Tez No İndirme Tez Künye Durumu
223955
Akım gözlem istasyonu olmayan havzalarda su potansiyelinin belirlenmesi / Determination of water potential in ungauged basins
Yazar:KEVSER ŞENTÜRK
Danışman: DOÇ. DR. KASIM KOÇAK
Yer Bilgisi: İstanbul Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Meteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Konu:Enerji = Energy ; Meteoroloji = Meteorology ; İnşaat Mühendisliği = Civil Engineering
Dizin:Hidroloji = Hydrology ; Hidrolojik özellikler = Hydrological properties ; Meteoroloji = Meteorology ; Meteoroloji istasyonları = Meteorological stations ; Meteorolojik parametreler = Meteorological parameters ; Regresyon = Regression
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
113 s.
Ülkelerin gelecekte karşı karşıya kalacakları en büyük sorunlardan birisi enerji sorunudur. Fosil yakıtların çevreye verdiği zararı en aza indirmek için, ülkeler enerji programları içerisine yenilenebilir enerji kaynaklarını dahil etmektedirler. Bu çalışmada akım gözlem istasyonu (AGİ) olmayan havzalarda su potansiyelinin belirlenebilmesine yönelik bir yöntem izlenmiştir.Debi süreklilik çizgileri bir akarsuyun akımlarının aşılma yüzdesi ile miktarı arasındaki ilişkiyi ortaya koyan grafiklerdir. Pek çok su kaynakları projesi ölçüm istasyonu olmayan alanlarda inşa edilmekte, ancak, ihtiyaç duyulan debi süreklilik çizgileri veri yetersizliği nedeniyle elde edilememektedir. Debi süreklilik çizgisi bir akarsu havzasının karakteristikleri ve iklimsel özellikleri kullanılarak bölgeselleştirilebilir. Çalışmada, Çoruh havzasında mevcut akım gözlem ve meteoroloji gözlem istasyonlarına ait veriler kullanılarak bölgeselleştirme yapmak için seçilen modelin parametreleri belirlenmiştir. En uygun debi süreklilik modeli belirlenerek model parametrelerinin yersel değişimi araştırılmıştır. Model parametrelerinin yersel değişimi toplam yağış, havza alanı, drenaj yoğunluğu, akarsu uzunluğu, eğim ve hipsometrik düşü ile açıklanmaya çalışılmıştır. Bölgesel regresyon eşitliklerinin elde edilmesiyle, Çoruh Havzasındaki herhangi bir alt havza için debi süreklilik çizgisi üretilebilmektedir. Bu yöntem, hidroelektrik enerji potansiyeli bulunan fakat ölçüm istasyonu olmayan havzalardaki su miktarına yönelik tahminler yapmakta yararlı bir yöntemdir. Özellikle, küçük hidroelektrik santraller açısından su miktarının belirlenmesinde kullanılabilir. Ayrıca, su kaynakları ile ilgili, örneğin su temini, su kalitesi projeleri gibi, diğer projelerde de bölgeselleştirme yönteminden yararlanılabilir.
One of the most important problems that the countries faced with is energy problem. Today, countries include renewable energy resources in their energy programme to reduce the adverse effect of fossil fuels on the environment. In this study, a method for determination of water potential in ungauged basins has been utilized.Flow duration curves are useful analytical and graphical tools that give the relationship between discharge and exceedence percentage. In practice, many water resources projects are designed in the ungauged basins. In such situations, due to lack of data it becomes a difficult task to construct the flow duration curves. Flow duration curves can be regionalized by using basin characteristics and climatic properties. In this study, based on the data sampled from Çoruh basin, parameters of the predetermined model have been calculated to achieve the regionalization. In other words, the by determining the most proper model for flow duration curve, spatial variation of the model parameters have been searched.This has been achieved by using total precipitation, basin area, drainage density, length of river, basin slope and hypsometric fall. After the determination of the regional regression model it is possible to construct a flow duration curve for a subcatchment in Çoruh basin. This approach can be used in many studies such as determination of water potential for hydroelectric power plant, water supply and water quality projects, etc.