Tez No İndirme Tez Künye Durumu
433243
65 yaş ve üstü bireylerin düşkünlük durumlarının değerlendirilmesi / Evaluation of frailty among individuals aged 65 and over
Yazar:NEDİM OĞUZ
Danışman: PROF. DR. HAKAN YAMAN
Yer Bilgisi: Akdeniz Üniversitesi / Tıp Fakültesi / Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
Konu:Aile Hekimliği = Family Medicine
Dizin:Aile hekimliği = Family practice ; Doktorlar-aile = Physicians-family ; Düşkünlük = Exclusion ; Geriatri = Geriatrics ; Kas distrofileri = Muscular dystrophies ; Yaşlılar = Aged ; Ölçekler = Scales
Onaylandı
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
79 s.
AMAÇ: Bu çalışmada; yaşlı bireyler arasında sık görülen, önemli bir mortalite ve morbidite sebebi olan ve geriyatrik sendromun önemli bir parçası olarak görülen 'düşkünlük (kırılganlık)' konusu ele alınmıştır. Bu kapsamda, 65 yaş ve üzeri bireylerdeki düşkünlük sıklığının belirlenmesi; bu bireylerin sahip olduğu sosyo-demografik özelliklerinin tespiti ve bu özelliklerin düşkünlük durumları ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. GEREÇ ve YÖNTEM: Çalışmamız tanımlayıcı-kesitsel tipte dizayn edilmiştir. Haziran 2015 – Aralık 2015 tarihleri arasında; 65 yaş ve üzeri hastalara, aydınlatılmış onamları alındıktan sonra yüz-yüze anket doldurtulmuş ve bazı fiziksel testler (4 metre yürüme hızı ölçümü, pençe kuvveti ölçümü) yapılmıştır. Elde edilen veriler kullanılarak, hastaların 'Fried Fenotopi (Düşkünlük Ölçeği)' skoru hesaplanmıştır. İstatistiksel analiz İçin SPSS 22.0 paket programı kullanılmış; tüm karşılaştırmalarda p<0,05 değeri anlamlılık düzeyi olarak kabul edilmiştir. BULGULAR: Çalışma sonucunda, 65 yaş ve üzerinde olan toplam 380 hastaya erişilmiştir. Hastaların %47'si kadın (n=179), %53'ü erkektir (n=201). Hastaların yaş ortalaması 71,6 (min.:65; maks.:91; st.sapma:5,25) idi. Hastaların çoğunluğunun (%35; n=133) ilkokul mezunu ve çoğunluğunun (%61; n=230) 'orta gelir düzeyinde' olduğu görüldü. Hastaların %83,9'unun (n=319) 2 veya daha fazla kronik hastalığı vardı; en sık rastlanılan hastalıklar HT (%60,1; n=228), hiperlipidemi (%35,7; n=136) ve DM (%27,8; n=106) idi. Hastaların %27,6'sı (n=105) günde 5 veya daha fazla sayıda ilaç kullanıyordu. Fried Ölçeği'ne göre değerlendirildiğinde, düşkünlük (kırılganlık) oranı tüm hastalarda %30 (n=114) saptanmıştır. Hastaların %53'ünün (n=201) düşkünlük öncesi; %17'sinin de (n=65) normal (düşkün olmayan) grupta olduğu görülmüştür. Düşkünlük oranı kadınlarda (%37; n=66) erkeklere göre (%17; n=48) daha fazla saptanmıştır. Kadın cinsiyete sahip, daha ileri yaşta olan, yalnız yaşayan, düşük gelir düzeyinde olan, nispeten daha sedanter mesleklere sahip olan (örn. memur, yönetici vb) hastalarda düşkünlük oranının daha fazla olduğu görülmüştür (p<0,05). Ayrıca, hastaların toplam kronik hastalık sayısı ve günlük sürekli kullandıkları ilaç sayısı arttıkça Fried total düşkünlük skorunun da istatistiksel olarak anlamlı şekilde arttığı saptanmıştır (p<0,05). Fried Düşkünlük Ölçeği'nin alt boyutlarına bakıldığında; hem kadınlarda hem de erkeklerde en sık rastlanan düşkünlük kriterinin 'yetersiz fiziksel aktivite' olduğu görülmüştür (n=239; tüm hastaların %62,8'i). İkinci sıklıkta görülen düşkünlük kriterinin 'zayıf pençe kuvveti' (n=184; %48,4) olduğu; üçüncü sıklıkta görülen