Tez No İndirme Tez Künye Durumu
642797
Kadın yazınında anlamın izini süren çevirmen/okurun metinlerarasılık serüveni: Buket Uzuner ve Ece Temelkuran / Intertextuality adventures of the translator/reader tracing the meaning in women's writing: Buket Uzuner and Ece Temelkuran
Yazar:FATMA BİLGE ATAY
Danışman: PROF. DR. FÜSUN ATASEVEN
Yer Bilgisi: Yıldız Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı / Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Bilim Dalı
Konu:Batı Dilleri ve Edebiyatı = Western Linguistics and Literature ; Mütercim-Tercümanlık = Translation and Interpretation
Dizin:Ekofeminizm = Ecofeminism ; Kadın dili = Woman language ; Kadın edebiyatı = Women literature ; Metinlerarasılık = Intertextuality ; Toplumsal cinsiyet = Gender ; Çeviri = Translation ; Çeviri bilim = Science of translation ; Şamanizm = Shamanism
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2020
181 s.
Çevirinin kültürel ve ideolojik unsurlardan etkilenen ve onları etkileyen bir eylem olarak ele alındığı çeviribilim ile toplumsal cinsiyet konusunun buluştuğu bu tez çalışmasında, zengin bir metinlerarası ilişkiler ağı içerisinde yer alan ve feminist kurama göre eril dilin dönüştürüldüğü bir metinlerarasılık olan kadın yazınının çevirisi incelenmekte, kaynak ve erek metinlerde kadın yazını izleri sürülmektedir. Çalışmada, öncelikle feminist kuramcıların görüşleri temel alınarak kadın yazınının özellikleri üzerinde durulmaktadır. Daha sonra bir karnaval özelliği taşıyan kadın yazınının metinlerarası yönü ve metinlerarası ilişkiler ağında nasıl kurgulandığı ele alınmaktadır. Bu aşamada, kadın yazınının palimpsestvari yapısının yanı sıra, kadın ve doğa ile bağlantılı olarak feminist kuram ile aynı noktada buluşan Şamanizm'in metinlerarası ilişkiler yoluyla kadın yazınını nasıl güçlendirdiği incelenmekte ve yazarın şamancıl yolculuğuna dikkat çekilmektedir. Son olarak da Antoine Berman'ın "farklılaştırıcı eğilimler" kategorilerinden yararlanılarak, kaynak metin ile erek metin, kadın yazını çerçevesinde kıyaslanmakta ve farklı evrenler arasında uzun bir şamancıl yolculuğa çıkması beklenen çevirmenin metinlerarasılık macerası izlenmektedir. Çalışma için zengin metinlerarası ilişkiler ve kadın yazını unsurları taşıyan iki roman ve İngilizce çevirileri seçilmiştir. Bunlardan biri, Buket Uzuner'in "Uyumsuz Defne Kaman'ın Maceraları-Su" (2012) adlı romanı ve onun Alexander Dawe ve Clare Frost tarafından yapılan "The Adventures of Misfit Defne Kaman-Water" (2014) adlı çevirisidir. Diğeri ise Ece Temelkuran'ın "Düğümlere Üfleyen Kadınlar" (2015) adlı romanı ve bu romanın Alexander Dawe tarafından yapılan "Women Who Blow on Knots" (2017) adlı çevirisidir. İki kitapta erkek çevirmen aynı iken kitapların birinde kadın çevirmen ile ortak çalışma yapılmış olmasının çeviri kararları açısından doğuracağı sonuçlar araştırılmaktadır. Araştırmanın sonucunda, kadın ya da erkek olması fark etmeksizin çevirmenin akıcı bir çeviri metin oluşturmak hedefiyle, farklı evrenler arasındaki şamancıl yolculuğu tamamla/yamadığı, bunun sonucu olarak eril-merkezci bir yönelim ile çeviride kadın yazını izlerinin silindiği gözlenmiştir.
In this thesis, translation studies, which approaches translation as an activity that is influenced by cultural and ideological studies and which in turn influences these fields of study, meets gender issues. Translation of women's language, which is located in a rich intertextual network and which itself is an intertextuality according to feminist theory, because of being the transformation of masculine language, is analysed and elements of women's writing are traced in the source text and the target text. First of all, features of women's language are examined grounding on the ideas of feminist theorists. Then, the intertextuality aspect of women's language, which is considered as a carnival, and how women's language is constructed within the network of intertextuality, is examined. At this phase, in addition to the palimpsestous structure of women's writing, Shamanism is examined in terms of the way how it contributes to feminist theory with its focus on women and nature and how it empowers women's writing via intertextual relations. And the shamanic journey of the writer is called attention. Lastly, Antoine Berman's categorisation of "deforming tendencies" will be used to compare the source and target texts in terms of women's language. Furthermore, intertextuality adventures of the translator, who is supposed to make a long shamanic journey through different universes, is pursued. For the study, two novels which contain a rich network of intertextuality and women's writing elements are chosen with their translations to English. One of them is Buket Uzuner's "Uyumsuz Defne Kaman'ın Maceraları, Su" (2012) and its translation by Alexander Dawe and Clare Frost as "The Adventures of Misfit Defne Kaman, Water" (2014). The other is Ece Temelkuran's "Düğümlere Üfleyen Kadınlar" (2015) and its translation by Alexander Dawe as "Women Who Blow on Knots" (2017). While the male translator for both books is the same, one of the books are translated by a collaboration with a female translator. Thus, translation decisions are also examined in terms of this difference. As a result of the research, it is observed that regardless of being male or female, with an attempt to form a fluent translation, the translator did/could not complete the shamanic journey through different universes and consequently traces of women's writing are erased with an androcentric tendency.