Ev lêkolîna hewlek e bo nasandina kultura kurdî û kulturên cuda yên neteweyên din. Ji ber ku kultur nasnameya neteweyan e û hertim li ser tak û civakê hewce ye ku parêzgariyê ji kultur û neteweya xwe bikin. Bi sedema ku parastina kulturê bi wateya parastin û mana neteweyên cuda ye, ku di encama têkilawbûna tak û civakan berdewam pevçûn û bandor di navbera kulturên cuda de durist dibe. Edeb yekek e ji wan biyavên ku kar li ser kultur û parastin û bandorên wê li ser kulturên cuda dike, bi taybetî jî roman ku yekek e ji wan janrên ku rewşeke guncaw heye bo vê mijarê. Di vî warî de romana Kurdî kar kiriye û romannivîsên Kurd di encama lihevketin û şarezabûna li ser kulturên cuda hewl daye ku komeke kulturên neteweyên cuda yên din digel kultura kurdî di nav deqa romana xwe de cî bike. Herwiha di encama lihevketina kesayetiya nav romanan de digel kulturên cuda, ew pevçûnên kulturî di nava deqan de reng vedaye.
Ev lêkolîn ji destpêk û sê beşan pêk tê. Di beşa yekem de behs ji destewaje û pênaseya herdu têgehên pevçûnên kulturî hatiye kirin û herweha behs ji derfet û tuxmên sereke yên pevçûnên kulturî li cîhanê de hatiye kirin, ku sedema duristbûna pevçûnê di nava neteweyên cuda de, hebûna cudahiyê di nav tuxmên sereke yên kulturê de ye.
Di beşa duyem de jî behs ji sîma û xesletên taybetî yên kulturiyeta Rojhilata Navîn a kevn û nû û birojavayîkirin û cîhana bimodernekirinê hatiye kirin. Herwiha behs ji kultur û civakê û rengvedana wê li edebiyatê û bi taybetî di romanê de hatiye kirin, ku rûbereke berfirehtir heye bo behskirina kêşe û arîşeyên civak û kulturên cuda.
Di beşa sêyem de jî bi awayekî piraktîkî behs ji wan pevçûnên kulturî hatiye kirin ku li deqê romanan de reng vedaye û herweha behs ji encam û lêkewteya şêwaza wan pevçûnên kulturî hatiye kirin ku bûye sedema bîhanîbûn û bergirî û heliyan û guherînkariya tak û civakan.
|
Bu araştırma, Kürt kültürünü ve diğer milletlerin farklı kültürlerini tanımlama girişimidir. Çünkü kültür, ulusların kökenidir. Her birey ve her toplum kendi kültürünü ve kimliğini korumalıdır. Çünkü kültürü korumak, farklı ulusların hayatta kalması ve koruması demektir. Bu da birey ve toplumların karıştırılması, farklı kültürler arasındaki rekabet ve etki yoluyla gerçekleşir. Edebiyat, çeşitli kültürlerdeki etkileşim, koruma ve etki üzerine çalışan alanlardan biridir. Özellikle roman, bu konuda özel yeri olan türlerden biridir. Bu yönüyle ilgili Kürt yazarları bu alanda çalışmış, farklı kültürler hakkındaki bilgileri sayesinde diğer kültürleri Kürt romanlarına dahil etmeye çalışmışlardır. Ayrıca romandaki karakterler farklı kültürlerden haberdar olduklarından bu kültürel sansür metinlere de yansımıştır.
Araştırmamız giriş hariç üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde kültür ve çatışma terimlerinin tanımından bahsettik. Ayrıca dünyadaki kültürel mücadelenin ana alanlarından da bahsedilmiş.
İkinci bölümde eski ve yeni Ortadoğu kültürünün özelliklerinden ve batılılaşmalarından bahsedilmiş. Ayrıca, kültür, toplum ve bunun edebiyata yansıması hakkında da konuştuk.
Üçüncü bölümde ise, pratik bir şekilde, romanlara yansıyan bu kültürel çatışmadan bahsettik, ayrıca, bireyde ve toplumda değişikliklere neden olan bu kültürel çatışmaların sonuçlarınıdan da bahsedildi. |