci İlişkileri, Sınıf Ortamı, Aile ile olan İletişim, Teknoloji veKaynak Kullanımıviii
ABSTRACTA CROSS-CULTURAL COMPARISON OF FACTORS AFFECTINGMATHEMATICAL LITERACY OF STUDENTS IN PROGRAMME FORINTERNATIONAL STUDENT ASSESSMENT (PISA)İş, ÇiğdemM. S., Department of Secondary Science and Mathematics EducationSupervisor: Prof. Dr. Giray BerberoğluJune 2003, 203 pagesThe purpose of the present study is to investigate the factors affectingmathematical literacy of 15-year-old students in Programme for International StudentAssessment (PISA) across different cultural settings.The present study was conducted across three countries. These countries areBrazil, Japan and Norway. The countries were selected on the basis of their rankingsin PISA 2000 study. Japan represented a high performing country with an averagescore of 557, Norway represented an average performing country with an averagescore of 499, and Brazil represented a low performing country with an average scoreof 334.iiiThe study explored how mathematical literacy is stimulated by predictorsrelated to the students, the families and the school. A separate factor analysis wascarried out for each questionnaire such as student questionnaire and cross curricularcompetencies questionnaire within the data of each country. Since the results offactor analyses of three countries were parallel, the observed variables representingthe latent variables were selected from the student questionnaire and cross curricularcompetencies questionnaire administered in PISA 2000 in order to be used in thestructural equation modeling. The included factors affecting mathematical literacy inPISA 2000 are attitudes towards reading, student-teacher relations, climate,communication with parents, usage of technology and facilities, attitudes towardsmathematics and reading literacy.The proposed model was tested using structural equation modeling acrossthree different cultures with different performance levels in PISA 2000. The findingsof the study show that the latent independent variable having the strongest effect onmathematical literacy is the usage of technology and facilities in Brazil,communication with parents in Japan and attitudes towards reading in Norway.Moreover, the results were as follows: (1) Reading literacy significantly andpositively influences mathematical literacy in all three countries. (2) There is areciprocal relationship between the attitudes towards mathematics and mathematicalliteracy. In Brazil, the influence of attitudes towards mathematics on mathematicalliteracy is higher. However, the influence of mathematical literacy on attitudestowards mathematics is higher in Norway. (3) The attitudes towards reading have anegative direct effect and a positive indirect effect on mathematical literacy. (4) Thestudent-teacher relations have a positive effect on mathematical literacy in Japan andNorway. But, in Brazil, this effect is negative. (5) The student-related factorsaffecting school climate are significantly and positively related to mathematicalliteracy in Brazil. On the other hand, the effect of climate on mathematical literacy isnegative in Japan and non-significant in Norway. (6) Communication with parentssignificantly and positively influences the mathematical literacy in all threecountries. (7) The usage of technology and facilities significantly and positivelyaffects mathematical literacy in Brazil. However, this effect is negative in Japan andnon-significant in Norway.ivKey Words: Programme for International Student Assessment (PISA), MathematicalLiteracy, Structural Equation Modeling, Reading Literacy, Attitudes towardsMathematics, Reciprocal Relationship, Attitudes towards Reading, Student-TeacherRelations, Climate, Communication with Parents, Usage of Technology andFacilities.v