düşkünlük kriterinin ise 'yavaş yürüme hızı' (n=156; %41) olduğu saptanmıştır. Hastalarda en az görülen düşkünlük kriteri ise 'kilo kaybı'dır (n=26; %6,8). TARTIŞMA ve SONUÇ: Düşkünlük; 65 yaş üstü bireylerde sık görülen, önlenebilir ve yönetilebilir bir sağlık sorunudur. Birinci basamakta da sık karşılaşılan bu sorunu aile hekimleri iyi tanımalı, kendi hizmet verdiği popülasyonundaki düşkün bireyleri tespit edip; gerektiğinde ilgili bölümlerle işbirliği yaparak bu sağlık sorununun yönetiminde aktif rol almalıdır. Anahtar kelimeler: Düşkün yaşlı, kırılgan yaşlı, aile hekimliği, Fried ölçeği
OBJECTIVE: Frailty, which is an important geriatric syndrome, is common cuase of morbidity and mortality among elderly individuals. The aim of this study is to identify the relations of frailty with different determinants like socio-demogaphic characteristics in people 65 and over. MATERIAL and METHODS:This study was a descriptive and cross-sectional in nature and was performed between June 2015 - December 2015. A questionnaire and some physical tests (4-meter walking speed and grip strength test) was performed after obtaining informed consent from patients. Fried Phenotype (Frailty Scale) score was calculated. SPSS 22.0 software package was used for statistical analysis and for all comparisons p <0.05 was considered statistically significant. RESULTS: In this study, 380 patients aged 65 and over psrticipated of which 47% were female (n = 179) and 53% were male (n = 201). The average age of the patients was 71.6 (st.dev: 5.25; max.=91; min.=65). Most patients (35%; n = 133) graduated from primary schooland the majority had 'middle level income' (61%; n =230). Majortiy (83.9%; n = 319) had two and more chronic conditions: Most frequently stated diseases were HT (60.1%, n = 228), hyperlipidemia (35.7%, n = 136) and DM (27.8%; n = 106),. Five or more drugs were utilized by 27.6% of patients (n = 105). The frequency of frailty among all participants was 30% (n = 114) according to Fried Scale. Half (53%; n = 201) were pre-frail and 17% (n = 65) were normal (not-frail). Frailty was more frequent in women (37%; n = 66) than in men (17%; n = 48). Female gender, advanced age, living alone, low income, and having a relatively sedentary job (ie. Civil servants, administrators, etc.) was more related frailty (p <0.05). In addition, the increased 'total number of chronic diseases' and the 'number of drugs used daily by the patients' were associated with an increased total Fried frailty score (p <0.05). Subscales of Fried Scale revealed mostly 'insufficient physical activity' (n = 239; 62.8% of all patients); second most frequent deficit was 'weak grip strength' (n = 184; 48.4%); third most frequent criteria was 'slow walking speed' (n = 156; 41%). The rarest observed frailty criteria was 'weight loss' (n = 26; 6.8%). CONCLUTION: Frailty, a common geriatric syndrome in people aged 65 and over, is a manageable and preventable health problem, which is frequntly encountered also in primary care. Family physicians play an important role during the recognition and detection of affected individuals in community. Cooperation with relevant specialties during the care of frail person should be advocated. Key Words: Frailty, Family Practice, Fried Scale, Aging, Elderly, Occupation