Tez No İndirme Tez Künye Durumu
147605
A pragmatic analysis of Turkish discourese particles: Yani, işte and şey / Türkçe söylem belirleyicilerinin edimbilimsel açıdan incelenmesi: Yani, işte ve şey
Yazar:ERKAN YILMAZ
Danışman: YRD. DOÇ. DR. ŞÜKRİYE RUHİ
Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
Konu:Dilbilim = Linguistics ; Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature
Dizin:Dilbilgisi = Grammar ; Edimbilim = Pragmatics ; Kelime çözümlemesi = Word analysis ; Konuşma dili = Spoken language ; Söylem = Discourse ; Söylem belirleyici = Discourse marker ; Türkçe = Turkish
Onaylandı
Doktora
İngilizce
2004
294 s.
Bu çalışma, söylem çözümlemesi, konuşma çözümlemesi ve işlevsel yaklaşım inceleme yöntemlerini bir çatı altından birleştirerek, detaylı bir edimbilimsel inceleme gerçekleştirmekte ve yani, işte and peyden oluşan üç söylem belirleyicisinin günlük konuşma Türkçe' sindeki işlevlerim tanımlanmaktadır. Üç ayn konuşma işlevsel alanında bulunan sözcelere göre tanımlanan üç söylem belirleyicisinin hepsi de birçok işleve sahiptir. Yanf nin sözce başındaki kullanımlan çoğunlukla bağlayıcılık ve süreklilik işlevlerine sahip iken, sözce sonunda kullanılan yani, çoğunlukla etkileşimsel özelliği bulunan konumlandırma söylem belirleyicisi olarak rol alır. Sözce ortasında yer alan yani kullanımı esas olarak, konuşmacının kendi konuşmasına ilişkin bir bölümü açıklamayı işaret eden kendini-düzeltme işlevidir. Birbirinden uzak sözceleri bMeştirmenin yanında, işte çoğunlukla detaylı, ön plana çıkarılmış ve başkasına ait konuşmaları içeren sözce parçacıklarının sınırlarını belirleyen çerçeveleme işlevini gerçekleştirir. Üçüncü söylem belirleyicisi olan şey, konuşmacının çıkardığı bilgiyi işaretleyen bir işlev yüklenmektedir. Sözel planlama ve kelime bulma işlevlerini işaret eden hata düzeltme organizasyonundaki önemli rolüne ilave olarak, şey sakınma göstergesi olarak rol oynar ve konuşmacının kendi ya da diğer konuşmacıyla ilgili bir değerlendirme/iddiada bulunurken gösterdiği inceliğe işaret eder. Anahtar Kelimeler: Söylem Belirleyicileri, Edimbilim, Türkçe, Konuşma Çözümlemesi, Yani, İşte, Şey iv
Adopting an eclectic analytic perspective of discourse analysis, conversation analysis and functional approaches, this study conducts an in-depth pragmatic analysis and describes the function of three pragmatic particles yean, işte and şey in casual, conversational Turkish. All three particles have multiple functions, which are described by reference to occurrences in utterances within three different domains of conversation. While utterance initial occurrences of yam are mainly connective and continuative, the utterance final placement of yam mainly acts as a situating particle with a strongly interactional nature. The utterance medial occurrences are basically 'self-editing' whereby the speaker marks the clarification of a point in his/her prior talk. İşte mainly acts as a frame particle demarcating utterances as containing detailed, highlighted, and reported information as well as connecting distant pieces of utterances. The third particle şey basically marks the speaker's temporary mental effort of extracting the linguistic information from the memory. In addition to its major role in repair organisation whereby marking its producer's verbal planning and word search, şey displays caution and discretion and marks politeness when assessing/asserting something about the self or the other. Keywords: Discourse Particles, Pragmatics, Conversation Analysis, Turkish, Yani, İşte, Şey iü