Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
663026		1855 Bükreş basımı "Bulgar Dilindeki Türkçe ve Yunanca Kelimeler Sözlüğü" üzerine bir inceleme (Tematik sınıflandırma, ses ve şekil bilgisi) / 1855 Bucharest edition an investigation on the "Dictionary of Turkish and Greek Words in the Bulgarian Language" (Thematic classification, sound and morphology) Yazar:FATMA ZEHRA EKŞİ Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ ABİDİN KARASU Yer Bilgisi: İstanbul Medeniyet Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı / Yeni Türk Dili Bilim Dalı Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin:Biçimbilim = Morphology ; Bulgarca = Bulgarian ; Dil etkileşimi = Language interaction ; Kelimeler = Words ; Ses bilgisi = Phonetic ; Sözlük = Dictionary ; Tematik inceleme = Thematic analysis ; Türkçe = Turkish ; Yunanca = Greek language	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2021 239 s.
Bu çalışma, bir Slav dili olan Bulgarca ile kendisiyle aynı dil ailesine mensup olmayan Türkçe arasındaki tarihi ve kültürel temaslar sonucunda ortaya çıkan dilsel ilişkileri konu alır. Çalışmada 1855 yılında Bükreş'te basılan "Bulgar Dilindeki Türkçe ve Yunanca Kelimeler Sözlüğü" adlı eser kaynak olarak ele alınmış, bu sözlükte bulunan Türkçe kelimeler tespit edilerek iki dil arasındaki dilsel etkileşim ortaya konulmuştur. Vâkıâ, Mihail Pavlev ile Aleksandr Jivkov tarafından hazırlanan bu sözlük, Bulgar diline nüfuz etmiş Türkçe ve Yunanca menşeli sözcüklerin milliyetçi saiklerle dilden uzaklaştırılmasını hedeflemiştir. Bu tez çalışması kapsamında dillerin izole yapılar olmadığına, çeşitli sebepler doğrultusunda birbirlerini etkilediklerine ve daima karşılıklı etkileşime müsait canlı unsurlar olduklarına dikkat çekilmiştir. Çalışmanın amacı, Bulgarcaya nüfuz etmiş Türkçe sözcüklerin yaşadığı fonolojik ve morfolojik değişimleri tespit etmek ve sözlükte geçen Türkçe sözcükleri birtakım kavramsal unsurlara bölerek nicel ve nitel yöntemlerle tematik sınıflandırmaya tâbi tutmaktır. Tez yedi bölümden müteşekkildir. Birinci bölüm "Diller Arası Etkileşim", ikinci bölüm "Türkçe-Bulgarca Tarihsel Arka Plan", üçüncü bölüm "Bulgar Dilindeki Türkçe ve Yunanca Kelimeler Sözlüğü", dördüncü bölüm "Tematik Sınıflandırma", beşinci bölüm "Ses Olayları", altıncı bölüm "Şekil Bilgisi" ve yedinci bölüm ise "Sözlük" başlıklarından oluşmaktadır. Sonuç bölümünde 1855 Bükreş Basımı "Bulgar Dilindeki Türkçe ve Yunanca Kelimeler Sözlüğü" örneğinde yapılan incelemenin sonuçları değerlendirilmiş, Türkçe Bulgarca dil ilişkileri üzerine elde edilen bulgular özetlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Balkan Dilleri, Türkçe, Bulgarca, Dil İlişkileri, Bulgar Dilindeki Türkçe ve Yunanca Kelimeler Sözlüğü, Alıntı Kelimeler.
This study focuses on the linguistic relations that have arisen as a result of historical and cultural contacts between Bulgarian, a Slavic language, and Turkish, which does not belong to the same language family. The source Dictionary of Turkish and Greek Words in the Bulgarian Language published in 1855 in Bucharest by Mihail Pavlev and Aleksandr Jivkov maps the Turkish words in this dictionary and discloses the linguistic interaction between the two languages. Albeit, this dictionary aims with nationalist motives to erase the words of Turkish and Greek origin, which have penetrated the Bulgarian language. Within the scope of this thesis, it has been pointed out that languages are not isolated structures, they affect each other for various reasons, and that they are living elements perpetually suitable for mutual interaction. The aim of this study is to determine the phonological and morphological alterations of the Turkish words, that have penetrated into Bulgarian and to divide the Turkish words in the dictionary into some conceptual elements and subject them to thematic classification by quantitative methods. The thesis consists of eight chapters. The first part consists of "Interaction Between Languages", the second part "Turkish-Bulgarian Relations", the third part "Turkish and Greek Words Dictionary in the Bulgarian Language", the fourth part "Thematic Classification", the fifth part "Sound Events", the sixth part "Morphology", and the seventh part "Dictionary". In the conclusion part, the results of the study conducted on the 1855 Bucharest Edition "Dictionary of Turkish and Greek Words in the Bulgarian Language" were evaluated, and the findings on Turkish-Bulgarian language relations were summarized. Keywords: Balkan Languages, Turkish, Bulgarian, Language Relations, Dictionary of Turkish and Greek Words in Bulgarian Language, Loanwords.