Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
315456		Ailelerce sunulan sosyal öykülerin otistik spektrum bozukluğu olan ergenlerin sosyal becerilerine etkileri / Family delivered scoial stories on teaching social skills to youth with autism spectrum disorders Yazar:SERAY OLÇAY GÜL Danışman: PROF. DR. ELİF TEKİN İFTAR Yer Bilgisi: Anadolu Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Özel Eğitim Ana Bilim Dalı Konu:Eğitim ve Öğretim = Education and Training Dizin:Aile eğitimi = Family education ; Hikaye = Story ; Otistik çocuklar = Autistic children ; Sosyal beceri = Social skill	Onaylandı Doktora Türkçe 2012 184 s.
Bu araştırmada, geliştirilen Aile Eğitimi Programı'nın ergenlik dönemindeki OSB tanısı bulunan çocuğa sahip aile üyelerinin sosyal öyküleri uygulama bilgi ve becerisi kazanmaları ve programı tamamlayan aile üyeleri tarafından sunulan sosyal öykülerin ergen bireylerin hedef sosyal becerileri öğrenmeleri, uygulama sona erdikten bir ve dört hafta sonra korumaları, farklı kişi ve ortamlara genellemeleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada ayrıca aile üyelerinden öznel değerlendirme, ergen bireylerden ise sosyal karşılaştırma yaklaşımıyla sosyal geçerlik verisi toplanmıştır.Bu çalışma Ankara ilindeki özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine devam eden, OSB tanısı bulunan, yaşları 12-16 arasında değişen üç ergen ile bu ergenlerden birinin ablası ve diğer iki ergenin anneleriyle gerçekleştirilmiştir. Aile üyelerine sosyal öyküleri nasıl yazacakları ve öğretecekleri küçük grup düzenlemesiyle ve el kitabını sunma, model olma, deneme, geri bildirim sunma, öğretimi planlama akışı içinde öğretilmiştir. Aile üyeleri altı saatte sosyal öykü yazma bilgi ve becerisini edinmişler; yöntemi güvenilir bir biçimde uygulamayı öğrenmişlerdir.Araştırma karışık desen ile tasarlanmış; karışık desen tasarımında araştırmanın birinci kısmında tek-denekli araştırma modeli, ikinci kısmında ise betimsel model kullanılmıştır. Aile üyeleri tarafından sunulan sosyal öykülerin ergen katılımcıların ilgili sosyal becerileri öğrenmeleri üzerindeki etkisini değerlendirmek amacıyla tek-denekli araştırma modellerinden ?yoklama evreli çiftler (ergen-aile üyesi) arası çoklu yoklama modeli?, aile üyelerinin sosyal geçerliğe ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesinde, üzerinde çalışılan konunun tanımlanmasını amaç edinen, betimsel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmada sosyal karşılaştırmaya ilişkin ise nicel değerlendirme yapılmıştır.Araştırma bulguları, aile üyelerinin sosyal öyküleri %100 doğru olarak yazma ve yüksek düzeyde güvenilir olarak uygulama bilgi ve becerisi edindiğini, edindiği bu becerileri koruduklarını ve farklı becerilerin öğretimine ilişkin öykü yazımına genellediklerini göstermiştir. Sosyal öykü yazma ve uygulama becerisini edinen aile üyeleri tarafından sunulan öğretim sonrasında ise ergen bireylerin hedef sosyal becerileri edindikleri, edindikleri sosyal becerileri araştırma sona erdikten bir ve dört hafta sonra korumaya devam ettikleri, farklı ortamlara ve kişilere genelledikleri görülmüştür. Aile üyelerinden öznel değerlendirme yaklaşımıyla toplanan sosyal geçerlik verileri aile üyelerinin hedef becerilere, sosyal öykülere ve araştırmanın sonuçlarına ilişkin görüşlerinin olumlu olduğunu, sosyal karşılaştırma yaklaşımıyla toplanan sosyal geçerlik verileri ise ergen bireylerin hedef becerilere ilişkin performansının normal gelişim gösteren ergen bireylerin performansıyla benzerlik gösterdiğini ortaya koymuştur.Bu bulguların ileri araştırmalarla desteklenmesine ve sosyal öykülerin aile üyeleri, alanda çalışan uzmanlar ve öğretmenler tarafından sosyal beceri öğretiminde kullanımının yaygınlaştırılmasına gereksinim olduğu düşünülmektedir.
The present study was designed to investigate the effects of Parent Education Program on teaching family members who have children with autism spectrum disorders to develop and implement social stories. The effects of social stories delivered by family members on teaching social skills to youth with autism were also investigated. Moreover, maintenance and generalization effects of social stories were tested. Last but not least, social validity of the study was examined through subjective evaluation and social comparison.Three youths with autism whose ages are 12 to 16 years old and their mothers and older sister participated in this study. Small group arrangement was designed to teach family members how to develop and implement social stories to their children with using parent manual, modeling, practicing, and feedback sequence. Learning to develop social stories and implement it reliably took 6 hours.Mixed design was used in the study including single subject research and descriptive design. The effects of social stories on teaching social skills to youths with autism was investigated by using multiple probe design with probe conditions across parent-youth dyads. Social validity of the study was examined by using descriptive design.Findings of the study showed that family members learned to write social stories with 100% accuracy and delivered social stories to their children with high reliability. Also, it is seen that family members were able to maintain the acquired skills and generalized it to the novel situations. The results of the study showed that youths with autism were able to acquire their target skills, and maintain and generalized the acquired target skills. Social validity findings of the study were positive. Family members reported their opinions about the social validity of the study positively and social comparison results showed that after the intervention the performance of the youth autism spectrum disorders were same as their peers with normal development on targeted social skills.Further research are needed to support these findings and parents, teachers and other experts should widely use social stories on teaching social skills.