Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
276647		An inter-annotator agreement measurement methodolgy for the Turkish Discourse Bank (TDB) / Türkçe Söylem Bankası (TSB) için işaretçiler arası uyum ölçüm metodolojisi Yazar:ŞABAN İHSAN YALÇINKAYA Danışman: PROF. DR. DENİZ ZEYREK Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Enformatik Enstitüsü / Bilişsel Bilim Ana Bilim Dalı Konu:Dilbilim = Linguistics ; İstatistik = Statistics Dizin:	Onaylandı Yüksek Lisans İngilizce 2010 146 s.
TSB benzeri derlem işaretleme çabaları, işaretçilerin sezgileriyle inşa edildiğinden, derlem güvenilirliği sadece doğru işaretçiler arası uyum ölçüm yöntemiyle ölçülebilir (Artstein, & Poesio, 2008). Bu tezde, Türkçe Söylem Bankası (TSB) işaretçileri arasındaki işaretçiler arası uyumu hesaplamak için bir yöntem tanımlanmıştır.Bilimsel çevrelerde yaygın olarak kullanılan istatistiksel testler ve uyum katsayıları, Cochran'ın Q testi (1950), Fleiss'in Kappası (1971), ve Krippendorff'un Alphası (1995) da dahil olmak üzere, detaylı bir şekilde incelenmiştir. Çeşitli derlem işaretleme çabalarının işaretçiler arası uyum ölçüm yaklaşımları istatistiksel açıdan irdelenmiştir. Görülmüştür ki bu çabaların bildirilmiş hiçbir işaretçiler arası uyum ölçüm yaklaşımı istatistiksel olarak TSB'ye uygun değildir. Bu nedenle, kapsamlı bir işaretçiler arası uyum ölçüm yöntemi baştan tasarlanmıştır. Tasarlama sürecinde, TSB üzerinde istatistiksel ölçümleri değişik derlem parametreleri ve veri işleme yaklaşımlarıyla gerçekleştirmek üzere, Derecelendirici Uyum Aracı (DUA) adı verilen, bir bilgisayar programı geliştirilmiştir.TSB için en uygun istatistiksel yöntemin Krippendorff'un Alphası olduğu sonucuna varılmıştır. Görülmüştür ki ölçümler kullanılan uyum istatistiklerinden etkilendikleri kadar veri işleme yaklaşımı tercihlerinden de etkilenmektedirler. Yine görülmüştür ki bütün araştırma konuları için tek bir doğru yaklaşım yoktur, ancak çeşitli araştırma konuları için değişik doğru yaklaşımlar vardır. TSB için, bu tezde ortaya çıkan ana veri işleme yaklaşımları: (1) kelimeleri işaretlemelerin yapı taşı olarak değerlendirmek ve (2) aralık yaklaşımının kısmi uyumsuzlukları ağırlıklandırılmak istenildiğinde kullanılması, ve sınır yaklaşımının bütün uyumsuzlukları aynı şekilde değerlendirmek istenildiğinde kullanılmasıdır.Anahtar kelimeler: Söylem, Söylem Bankası, İşaretçiler Arası Uyum, Derlem Güvenilirliği, Metin Kapsam İşaretlemesi, Uyum Katsayıları
In the TDB-like corpora annotation efforts, which are constructed by the intuitions of the annotators, the reliability of the corpus can only be determined via correct inter-annotator agreement measurement methodology (Artstein, & Poesio, 2008). In this thesis, a methodology was defined to measure the inter-annotator agreement among the TDB annotators.The statistical tests and the agreement coefficients that are widely used in scientific communities, including Cochran?s Q test (1950), Fleiss? Kappa (1971), and Krippendorff?s Alpha (1995), were examined in detail. The inter-annotator agreement measurement approaches of the various corpus annotation efforts were scrutinized in terms of the reported statistical results. It was seen that none of the reported inter-annotator agreement approaches were statistically appropriate for the TDB. Therefore, a comprehensive inter-annotator agreement measurement methodology was designed from scratch. A computer program, the Rater Agreement Tool (RAT), was developed in order to perform statistical measurements on the TDB with different corpus parameters and data handling approaches.It was concluded that Krippendorff?s Alpha is the most appropriate statistical method for the TDB. It was seen that the measurements are affected with data handling approach preferences, as well as the used agreement statistic methods. It was also seen that there is not only one correct approach but several approaches valid for different research considerations. For the TDB, the major data handling suggestions that emerged are: (1) considering the words as building blocks of the annotations and (2) using the interval approach when it is preferred to weigh the partial disagreements, and using the boundary approach when it is preferred to evaluate all disagreements in same way.Keywords: Discourse, Discourse Bank, Inter-Annotator Agreement, Corpus Reliability, Text Span Annotation, Agreement Coefficients