Tez No İndirme Tez Künye Durumu
255513
Modüler ontoloji geliştirmek için yeni bir metodoloji ve araç / A new methodology and tool for developing modular ontologies
Yazar:TUĞBA ÖZACAR ÖZTÜRK
Danışman: YRD. DOÇ. DR. MURAT OSMAN ÜNALIR
Yer Bilgisi: Ege Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Konu:Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol = Computer Engineering and Computer Science and Control
Dizin:Ontoloji = Ontology
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2009
181 s.
Gerçek uygulamalarda kullanılan birçok ontoloji binlerce terimden oluşmaktadır ve birçok katılımcı tarafından geliştirilmiştir. Bu boyutlarda ve tek parçadan oluşan ontolojileri kullanmak ontoloji yaşam döngüsünün değişik adımlarını kötü yönde etkilemektedir. Bu nedenle modüler ontoloji geliştirme metodolojilerine ve araçlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Modüler yaklaşımın avantajları ontoloji geliştirme yükünün paylaşımı, ölçeklenebilirlik, kısmi yeniden kullanım ve geniş katılım olarak listelenebilir.Bu tezde, birçok modülden oluşmuş modül ağı geliştirmeye yönelik bir metodoloji sunulmuştur. Metodoloji, modüler mimariye yönelik ontoloji tasarım desenleri de önermektedir. Modüler ontoloji geliştirme metodolojisi olarak adlandırılan metodolojinin en önemli katkısı birlikte çalışabilir bir modül ağı yaratmayı desteklemesidir. İkinci katkısı ise somut ve soyut ontoloji geliştirme adımlarından oluşmasıdır. Böylelikle bu metodolojiden, hem deneyimsiz hem de uzman ontoloji yazarları faydalanabilmektedir. Ayrıca, tez kapsamında modüler ontoloji geliştirme metodolojisini destekleyecek metodoloji-temelli bir ontoloji geliştirme aracı gerçekleştirilmiştir.
Many real world ontologies consist of thousand of terms and developed by multiple participants. Using monolithic ontologies of this size causes problems that affect various steps of the ontology life cycle. Thus, there is an urgent need for tools and methodologies for modular and collaborative ontology design. Benefits of modular approach include division of labor, scalability, partial reuse and broadened participation.This thesis proposes a methodology to develop an ontology network, which is a combination of several ontology modules. This methodology also proposes modular ontology design patterns. The most important contribution of the methodology, namely modular ontology development methodology, is its support for developing an interoperable module network. The second contribution is that the methodology consists of abstract and concrete development steps. Thus, both naive and expert ontology developers can take the advantage of the methodology. Besides, in this thesis a methodology-oriented ontology development tool is developed to support the modular ontology development methodology.