Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
545627		A social relational approach to shame / Utanca sosyal ilişkisel bir yaklaşım Yazar:İLKER DALGAR Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK ŞAHİN ACAR Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Psikoloji Bilim Dalı Konu:Psikoloji = Psychology Dizin:Kaçınma davranışı = Avoidance behavior ; Sosyal bağlam = Social context ; Sosyal değerlendirme = Social evaluation ; Sosyal ilişkiler = Social relations ; Utanma duygusu = Shame	Onaylandı Doktora İngilizce 2019 171 s.
Utanç geleneksel olarak uzaklaşma ve çekilme davranışları ile ilişkilendirilmiştir. Ancak, yeni çalışmalar utancın gerçekte hem yaklaşma hem de kaçınma motivasyonları ile ilişkisini göstermiştir. Bu tezde utanç deneyiminin farklı sosyal ilişkiler bağlamında değişeceğine yönelik alternatif bir yaklaşım öne sürülmüş ve İlişkisel Modeller Teorisi çerçevesinde çalışılmıştır. Rapor edilen dört çalışmada, utanç deneyiminin ve utancın sonuçlarının farklı ilişkisel durumlarda nasıl değiştiği incelenmiştir. Özel olarak, hem utancın bellekte aktifleşen özelliklerinin (Bölüm 3) hem de bir ahlaki ihlalden sonra yaklaşma ve kaçınma motivasyonlarının (Bölüm 4) dört farklı ilişkisel modele (Komünal Paylaşım, Yetke Sıralaması, Eşitlikçi Eşleme, Piyasa Değeri) göre farklılaşacağı varsayılmıştır. Katılımcılar (N = 668, Kadın = 418) dört çalışmaya alındı. Sonuçlar katılımcılarn kendi günlük ilişkilerini dört ilişkisel model ile sınıflandırabildiğini ve ilişkisel modellerle bağlantılı utanç duyulmasına yol açan ahlaki ve sosyal faktörları tanımlayabildiğini ortaya koymuştur. Algılanan utanç ve duygusal uyarılma seviyeleri en yüksek komünal paylaşım ve yetke sıralaması modellerinde görülmüştür. Dahası, katılımcılar en yüksek yaklaşma motivasyonunu komünal paylaşım ve yetke sıralaması (üst pozisyon) koşullarında değerlendirirken, en yüksek kaçınma motivasyonlarını piyasa değeri ve yetke sıralaması (ast pozisyon) koşullarında değerlentirmiştir. Bu bulguların çıkarımları hem utanç hem de ilişki literatürü temenlinde tartışılmıştır.
Shame has traditionally been associated with withdrawal behaviors. However, recent research has demonstrated that shame is indeed associated with both approach and avoidance motivations. In this dissertation, an alternative explanation assuming that experiences of shame differ depending on the social relational context was proposed and tested within the framework of Relational Models Theory. In four studies, it was examined if the experience of shame and its resulting outcomes vary across social relational situations. Specifically, it was hypothesized that both the activated features of shame (Chapter 3), and the approach and avoidance motivations after a moral transgression (Chapter 4) would differ in the four relational models (Communal Sharing, Authority Ranking, Equality Matching, Market Pricing). Participants (N = 668, Females = 418) were recruited in four studies. Overall, the results revealed that participants successfully categorized their daily interactions within the four relational models and they identified different moral and social elicitors for shame in each relational model. Perceived shame and arousal levels were rated higher in communal sharing and in authority ranking compared to equality matching and market pricing situations. Moreover, participants rated higher approach motivations in communal sharing and in authority ranking when transgressors were in the superordinate position compared to neutral condition, but rated higher avoidance motivations in market pricing and in authority ranking when transgressors were in the subordinate position compared to other relational situations. The implications of these findings were discussed on the basis of both the shame and social relationships literature.